ÖZEL SEKTÖRDE ÇALIŞANLARDAN ENGELLİ ÇOCUĞU OLANLARA SAĞLANAN HAKLAR

 

• Gelir Vergisi İndirimi. (Gelir V. K. Madde 31)
• Mazeret İzni.(İş Kanunu ek Madde 2)
• Doğum izni sonrası yarım çalışma hakkı(Çocuk engelli doğmuşsa süreler daha uzun uygulanır) (İş Kanunu madde 74)
• Engelli Çocuğu Olan Çalışan Annelere Erken Emeklilik Hakkı

 

1- ÜCRET GELİR VERGİSİ İNDİRİMİ

Gelir Vergisi Kanunun 31 inci maddesine göre, çalışma gücünün asgari %80’ini kaybetmiş bulunanlar birinci derece engelli, asgari %60’ını kaybetmiş bulunanlar ikinci derece engelli, asgari %40’ını kaybetmiş bulunanlar üçüncü derece engelli sayılmaktadır.

Gelir Vergisi Kanunun 31 inci maddesinde engelli indiriminin mahiyeti, şekli, kimlerin nasıl vergi indiriminden faydalanacağı hüküm altına alınmış, aynı maddede uygulama ile ilgili usul ve esasların hazırlanacak bir yönetmelik ile tespit edileceği belirtilmiştir.

Engellilik indirimi:

Madde 31 – (Değişik:9/4/2003-4842/3 md.) Çalışma gücünün asgarî % 80'ini kaybetmiş bulunan hizmet erbabı birinci derece engelli, asgarî % 60'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ikinci derece engelli, asgarî % 40'ını kaybetmiş bulunan hizmet erbabı ise üçüncü derece engelli sayılır ve aşağıda engelli dereceleri itibariyle belirlenen aylık tutarlar, hizmet erbabının ücretinden indirilir.

Engellilik indirimi; 

- Birinci derece engelliler için 4.400 TL, 

- İkinci derece engelliler için  2.600 TL,

- Üçüncü derece engelliler için 1.100 TL dır. 

Engellilik derecelerinin tespit şekli ile uygulamaya ilişkin esas ve usuller Maliye, Sağlık ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik bakanlıklarınca bu konuda müştereken hazırlanacak bir yönetmelik ile belirlenir. 

222 SERİ NO'LU GELİR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİ

Resmi Gazete Tarihi: 24/02/1999
Resmi Gazete No: 23621

‘’Aile reisinin, eşinin ve çocuklarının her birinin gerçek usulde tespit edilen ücret gelirine bu maddede yer alan özel indirim ve sakatlık indirimi uygulanır."

ENGELLİ İNDİRİMİNDEN YARARLANACAK OLANLAR

Engelli indirimi;

- Özürlü hizmet erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan hizmet erbabına,

- Özürlü serbest meslek erbabı ile bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişi bulunan serbest meslek erbabına,

- Basit usulde vergilendirilenlerden, tüccar ve ücretli durumuna girmeksizin, imalat, tamirat ve küçük sanat işleri ile uğraşan (ilk madde ve yardımcı malzeme müşteriye ait olarak faaliyet gösteren terzi, tamirci, marangoz gibi) özürlülere,

uygulanmaktadır.

5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin 10 numaralı fıkrasına göre, bakmakla yükümlü olunan kişi;

- 18 yaşından küçük çocuklar,   

- Lisede   eğitimine   devam   eden    ve   3308   sayılı Mesleki Eğitim  Lisede   eğitimine   devam   eden    ve   3308   sayılı Mesleki Eğitim      Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını aşmamış kişiler,   

- Üniversite eğitimine devam eden ve 25 yaşını aşmamış kişiler,   

- Herhangi bir yerde çalışmayan yani herhangi  bir  sosyal  güvencesi  olmayan eşler,   

- SGK tarafından   tespit  edilmiş,  engelli  olan  çocuklar  yaş  sınırı SGK   tarafından   tespit  edilmiş,  engelli  olan  çocuklar  yaş  sınırı          olmadan bakmakla yükümlü olunan kişileri,   

- Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı ilgili Kurumca  belirlenen  kriterlere  göre  tespit  edilen  kişinin  anne  ve babasını,

ifade etmektedir.

ENGELLİ İNDİRİMİNDEN YARARLANACAKLARIN YAPACAKLARI İŞLEMLER

Engelli indiriminden yararlanmak isteyenlerin bir dilekçe ve aşağıda belirtilen belgelerle birlikte; Vergi Dairesi Başkanlığı olan illerde ilgili Grup Müdürlüğüne, Vergi Dairesi Başkanlığı olmayan illerde ise Defterdarlıklara (Gelir Müdürlüğüne), Bağımsız Vergi Dairesi bulunan ilçelerde Vergi Dairesi Müdürlüğüne, Vergi Dairesi bulunmayan ilçelerde ise Malmüdürlüklerine bir dilekçe ile başvuracaklardır.

Engelli indiriminden yararlanmak isteyenlerin dilekçe ekinde bulunduracağı belgeler şunlardır:

- Hizmet erbabının bakmakla yükümlü olduğu özürlü kişiler için;

- Müracaat formu - Dilekçe,   

- Çalıştığı  işyerinden alınacak çalıştığına dair işveren tarafından imzalanıp kaşelenmiş yazı,   

- Bakmakla yükümlü  kişinin ve engelli kişinin T.C. Kimlik  Numarasını içerir nüfus cüzdanı fotokopisi,   

- Bakmakla yükümlü olduğuna dair belge,   

- İlgili yönetmeliğe uygun Sağlık Kurulu Raporu olanlar için rapor aslı İlgili yönetmeliğe uygun Sağlık Kurulu Raporu olanlar için rapor aslı      veya noter tasdikli örneği ya da raporu düzenlemiş olan  hastanece tasdikli örneği.

2- ANALIK HALİNDE YARIM ÇALIŞMA

Kadın işçilerin doğumdan önce sekiz ve doğumdan sonra sekiz hafta olmak üzere toplam onaltı haftalık süre için çalıştırılmamaları esastır.

İş Kanunu 74. Maddeye 2016 yılında getirilen ek fıkra ile doğum izninin bitmesinden sonra haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin hakkı düzenlenmiştir.

Madde 74/2 “ (Ek fıkra: 29/1/2016-6663/22 md.) Birinci fıkra uyarınca kullanılan doğum sonrası analık hâli izninin bitiminden itibaren çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi amacıyla ve çocuğun hayatta olması kaydıyla kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilir. Çoğul doğum hâlinde bu sürelere otuzar gün eklenir. Çocuğun engelli doğması hâlinde bu süre üç yüz altmış gün olarak uygulanır. Bu fıkra hükümlerinden yararlanılan süre içerisinde süt iznine ilişkin hükümler uygulanmaz.”

Hüküm uyarınca engelli çocuk doğuran kadın çalışanlar, doğum izinlerinin bitiminden itibaren 360 gün haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin isteyebilir. Çalışılmayan diğer yarısı için İŞKUR yarım çalışma ödeneği verir.

3- MAZERET İZNİ

İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün, eşinin doğum yapması hâlinde ise beş gün ücretli izin verilir. İşçilerin en az yüzde yetmiş oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler hâlinde on güne kadar ücretli izin verilir.

4- AĞIR ENGELLİ ÇOCUĞU OLAN SİGORTALI ANNELERİN ERKEN EMEKLİLİĞİ

5510 sayılı Kanun 28. Madde Ek fıkra “(Ek fıkra: 17/4/2008-5754/16 md.) Emeklilik veya yaşlılık aylığı bağlanması talebinde bulunan kadın sigortalılardan başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede ağır engelli çocuğu bulunanların, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra geçen prim ödeme gün sayılarının dörtte biri, prim ödeme gün sayıları toplamına eklenir ve eklenen bu süreler emeklilik yaş hadlerinden de indirilir.”

1 Ekim 2008 tarihinden sonra (çocuğun doğum tarihi ve ağır engelli hale geldiği tarih dikkate alınır), çalışılan sürenin dörtte biri prim ödeme gün sayısına eklenir. Eklenen bu süreler emeklilik yaş haddinden düşülür.  Böylece ağır engelli çocuğu olan anneler hem prim gününden hem de yaştan avantaj sağlayarak erken emekli olabilir. Bu haktan yararlanmak için, eğer boşanma durumu varsa velayetin annede olduğu süreler dikkate alınır.

Başvuruda, mevcut engelli sağlık kurul raporunun aslı gibidir fotokopisi ya da e-nabızdan alınmış örneği kullanılır. Gerekli belgeler ile (çalışma belgesi, engelli raporunun aslı gibidir fotokopisi, çocuğun ve annenin kimlik fotokopileri ve dilekçe) Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) başvuru yapılır.

 

GÜLBENK DANIŞMANLIK

 

 

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır

Bu makale siteye eklendiği 05-09-2023 tarihinden beri 2966 kez okunmuştur.

Bu İçeriği paylaşın