ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ VE PRİM TEŞVİKLERİNİN GERİ ALINMAMASI İÇİN AMAN DİKKAT !!!

Kayıt dışı istihdam, hizmet akdine tabi olarak çalıştırılan sigortalıların SGK’ya hiç bildirilmeme veya bildirildiği halde prime esas kazancının ya da prim gün sayısının SGK’ya eksik bildirilme durumunu ifade etmektedir.

Kayıt dışı istihdam nasıl ortaya çıkar?

Kayıt dışı istihdamdan söz edebilmek için yukarıda belirtilen durumların varlığını ortaya koyan denetim veya kontrolle görevli memurlarca yapılmış bir tespitin veya kamu kurum/kuruluşlarından SGK’ya ulaşan bir yazının ya da bir mahkeme kararının bulunması şarttır.

Dolayısıyla, denetim veya kontrolle görevli memurlarca yapılmış bir tespit veya kamu kurum/kuruluşlarından SGK’ya ulaşan bir yazı veya bir mahkeme kararı olmaksızın sigortalıların gün veya kazançlarını hiç bildirmediğini veya eksik bildirdiğini fark ederek geriye yönelik olarak aylık prim ve hizmet belgesi düzenleyen işverenler aleyhine her ne kadar idari para cezası uygulansa da bu durumu kayıt dışı istihdam çerçevesinde yorumlamak mümkün değildir.

Kayıt dışı sigortalı çalıştırdığı tespit edilen işverenlerin yararlanmış olduğu asgari ücret desteği ve prim teşviklerinin geri alma koşulları ve kesilme süresi nedir?

Asgari ücret desteğinin kesilme koşulları ve kesilme süresi ile prim teşviklerinin kesilme koşulları ve süresi farklılık içerdiğinden her iki konuyu ayrı ayrı değerlendirmek yerinde olacaktır.

Asgari ücret desteğinin kesilme koşulları ve kesilme süresi  

5510 sayılı Kanunda asgari ücret desteğinin açıklandığı,

Geçici 68/2 nci fıkrasında; “… sigortalıların prime esas kazançlarını 2016 yılı için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden Hazinece karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.”

Geçici 71/2 nci fıkrasında; “… sigortalıların prime esas kazançlarını 2017 yılı için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden Hazinece karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.”

Geçici 75/2 nci fıkrasında “… sigortalıların prime esas kazançlarını 2018 yılı Ocak ila Eylül ayları/dönemleri için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.”

Geçici 78/5 inci fıkrasında; “… sigortalıların prime esas kazançlarını 2019 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemi için eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınır ve bu işyerleri hakkında bu madde hükümleri uygulanmaz.”

Hükümleri yer almaktadır.

Konuyla ilgili SGK tarafından çıkartılan Genelgelerde ise, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerden veya mahkeme kararları neticesinde ya da resmi kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan 2016-2017-2018 ve 2019 yıllarında çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği ya da prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıyı fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işverenlerin tespitin yapıldığı yılda asgari ücret desteğinden yararlanamayacağı, yararlanmış ise bu desteklerin gecikme zammıyla birlikte geri alınacağına yer verilmiştir.

Buna göre, gerek sigortalısını SGK’ya hiç bildirmediği, gerekse prime esas kazancını eksik bildirdiği tespit edilen işverenler bu fiili;

-2016 yılının Ocak ila Aralık aylarında işlemiş iseler 2016 yılındaki asgari ücret desteklerinin tamamı,

-2017 yılının Ocak ila Aralık aylarında işlemiş iseler 2017 yılındaki asgari ücret desteklerinin tamamı,

-2018 yılının Ocak ila Aralık aylarında işlemiş iseler 2018 yılındaki asgari ücret desteklerinin tamamı,

-2019 yılının Ocak ila Aralık aylarında işlemiş iseler 2019 yılındaki asgari ücret desteklerinin tamamı

gecikme zammıyla birlikte kendilerinden tahsil edilecektir.

Prim teşviklerinin kesilme koşulları ve kesilme süresi

5510 sayılı Kanunun Ek Madde-14/1. fıkrasında, “Mahkeme kararıyla veya yapılan kontrol ve denetimlerde çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işyerleri ilk tespitte bir ay süreyle, ilk tespit tarihinden itibaren üç yıl içinde tekrar eden her bir tespit için ise bir yıl süreyle bu Kanun, 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununda yer alan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlerden yararlanamaz. Bu Kanun ve 3294 sayılı Kanun ile 4447 sayılı Kanunda bu maddeye aykırı olan hükümler uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.

SGK tarafından çıkartılan 2017/18 sayılı Genelgede ise, işverenlere sağlanan sigorta primi teşvik, destek ve indirimlere ilişkin olarak mahkeme kararıyla veya yapılan kontrol ve denetimler sonucunda ya da resmi kurum/kuruluşlardan alınan yazılara istinaden çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği veya bildirilen sigortalıyı fiilen çalıştırmadığı tespit edilen işyerleri hakkında 1/4/2017 tarihinden itibaren 5510 sayılı Kanunun Ek 14. maddesine göre işlem yapılacağı belirtilmiştir.

Buna göre, mahkeme kararıyla veya denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan kontrol ve denetimler sonucunda hizmet akdine tabi olarak çalıştırdığı kişileri SGK’ya bildirmediği veya prim günüyle birlikte prime esas kazancını eksik bildirdiği ya da fiilen çalışmayan kişileri sigortalı olarak bildirdiği tespit edilen işverenler ilk tespitte bir ay, ilk tespit tarihinden itibaren üç yıl içindeki ikinci tespitte bir yıl süreyle prim teşviklerinden yararlanamayacaklardır.

Gerek Kanun maddesinin lafzı, gerekse SGK genelgesinde yapılan açıklamalar dikkate alındığında, hizmet akdine istinaden çalıştırdığı sigortalıların prim gün sayılarını eksiksiz bildirdiği halde prime esas kazançlarını eksik bildirdiği tespit edilen işverenler ise prim teşviklerinden yararlanmaya devam edebileceklerdir.

2017/18 sayılı Genelgeye göre, sigortalılarını SGK’ya hiç bildirmediği veya hem prim gününü hem de prime esas kazancını eksik bildirdiği ya da fiilen çalıştırmadığı kişileri sigortalı olarak tespit edilen işverenler, bu durumun;

-Yapılan kontrol ve denetimler sonucu anlaşılması halinde, tutanak tarihini,

-Mahkeme ilamından anlaşılması halinde, mahkemenin kesinleşmiş karar tarihini,

-Bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, söz konusu yazıların SGK’ya intikal tarihini,

takip eden ay başından itibaren ilk tespitte bir ay süreyle, ilk tespit tarihinden itibaren üç yıl içinde tekrar eden ve yasaklama kapsamına giren her bir tespit için tespit tarihini takip eden aybaşı itibariyle birer yıl süreyle yararlanılamayacaktır.

Diğer taraftan, Ek madde 14/3. fıkra uyarınca, beş kişiden fazla olmamak koşuluyla çalıştırılan toplam sigortalı sayısının %1’ini aşmayan sayıdaki çalışanlarını sigortalı olarak bildirilmediği veya fiilen çalıştırmadığı kişileri sigortalı olarak bildirdiği tespit edilen işverenler prim teşviklerinden yararlanmaya devam edebileceklerdir.

İşverenlerce geriye yönelik olarak kendiliğinden düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri asgari ücret desteği ve prim teşviklerinden yararlanılmasına engel teşkil eder mi?

Denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılmış bir tespit veya bir mahkeme kararı ya da resmi kurum/kuruluş tarafından SGK’ya ulaşmış bir yazı olmaksızın işverenlerce yasal süresi dışında SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, SGK’ya hiç bildirmemiş sigortalılarla ilgili olup olmadığı veya hem prim günü hem de prime esas kazanç içerip içermediği üzerinde durulmaksızın asgari ücret desteği veya prim teşviklerinden yararlanılmasına engel teşkil etmediğinden, bu belgelerin doğruluğu SGK’nın denetim ve kontrolle görevli memurlarınca tespit edilmiş olsa bile kendiliğinden verilmiş bir belge olduğundan asgari ücret desteği ve prim teşviklerinden yararlanılabilecektir.

Meslek mensubu arkadaşlarımıza tavsiyemiz

Yasal süresi dışında kendiliğinden verilecek olan aylık prim ve hizmet belgelerine uygulanan idari para cezalarının SGK tarafından yapılacak tespitlere göre veya mahkeme kararlarına göre çok daha düşük olacağı, ayrıca asgari ücret desteğinden ve prim teşviklerinden de yararlanmaya  devam edileceği dikkate alınarak, sigortalıların aylık prim ve hizmet belgelerinin verilmediğinin veya prim gün sayısı veya prime esas kazancının eksik bildirildiğinin fark edilmesi halinde bu belgelerin geciktirilmeksizin SGK’ya verilmesi yönünde olacaktır.

Gülbenk Müşavirlik

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır