İŞE ALINDIN! GEÇ TEZGAHIN BAŞINA ÇALIŞMAYA BAŞLA! DÖNEMİ BİTTİ Mİ?

Kayıt dışı istihdam oranlarındaki bir puanlık düşüşün iki milyar TL’lik artış sağlayacağı, kayıt dışı istihdam düştükçe emekli aylıklarının artacağı ve sağlık hizmetlerindeki kalitenin yükseleceği yetkililer tarafından çeşitli platformlarda defalarca kez dile getirilmiştir.

Kayıt dışı istihdam azaldığında gelir de artacağından, vatandaşlara sunulan hizmetlerin kalitesinin artması da zaten bunun doğal bir sonucu olacaktır.

Haliyle kayıt dışı istihdamın düşmesi sonrasında yapılacak iyileştirmeleri anlatmaktan ziyade esasen tartışılması gereken konu, kayıt dışı istihdamın nasıl aşağılara indirilebileceği, uygulamada veya mevzuatta kritik hataların yapılıp yapılmadığı noktasında olmalıdır.

…

5510 sayılı yasa, çeşitli kesimlerce sosyal güvenlik reformu olarak adlandırılmış ve yasanın çıktığı 13 yıllık süre boyunca yapılan değişiklikler sonucunda önemli mesafeler alınmıştır.

Ne var ki mülga 506 sayılı yasada yer alan bazı maddeler sorunlu olmasına ve gelişen teknolojiyle birlikte bu sorunların artık aşılabilecek duruma gelinmiş olmasına rağmen, bu sorunlu maddeler hiçbir değişiklik yapılmadan 5510 sayılı yasada aynı şekilde yerini almış ve almaya da devam etmektedir.

Bunlardan biri de yeni işe alınan işçiye ait işe giriş bildirgesinin işe başlayacağı günün en az bir gün önce verilme zorunluluğudur.

…

Geçtiğimiz günlerde görüştüğüm bir mali müşavir arkadaşım diyor ki, “Mükellef, işçinin kimlik kartını gönderip bunun işe girişini bugünden başlayacak şekilde yap dediğinde, bugün yapamayacağımızı ancak yarın yapabileceğimizi mükellefe anlatmak da çok zorlanıyoruz.”

Anlamak da zorlanan mükellef de, anlatmak da zorlanan mali müşavir de haksız değil hani,

Mükellef, iş başvurusunda bulunan işçisini aynı gün içinde işe başlatıyorsa, işçisinin sigortasını niye aynı gün içinde yapamasın ki,

Ama maalesef yapamıyor, yaparsa cezaya muhatap oluyor çünkü.

…

5510 sayılı yasaya göre yeni işe alacağınız işçiye ait işe giriş bildirgesini çalışmaya başladığı tarihin en az bir gün öncesinde SGK’ya vermezseniz, bir aylık asgari ücret tutarında idari para cezasına maruz kalırsınız.

Bu uygulama mülga 506 sayılı kanun döneminde de aynen bu şekilde yürütülüyordu. Ancak 506 sayılı Kanun döneminde işe giriş bildirgelerinin internet ortamında alınması mümkün değilken şimdilerde mümkün. Başka bir anlatımla, yeni işe alınan işçiye ait işe giriş bildirgesinin aynı gün içinde ve çalışmaya başlamadan hemen önce verilmesi 506 sayılı Kanun döneminde fiili imkansızlıklar nedeniyle mümkün değilken,  şimdilerde elektronik ortamda geliştirilen uygulamalar vasıtasıyla birkaç dakika içinde mümkün.

Ve birkaç dakika içinde de yapılabiliyor. Hatta toplu işe giriş uygulamasıyla onlarca işçinin işe giriş bildirgesinin tek bildirimle yapılması da mümkün.

…

Değerli okurlar,

Gördüğünüz gibi, iş başvurusunda bulundukları gün “ geç çalışmaya başla” denilip işe alınan sigortalıların tamamı maalesef ki yasada yer alan en az bir gün önce bildirilme şartından dolayı bir gün boyunca kayıt dışı çalıştırılmak zorunda bırakılıyor.

Hasbel kader, bu işçinin çalışmaya başladığı gün işyerine bir müfettiş gelse, bu işçiyi kayıt dışı çalıştırmışsın deyip, işverene iki asgari ücret tutarında ceza uyguluyor. Asgari ücret destekleri geri alınıp, teşviklerden yasaklanıyor.

Bu işçi işe başladığı gün iş kazasına uğrasa, hele bir de sürekli iş göremezlik geliri bağlansa o zaman işveren yandı demektir. Kayıt dışı çalıştırmışsın denip, bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri işverene ödettiriliyor.  

“Bir gün önce işçi ortada bile yoktu ki, bir gün önce kime ne göndereyim” deseniz bile kimseye bir şey anlatamıyorsunuz.

Yani mevcut yasaya göre iş başvurusunda bulunduğu gün işe başlatacağınız işçiyi, ya bütün riskleri üstlenip bir gün boyunca kayıt dışı çalıştıracaksınız ya da tezgahın başında kimse olmasa bile hatta işçiye çok acil ihtiyacınız olsa bile “bu gün git, yarın gel” diyeceksiniz.

Sonuçta hem istihdamı artıralım istiyoruz, hem de eskiden gelen alışkanlıklardan dolayı bir günlük bile olsa istihdam artışına engel oluyoruz.

Özel sektörü destekleyelim diyoruz, ama hiçbir kusuru olmayan işverenlerimizi uyguladığımız cezalarla onları incitiyoruz.

Halbuki tüm bu sorunları gidermek o kadar kolay ki,

İşe giriş bildirgesinin elektronik ortamda gönderildiği tarih de belli, saat de. Hem de saniyesine kadar.

İşe giriş bildirgesinin verilme süresi en az bir gün önce değil de işe başlatılmadan önceye çekilse, aynı gün içinde işe başlayan işçiye ait işe giriş bildirgesi, eğer ki denetim tutanağının düzenlendiği veya iş kazasının olduğu zaman diliminden önce verilmiş ise süresi içinde verilmiş olacağından ne işçi mağdur olacak, ne de işveren.

Yok eğer denetim tutanağının düzenlendiği veya iş kazasının olduğu zaman diliminden sonra verilmiş ise,  o zaman da herkes cezasına katlanacak elbette.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Danışmanı

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır