YABANCI İŞÇİNİN YURT DIŞINDA BULUNDUĞU SÜRELER İÇİN EKSİK GÜN BİLDİRİMİ YAPILABİLECEK

Gerek 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda, gerekse Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde ay içinde bazı iş günlerinde çalıştırılmayan ve bu süreler için ücret de ödenmeyen sigortalılara ilişkin eksik gün uygulamasının yabancı uyruklu sigortalılar yönünden farklı yürütüleceğine dair bir düzenleme bulunmamaktadır.

Ancak, Sosyal Güvenlik Kurumunun 18/3/2019 tarihli genel yazısına istinaden çalışma izni almış yabancı uyruklu sigortalının işyeri ile ilişiğini kesmeden ücretsiz izin alarak yurt dışına çıkış-giriş yaptığı durumlarda, İş Kanununun 55. maddesine göre sadece gidiş ve dönüşlerdeki 2 + 2 = 4 günlük yol izni için eksik gün bildiriminde bulunulabilmekte idi.

Genel yazıda her ne kadar sadece SGK’ya bildirilecek eksik gün sayısına yer verilmiş ücret ödeme konusuna değinilmemiş olsa da, SGK’ya bildirilen gün ve kazançların işyeri kayıtları ve ücret bordrolarıyla örtüşmesi gerektiğinden 30 gün çeken ayda 20 gün ücretsiz izin alarak yurt dışına çıkmış bir yabancı uyruklu sigortalı için işvereni tarafından sadece 4 günlük yol izni düşülerek 26 prim günü ve SPEK bildirimi yapılmakta, ayrıca 26 günlük ücret ödenmekte idi.

Yönetmelikle sorun giderildi.

Geçici olarak yurt dışında bulundukları süreler zarfında ücretsiz izin verilen sigortalılara ilişkin bu uygulama işverenler tarafından haklı olarak eleştiri konusu yapılmakta idi.

Uygulamada yaşanan bu sorun 2/2/2022 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin” Sosyal Güvenlik Yükümlülüğü” başlıklı 60/3. fıkrasında yapılan düzenleme ile giderilmiştir.

Anılan fıkrada,  “Çalışma izni veya çalışma izin muafiyeti bulunan yabancı bakımından:

a) Yetkilendirilmiş sağlık hizmet sunucularından veya işyeri hekiminden alınmış istirahatli olduğunu gösterir raporun bulunması,

b) 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinde sayılan hallerin bulunması, (Analık halinde çalışma ve süt izni)

c) Gözaltı veya tutukluluk hallerinin bulunması,

ç) Çalıştığı işyerinde grev veya lokavt olması,

d) Yabancının geçici olarak yurtdışına çıkması,

e) Çalışmaya engel mücbir sebeplerin var olması,

f) 30 uncu madde kapsamında çalışma izninin askıya alınmış olması,

hallerinde bu durumu kanıtlayan belgelerin işveren veya bir işverene bağlı olmaksızın düzenlenen çalışma izinlerinde yabancı tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna ibrazı zorunludur.” şeklinde açıklama yapılmıştır.

Söz konusu Yönetmelik 2/2/2022 tarihi itibariyle yürürlüğe girdiğinden, yabancı uyruklu sigortalıların 2/2/2022 tarihinden itibaren geçici olarak yurt dışında bulundukları sürelere ilişkin ücretsiz izinli olduğu sürelerin (Yönetmeliğin 30. maddesine göre 90 günü aşmamak kaydıyla) eksik gün nedeni seçilerek SGK’ya bildirilmesinin önü açılmıştır. Ancak eksik gün nedenlerinin içinde “Yabancının geçici olarak yurtdışına çıkması” şeklinde bir eksik gün nedeni bulunmadığından, bu aşamada eksik gün nedeninin “21-Diğer Ücretsiz İzin” seçeneği ile bildirilmesi mümkün olacaktır.

Diğer taraftan, Yönetmelikte çalışma izni veya çalışma izin muafiyeti bulunan yabancı uyruklu sigortalının yurt dışında bulunduğu süreleri kanıtlayan belgelerin Sosyal Güvenlik Kurumuna ibrazı zorunlu tutulmuştur. Dolayısıyla, yabancı uyruklu sigortalının geçici olarak yurt dışında olduğu durumlarda, ücretsiz izinli olduğu süreyle birlikte sigortalı ve işveren/işveren vekilinin imzasının yer aldığı ücretsiz izin dilekçesinin, ayrıca yurt dışında bulunduğu süreleri kanıtlayan pasaportun ilgili bölümlerinin bir suretinin de SGK’ya verilmesi yerinde olacaktır.

Yurt içinde geçirilen ücretsiz izin sürelerinde ve diğer askı hallerinde uygulama farklı olacak.

Yönetmeliğin 30. maddesine göre sigortalının iş akdinin ücretsiz izin yoluyla askıya alınması ve ücretsiz iznin sonlanması durumunda işverence en az bir gün önce Bakanlığa bildirim yapılması zorunlu tutulmuştur.

Bir işverene bağlı olarak verilen çalışma izninde, iş kazası, hastalık, analık, zorunlu kamu hizmeti gibi ücretsiz izin verilmesini zorunlu kılan haller hariç olmak üzere işveren ve yabancının karşılıklı anlaşması suretiyle en fazla doksan gün iş veya hizmet sözleşmesinin ücretsiz izin yoluyla askıya alınması durumunda bu durumun en az bir gün önce Bakanlığa bildirilmesi halinde çalışma izni askıya alınacak ve çalışma izni ücretsiz izin süresince askıda kalacaktır.

Çalışma izninin askıya alınması halinde çalışma iznine bağlı olarak;

-Çalışma hakkı, iznin askıya alınması tarihinden itibaren,

-İkamet hakkı, iznin askıya alınmasını takip eden on günlük sürenin tamamlanmasından itibaren, askı halinin son bulduğu tarihe kadar kullanılamayacaktır.

Ancak Yönetmeliğin 30/5. fıkrasında çalışma izninin askıya alınabileceği meslek ve sektörlerin Genel Müdürlükçe belirleneceği açıklanmıştır. Dolayısıyla çalışma izni veya çalışma izin muafiyeti bulunan yabancılarınYönetmeliğin 60. maddesinde belirtilen geçici olarak yurt dışına çıkmaları ve 30. maddesinde belirtilen, iş kazası, hastalık, analık, zorunlu kamu hizmeti gibi ücretsiz izin verilmesini zorunlu kılan haller dışındaki diğer askı hallerinde, eksik gün uygulamasının hangi sektör ve meslekler yönünden uygulanabileceği Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünce belirlenecektir.

Dolayısıyla çalışma izninin askıya alındığı durumlarda Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğünce belirlenecek sektör ve mesleklerdeki yabancı uyruklu sigortalılar yönünden Yönetmeliğin 60. maddesine göre “30 uncu madde kapsamında çalışma izninin askıya alınmış olması” nedeniyle eksik gün bildiriminde bulunulması mümkün olabilecektir.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Danışmanı

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır