SGK’DAN PRİM TEŞVİKLERİNDE ORTALAMA HATASINA DÜŞEN İŞVERENLER LEHİNE ÖNEMLİ VE YERİNDE BİR KARAR

4447 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinde (06111), geçici 15. maddesinde (06645), geçici 17. maddesinde (00687) ve geçici 19. maddesinde (17103/27103) öngörülen sigorta prim teşviklerinden yararlanılabilmesi için ilgili maddelerde aranılan şartların yanı sıra teşvik kapsamına giren sigortalıların mevcut çalışan sayısının ortalamasına da ilave olması olmaları gerekiyor.

Bu çerçevede kapsama giren sigortalılardan dolayı;

-06111 teşvikinden yararlanılabilmesi için sigortalının “işe alındığı aydan önceki son altı aylık dönemdeki”

-06645 teşvikinden yararlanılabilmesi için sigortalının “ işe alındığı takvim yılından bir önceki takvim yılındaki”

-0687/1687 teşvikinden yararlanılabilmesi için sigortalının “2016 yılı Aralık ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerindeki”

-17103/27103 teşvikinden yararlanılabilmesi için sigortalının “işe alındığı yıldan bir önceki takvim yılındaki”

Sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılmaları gerekiyor.

Teşvik kapsamına girmelerine rağmen ortalama sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılmamış sigortalılar hata listelerine düşer.

Yukarıda belirtilen teşviklerden yararlanılmasından önce yeni işe alınan sigortalıların  işe alındıkları tarihten önceki sürelerde sigortalı olup olmadıkları veya İŞKUR’a kayıtlı işsiz olup olmadıkları ya da yaş ve cinsiyet koşullarını sağlayıp sağlamadıkları yahut ilgili kanunlarda öngörülen sektörlerde veya meslekleri ilgili alanlarda çalıştırılıp çalıştırılmadıkları sigortalı bazında yapılan tanımlamalar vasıtasıyla kontol edilmektedir.

Dolayısıyla sigortalı bazında yapılan kontroller ile ilgili kanunlarda aranılan şartları sağlamayan çalışanlar yönünden prim teşviklerinden hatalı yararlanılması, mevcut uygulamalar vasıtasıyla en başta engellenmektedir.

Çalışanların ortalama sigortalı sayısına ilave olup olmadıkları hususu ise; 

06111 ve 06645 sayılı teşviklerde aylık prim ve hizmet belgeleri onaylandıktan sonra işverenlerin e-SGK kullanıcıları tarafından İşveren Sisteminde yer alan Cari Dönem Hatalı Teşvik sorgulama ekranı vasıtasıyla kontrol edilebilmekte, varsa ortalamının altında çalışan sigortalılar için yapılmış hatalı bildirimler bildirge verme süresi sona ermeden düzeltilmekte,

-17103/27103 sayılı kanun numaralı teşviklerde ise (aynı ayda 25510-16322-26322 sayılı kanun numaralı belge düzenleme durumu hariç) aylık prim ve hizmet belgelerinin onaylanmasından önce sistem tarafından kontrol edilmekte,

böylece teşviklerden hatalı yararlanılmasının önüne geçilmektedir.

Hizmet çakışması nedeniyle 4/a kapsamında yapılan bildirimlerin sonradan iptali halinde, cari ayda prim teşviklerinden usulüne uygun yararlanılmış sigortalılar daha sonra hata listesine düşebiliyor.

Gerek gerçek kişi işverenlerle, şirket ortaklarının kendilerine ait veya ortak oldukları işyerinden kendilerini 4/a’lı olarak bildirmeleri nedeniyle, gerekse kamu kurum ve kuruluşlarından ihraç edildikten sonra 4/a’lı olarak çalışmaya başlayan sigortalıların sonradan eski görevlerine iade edilmeleri nedeniyle, 4/a kapsamındaki sigortalı hizmetleri iptal edilmektedir.

Bu gibi durumlarda, 4/a’lı bildirim iptal edildikten sonra cari aydaki çalışan sayısı azaldığından, daha önce ortalamanın üzerinde çalışıyor olması nedeniyle teşvikten usulüne uygun yararlanılmış sigortalılar hata listelerine düşebilmektedir.

Sosyal Güvenlik Kurumu 12/5/2020 tarihli Genel Yazısında, hizmet çakışması nedeniyle sonradan ortalama hatasına düşen sigortalıların 06111, 06645, 0687/1687 ve 17103/27103 kanunlara ilişkin hata listesinden çıkartılacağını açıkladı.

Yeni işe alınan sigortalıların ortalama sigortalı sayıları teşvik tanımlamaları yapılırken tespit ediliyor olmakla birlikte, bu sayı ortalamanın hesaplandığı aylardaki sigortalıların sonradan iptal edilmesi durumunda dahi değiştirilmemektedir. Teşvik kapsamına giren sigortalıların ortalama sigortalı sayılarının iptal işlemi sonrasında değişken olması durumunda teşvikten yararlanılan her bir sigortalı açısından teşvik takibi neredeyse imkansız hale geleceğinden, ortalama sigortalı sayısının tanımlamanın yapıldığı tarih itibariyle sabitlenmesinin haklı bir yaklaşım olduğu değerlendirilmektedir.

Ancak, ortalama sigortalı sayısının iptal işlemi sonrasında dahi sabit kalmasına rağmen prim teşvikinden yararlanılan cari aydaki sigortalıların sonradan iptal edilmesi halinde cari aydaki sigortalı sayısı sabit kalmadığından, hizmet çakışması sonrasında hata listesine düşürülen sigortalılar yönünden işverenlerin kusurundan kaynaklanmayan nedenlerden dolayı prim teşviklerinden yersiz yararlanma durumu ortaya çıkmakta idi.

Yaşanan bu durum karşısında Sosyal Güvenlik Kurumu ilk olarak 23/12/2019 tarihli Genel Yazısında 5084 sayılı Kanun ile 2016/Mart öncesinde 5510 sayılı Kanunun 81 inci maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen (46486/56486/66486) teşvikten yararlanan işverenlerin  hizmet çakışması sonrasında bildirdikleri sigortalı sayısının 10 sigortalının altına düştüğü durumlarda teşviklerden usulüne uygun yararlanılmış kabul edileceklerini açıklamış idi.

Sosyal Güvenlik Kurumu bu defa yayımladığı 12/5/2020 tarihli Genel Yazısında ise, prim teşviklerinden yararlanılan aylarda ortalama sigortalı sayısına ilave olma şartı da dahil olmak üzere tüm şartları sağlamış sigortalılardan dolayı usulüne uygun yararlanıldıktan sonra, 4/a kapsamında bildirilen hizmetlerin 4/b veya 4/c kapsamındaki hizmetleriyle çakışması nedeniyle 4/a’lı sigortalılıklarının iptal edildiği durumlarda  4447 sayılı Kanunun geçici 10, 15, 17 ve 19 uncu maddelerinde yer alan (06111, 06645, 0687/1687 ve 17103/27103 kanun numaralı) prim teşviklerinden de usulüne uygun yararlanılmış kabul edileceğini açıklamıştır.

Hizmet çakışması nedeniyle hata listesine düşen kayıtlar için ilgili SGM’ye müracaat edilmesi gerekiyor.

06111, 06645, 0687/1687 ve 17103/27103 kanun numaralı prim teşviklerinden usulüne uygun yararlandıktan sonra hizmet çakışması nedeniyle hata listesine düşen hata kayıtlarının silinebilmesi için işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik merkezine durumu açıklayan bir dilekçe ile müracaat edilmesi gerekecektir.

Yapılacak müracaata istinaden ilgili personel tarafından hatalı kayıtlar silinerek işverenlerin aynı kanun numarasından bildirge verilmesine imkan sağlanacaktır. Aksi halde hata listesine düşen teşvik kanun numarası ile cari ayda aynı kanun numarasından bildirge verilemesine izin verilmeyeceği gibi, hata listesine düşen teşvikli bildirimin iptal edilerek fark primlerin gecikme zammıyla ödenmesi gibi bir durumla da karşılaşılabilecektir.

Hizmet çakışması nedeniyle evvelce hata listesine düşmüş ve teşvikleri iptal edilmiş sigortalılardan dolayı da teşviklerin geri verilmesi uygun olur.

12/5/2020 tarihli Genel Yazının yayınlanmasından önce 06111, 06645, 0687/1687 ve 17103/27103 kanun numaralı prim teşviklerinden yararlanmış olmalarına rağmen sonradan hizmet çakışması nedeniyle hata listelerine düşmüş ve prim teşvikleri geri alınmış işverenlerin, müracaatları halinde de prim teşviklerinin kendilerine geri verilmesi hakkaniyete uygun olacaktır.

Bu hususta 12/5/2020 tarihli genel yazıda menfi veya müspet yönde herhangi bir açıklamaya yer verilmemiş olmakla birlikte, bu nitelikteki müracaatlara müspet yönde cevap verilmesinin isabetli olacağı düşünülmektedir.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır