İmzalanan finansal kiralama sözleşmesinde kiralayanın değiştirilmesi için düzenlenen kağıdın damga vergisi ve harca tabi olup olmadığı Hk.

…

İLGİ: … tarihli özelge talep dilekçeniz.

İlgi'de kayıtlı dilekçeniz ve eklerinin incelenmesinden, Hollanda'da mukim kurum olup uçak finansmanı, alım satımı ve uçak kiralaması işi ile iştigal eden … ile … Anonim Ortaklığı arasında "Uçak finansal kiralama sözleşmesi" imzalandığı; adı geçen şirketin kiralayan olarak yer aldığı mevcut finansal kiralama işlemini ve bu işlemden kaynaklanan mülkiyet dahil olmak üzere tüm hak ve yükümlülüklerini, kiralama aynen devam etmek üzere ancak sadece kiralayanın değiştirilmesi suretiyle İrlanda' da mukim olan ve aynı şekilde uçak kiralaması işi ile iştigal eden … Limited'e, devir sözleşmesi ile mevcut finansal kiralama sözleşmesindeki şartlar dahilinde devretmekte olduğu belirtilerek, yeni kiralayan ile … Anonim Ortaklığı arasında düzenlenecek "Yenileme ve Tadilat Anlaşması" başlıklı finansal kiralama devir sözleşmesinin damga vergisi ve harçtan istisna olup olmadığı hususunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun 1. maddesinde, bu Kanun'a ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 2. maddesinde, vergiye tabi kağıtlar mahiyetinde bulunan veya onların yerini alan mektup ve şerhlerle, bu kağıtların hükümlerinin yenilenmesine, uzatılmasına, değiştirilmesine devrine veya bozulmasına ilişkin mektup ve şerhlerin de damga vergisine tabi olduğu; 3. maddesinde, damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu; Kanun'a ekli (1) sayılı tablonun I/A-1 bölümünde, belli parayı ihtiva eden mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknamelerin binde 8,25 nispetinde damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır.

492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 38. maddesinin 1. fıkrasında, "Noter işlemlerinden bu kanuna bağlı (2) sayılı tarifede yazılı olanları noter harçlarına tabidir"; 41. maddesinde de, "Noter harçları (2) sayılı tarifede yazılı işlemlerden değer veya ağırlık ölçüsüne göre nispi, işlemin nevi ve mahiyetine göre maktu esas üzerinden alınır" hükümleri yer almaktadır.

Kanun'unun 42. maddesinde ise "Değer ve ağırlık ölçüsüne göre harca tabi işlemlerde (2) sayılı tarifede yazılı değer veya ağırlık esastır.

Menkul ve gayrimenkul mallar hakkında alım, satım, taahhüt ve rehinle ilgili her nevi mukavele, senet ve kağıtlarda değer gösterilmesi mecburidir." hükmüne yer verilmiştir.

Kanun'a ekli (2) sayılı tarifenin I-1 fıkrasında, muayyen bir meblağı ihtiva eden her nevi senet, mukavelename ve kağıtlardan beher imza için binde 0,99 oranında harç alınacağı, bütün imzalar için bu suretle alınacak harcın toplam miktarı 38,20 TL den az, 19.565,00 TL den çok olamayacağı açıklanmıştır.

Diğer taraftan, 3226 sayılı Finansal Kiralama Kanunu'nun 3. maddesinde, sözleşmenin finansal kiralama sözleşmelerini ifade ettiği;18. maddesinde, sözleşmede aksi öngörülmemişse kiralayanın, malın mülkiyetini bir üçüncü kişiye devredemeyeceği, sözleşmede bu yetkinin tanınması halinde, devrin, ancak başka bir kiralayana yapılabileceği, devralanın, sözleşme hükümlerine uymak zorunda olduğu, devrin kiracıya karşı geçerli olmasının onun haberdar edilmesine bağlı olduğu; 30. maddesinde ise, sözleşmenin her türlü vergi, resim ve harçtan istisna olduğu hükme bağlanmıştır.

13 Seri No.lu Harçlar Kanunu Genel Tebliği ile söz konusu istisna hükmünün uygulama esasları belirlenerek sadece finansal kiralama sözleşmesinin değil, sözleşmenin hüküm ifade edebilmesi için gerekli olan noterde yapılacak işlemler, tapu sicilinin beyanlar hanesine şerh işlemleri ile gemi siciline şerh işlemlerinin de harçtan istisna edilmesi gerektiği açıklanmıştır.

Ayrıca, 15.12.1997 tarihli ve 1997/2 Seri No.lu Damga Vergisi İç Genelgesi'nde finansal kiralama işlemlerinde damga vergisi ve harç istisnası uygulamasının, finansal kiralama sözleşmesinin yanı sıra söz konusu sözleşmenin yapılması için gerekli olan diğer işlemleri (teminat ve ipotek işlemleri gibi) ve bu işlemlerle ilgili kağıtları da kapsadığı belirtilmiş bulunmaktadır.

Öte yandan, 29.09.2010 tarih ve HK-10/2010-1 sayılı Harçlar Kanunu Sirküleri'nin 3. maddesi son fıkrasında; "Finansal Kiralama Kanununun amacı işletme tarafından ihtiyaç duyulan malların temini için işletmeye finansman sağlamaktır. Bu hususa yönelik olarak taraflar arasında yapılan finansal kiralama sözleşmesinde, karara bağlanan ödeme planında, vadede veya teminat hükümlerinde işletmenin mali gücüne göre değişiklik yapılabilmektedir. Yapılan bu değişiklikler mevcut finansal kiralama sözleşmesinin amacının sürdürülmesine yönelik kağıtlardır.

Bu itibarla, finansal kiralama sözleşmelerinde; ödeme planının revize edilmesi, sözleşmeye yeni bir mal eklenmesi veya çıkarılması, sözleşmenin süresinde veya teminat hükümlerinde değişiklik yapılması ya da kiracı değişikliği nedeniyle düzenlenecek kağıtların ve yapılacak işlemlerin 3226 sayılı kanunun 30. maddesi uyarınca damga vergisi ve harçtan istisna tutulması gerekmektedir." denilmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, Hollanda'da mukim ve uçak finansmanı, alım satımı ve uçak kiralaması işi ile iştigal eden … ile … Anonim Ortaklığı arasında düzenlenen "Uçak Finansal Kiralama Sözleşmesi"nin tüm hak ve yükümlülüklerinin kiralama aynen devam etmek üzere sadece kiralayanın değiştirilmesi suretiyle İrlanda'da mukim ve aynı şekilde uçak kiralaması işi ile iştigal eden … Limited'e devrine ilişkin olarak …, … Limited ve … Anonim Ortaklığı arasında düzenleneceği anlaşılan "Yenileme ve Tadilat Anlaşması" başlıklı kağıdın, 3226 sayılı Kanun'un 18 ve 30. maddeleri uyarınca damga vergisi ve harçtan istisna edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır