Kendi arazilerinde ve başka çiftçilerin işinde kullanılan motorsuz pamuk toplama makinesinin vergilendirilmesi hk.

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden; ekim yaptığınız ürünler arasında bulunan pamuk için traktör tarafından çekilen kendi motoru olmayan pamuk toplama makinesi satın aldığınız, bu makine ile kendi ektiğiniz pamuk ve köyde diğer üreticilerin ektikleri pamuğu toplamak istediğinizi belirterek elde ettiğiniz kazancın ne şekilde vergilendirileceği ile faaliyetiniz için gerekli yakıt, yağ, makine ekipman yedek parça v.s. alımlarının gider olarak gösterilip gösterilmeyeceği hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 52 nci maddesinde zirai faaliyet ve zirai kazancın tarifi yapılmış olup, anılan maddenin dördüncü fıkrasında da, "Aşım yaptırmak maksadıyla erkek damızlık beslenmesi, çiftçiye ait her türlü ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması da zirai faaliyetlerden sayılır." hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 53 üncü maddesinde; çiftçilerin elde ettikleri zirai kazançların bu Kanunun 94 üncü maddesine göre hâsılat üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirileceği ve 54 üncü maddede yazılı işletme büyüklüğü ölçülerini aşan çiftçiler ile bir biçerdövere veya bu mahiyetteki bir motorlu araca veya on yaşına kadar ikiden fazla traktöre sahip olan çiftçilerin kazançlarının gerçek usulde tespit olunarak vergilendirileceği belirtilmiş ve anılan maddenin beşinci fıkrasında ise, "Kazançları gerçek usulde vergilendirilmeyen çiftçiler, yazılı olarak vergi dairesinden istemde bulunmaları halinde izleyen vergilendirme dönemi başından, işe yeni başlayanlar, işe başlama tarihinden itibaren gerçek usule geçebilirler. 54 üncü maddede yazılı ölçüleri aşanlar müteakip vergilendirme dönemi başından itibaren gerçek usulde; gerçek usule tabi olanlardan bu ölçülerin altında kalanlar müteakip vergilendirme dönemi başından itibaren hasılatları üzerinden tevkifat yapılmak suretiyle vergilendirilirler." hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 54 üncü maddesinde ise, zirai kazancın gerçek usulde tespiti bakımından bir takvim yılı içinde dikkate alınacak işletme büyüklüğü ölçüleri belirlenmiş olup, söz konusu maddenin (A) bendinin 4 üncü grubunda pamuk ziraatinde işletme büyüklüğü ölçüsü ekili arazinin yüzölçümü toplamı dikkate alınarak 400 dönüm olarak belirlenmiştir.

Öte yandan mezkûr Kanunun 56 ncı maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendinde ziraat makine ve aletlerinin başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştırılması mukabilinde alınan bedellerin zirai kazancın tespitinde hâsılat sayılacağı; 57 nci maddesinin birinci fıkrasının (5) numaralı bendinde de zirai tesisat, makina, aletler ve taşıtların çalıştırılması ve bakımı için yapılan giderler (Yakıt, yağ, elektrik, yedek parça vesaire) ve tamir giderlerinin, tediye edilen veya borçlanılan meblağları ihtiva eden giderleri oluşturan unsurlar arasında sayılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Ayrıca, konu ile ilgili olarak ayrıntılı açıklamaların yapıldığı 03.03.2001 tarih ve 24335 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 242 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğinde;

"Bu hükümlere göre çiftçilerin zirai işletmeleri ile tarımsal alet ve makinelerini kiraya vermeleri veya bunları el emekleri ile birleştirmek suretiyle yaptıkları hizmetler, zirai faaliyet kapsamında ifa edilen hizmet olarak kabul edilmektedir.

Ancak zirai faaliyette bulunmaması dolayısıyla çiftçi sayılmayanlar ile çiftçi olmakla beraber zirai faaliyetleriyle ilgili olmayan ziraat makine ve aletlerini başka çiftçilerin zirai istihsal işlerinde çalıştıranların, bu faaliyetlerinin ticari faaliyet kapsamında değerlendirilmesi gerektiği açıktır.''

açıklamalarına yer verilmiştir.

Mezkûr Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında, tevkifat yapacak kişi ve kurumlar ile tevkifata konu ödemelere ilişkin hükümlere yer verilmiş olup, aynı fıkranın (11) numaralı bendinin (c/ii) alt bendinde ise zirai faaliyet kapsamında yapılan diğer hizmetler için yapılan ödemeler üzerinden istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben % 4 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hükme bağlanmıştır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, ekimini yaptığınız pamuğu toplamak için edinmiş olduğunuz motorsuz pamuk toplama makinesinin, biçerdöver veya bu mahiyetteki bir motorlu araç olarak kabul edilmemesi ve pamuk üretimi için belirlenen işletme büyüklüğü ölçüsü altında kalmanız halinde zirai kazancınızın tevkifat usulü ile vergilendirileceği tabii olup, bu durumda beyanname vermeyeceğinizden ötürü faaliyetiniz için gerekli yakıt, yağ, makine ekipmanı, yedek parça v.s. alımlarının gider olarak indirilebilmesi mümkün bulunmamaktadır. Ancak, Gelir Vergisi Kanununun 54 üncü maddesinde belirtilen "İşletme Büyüklüğü Ölçülerini" aşmanız veya gerçek usulde vergilendirilme yönünde mükellefi bulunduğunuz vergi dairesinden yazılı istemde bulunmanız ve sonucunda da gerçek usulde vergilendirilmeniz halinde, faaliyetiniz için gerekli yakıt, yağ, makine ekipmanı, yedek parça v.s. alımlarının gider olarak indirilebilmesi mümkün olabilecektir.

Ayrıca, sahibi olduğunuz pamuk toplama makinesinin diğer çiftçilerin üretmiş oldukları pamuğu toplamak için tarafınızca kullanılmasının "zirai faaliyet kapsamında ifa edilen hizmet" olarak değerlendirilmesi ve hizmet sunduğunuz çiftçilerin, zirai kazanç yönünden gerçek usule tabi olmaları durumunda, tarafınıza yapılacak ödemelerin gayrisafi tutarı üzerinden, anılan Kanunun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasının (11) numaralı bendinin (c/ii) alt bendinde yer alan % 4 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır