İŞÇİ ALACAKLARINA İLİŞKİN KARARLAR ÜZERİNE İŞVERENLERCE YAPILMASI GEREKEN İŞLEMLER

Bilindiği gibi, işçilerin işyerlerinde sigortasız olarak geçen hizmetlerinin tespiti amacıyla iş mahkemelerinde açtıkları hizmet tespiti davaları sonucunda karara bağlanan süreler, sigortalılık hizmeti olarak dikkate alınmaktadır.
Prime esas kazançlar yönünden işverenlerce yapılması gereken işlemlere ise aşağıda yer verilmiştir.

1-Alacak davaları sonucunda verilen mahkeme kararları;

SGK taraf gösterilmeyerek sadece işverenler aleyhine açılan alacak davaları sonucunda verilen mahkeme kararları hakkında:
1.1- Alacak davasına konu olan dönemlerde sigortalı bildirimi yapılmamış ise, mahkemece karar verilen alacak tutarları için Kurum ünitesince her hangi bir işlem yapılmayacak ve işverenlerce herhangi bir prim belgesi düzenlenmeyecektir. Ancak, mahkeme ilamlarında belirtilen dönemler için karar verilen alacak tutarlarının, ilgili işveren ile işçi arasında çalışma ilişkisinin bulunduğuna karine oluşturduğundan, bu durumlarda sigortalılık süresinin tespiti amacıyla Kurumca denetim yaptırılmaktadır.
1.2- Alacak davasına konu olan dönemlerde sigortalı bildirimi varsa, bu kez bu tür davalara konu olan dönemlere ilişkin işçi alacaklarının prime tabi tutulması gerektiğinden, mahkeme kararlarında belirtilen ücret tutarları, ilişkin olduğu aylara maledilecek şekilde düzenlenecek ek prim belgelerinin işverenlerden istenilmesi gerekmektedir.
Ancak kararlarda ücretin dönemi belli değilse SGK tarafından ilgili mahkemeden konu hakkında bilgi istenilmektedir. Söz konusu ücret alacaklarının dönemleri;
- İlgili mahkemeden temin edilmesi halinde ilişkin olduğu aylara,
- Temin edilememesi halinde ise alacak davasına konu olan dönemdeki sigortalılık bildirimi yapılan son ayın kazancına,
mal edilecektir.
Alacak davasına konu olan ücret dışı ödemeler öncelikli olarak hizmet akdi devam ediyorsa ödendiği ayın kazancına, hizmet akdi askıdaysa veya devam etmiyorsa prime esas kazancın tabii tutulduğu son ayın kazancına mal edilecektir.
(Mahkeme kararındaki ücret ve ücret dışı ödemenin birlikte bildirilmesi (ayrıştırılamaması) durumunda, yine mahkemeden ücret ve ücret dışı ödemelerin miktarları ayrı ayrı ve hangi aylara ait olduğunun bildirilmesi istenmektedir)
Diğer taraftan, işverenlerden Tebligat Kanununa uygun olarak istenmesi gereken ek prim belgelerinin bir aylık sürede verilmemesi halinde, Kurumca re‘sen düzenlenerek muhteviyatı prim ve gecikme zammı borçlarının işverenlere tebliği gerekecektir.

2- İkale (Bozma) yoluyla iş akdinin sonlandırılmasında;
İş akdinin ikale (bozma) suretiyle sonlandırılması ile ilgili olarak düzenlenen sözleşmeler, “Sözleşmenin ortadan kaldırılması” veya “Taraflar arasındaki mevcut bir borç ilişkisinin, kısmen veya tamamen ortadan kaldırılması amacıyla yapılmaktadır. İş akdinin ikale (bozma) ile sona ermesi durumunda; bozma sözleşmesi ile kararlaştırılan ikale bedelinin hangi tür alacakları kapsadığının belirtilmesinde yarar görülmektedir. Alacakların 5510 sayılı Kanunun 80 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen istisnai ödemeler arasında yer alıyorsa sigorta primine esas kazanca dahil edilmemesi, buna karşılık istisnalar dışında her ne adla yapılırsa yapılsın tüm ödemelerin prime esas kazanca dahil edilmesi gerekmektedir. Kurumun uygulamasına göre, ikale sözleşmesi ile kararlaştırılan ikale bedelinin hangi kalem alacakları kapsadığına yer verilmemesi başka bir deyişle ayrım yapılmaması halinde ikale bedeli adı altında yapılan tüm ödemelerin sigorta primine tabi tutulacağı şeklindedir.

3- Arabuluculuk anlaşma belgeleri;
Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu Yönetmeliğinin 6 ncı maddesinde, Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça arabulucuların, kendilerine sunulan bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlü oldukları, yine tarafların, kanuni temsilcilerin, avukatların ve görüşmelere katılan diğer kişilerin bu konudaki gizliliğe uymak zorunda oldukları öngörülmüş ise de, çalışanların sosyal güvenliklerinin sağlanmasına yönelik olacağından hareketle arabuluculuk belgelerine istinaden Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 nci maddesinde bazı düzenlemeler yapılmış bulunmaktadır. Nitekim, bahsi geçen Yönetmelik maddesinde belirtildiği üzere,
Arabuluculuk faaliyeti sonunda tanzim edilen ve ilam niteliğinde bulunan anlaşma belgesi uyarınca işçilere geriye yönelik ücret veya ücret dışı niteliğinde ödeme yapılması halinde, bu ödemelerden;

ücretlere ilişkin düzenlenmesi gereken ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin/MUHSGK beyannamelerinin ilişkin olduğu aylara maledilerek,
ücret dışındaki ödemelere ilişkin düzenlenmesi gereken ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin/MUHSGK beyannamelerinin ise prime esas kazancın tabi tutulduğu en son ayın kazancına dahil edilmek suretiyle,
Arabuluculuk anlaşma belgesinin ilam niteliğini kazandığı tarihi takip eden ayın 26’sına kadar Kuruma verilmesi durumunda, bu belgelerin yasal süre içinde verilmiş olduğu kabul edilerek idari para cezası uygulanmaması gerekmektedir.

Hadi EYCE

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır