Kooperatife ait arsanın satışından elde edilen tutarın üyelere dağıtılması ve kooperatifin bünyesinde oluşan zararların mahsup edilmesinin vergi mevzuatı karşındaki durumu hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, kooperatifiniz tarafından 1996 yılında satın alınan tarlanın, kooperatif üyelerine amaçlanan faydayı sağlamayacağı anlaşıldığından 08.12.2011 tarihinde satıldığı, söz konusu tarlanın satışından elde edilen tutarın üyelere dağıtılacağı ve kooperatifinizin tasfiyeye gireceği, ayrıca kooperatifinizin 2004-2011 yılları arasına ilişkin zararlarının bulunduğu belirtilerek kooperatifinizin ödemesi gereken kurumlar vergisinin doğup doğmayacağı, zararların mahsup edilip edilmeyeceği ile üyelere yapılacak kar dağıtımı ödemelerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususlarında Başkanlığımız görüşünün bildirilmesi istenilmiştir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 5. maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde, kurumların en az iki tam yıl süreyle aktiflerinde yer alan taşınmazlar ve iştirak hisseleri ile aynı süreyle sahip oldukları kurucu senetleri, intifa senetleri ve rüçhan haklarının satışından doğan kazançlarının % 75'lik kısmı maddede belirtilen şartlar çerçevesinde kurumlar vergisinden müstesna tutulmuştur.

Bu istisna, satışın yapıldığı dönemde uygulanır ve satış kazancının istisnadan yararlanan kısmı satışın yapıldığı yılı izleyen beşinci yılın sonuna kadar pasifte özel bir fon hesabında tutulur. Ancak satış bedelinin, satışın yapıldığı yılı izleyen ikinci takvim yılının sonuna kadar tahsil edilmesi şarttır. Bu süre içinde tahsil edilmeyen satış bedeline isabet eden istisna nedeniyle zamanında tahakkuk ettirilmeyen vergiler ziyaa uğramış sayılır.

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "5.6.2.3.4.1. Kooperatiflerin durumu" başlıklı bölümünde, istisnadan yararlanmak için gereken diğer şartların yanında istisna edilen kazancın özel bir fon hesabında tutulması ve hiçbir şekilde ortaklara dağıtılmayarak kooperatif amaçları doğrultusunda kullanılması şartıyla yapı kooperatiflerinin de bu istisnadan yararlanabilmesinin mümkün olduğu belirtilmiştir.

Ancak, kooperatifinizin aktifinde iki yıldan fazla bulunan tarlanın satışından elde edilecek kazancı, kooperatif ortaklarına dağıtarak tasfiyeye girecek olması nedeniyle, anılan istisna hükmünden yararlanılması mümkün değildir.

Öte yandan, aynı Kanunun "Zarar Mahsubu" başlıklı 9. maddesinin birinci fıkrasında; kurumlar vergisi matrahının tespitinde, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarlar ayrı ayrı gösterilmek şartıyla zararların indirim konusu yapılabileceği, bu fıkranın (a) bendinde ise beş yıldan fazla nakledilmemek şartıyla geçmiş yılların beyannamelerinde yer alan zararların indirilebileceği hükme bağlanmıştır.

Bu hükme göre, Başkanlığımız kayıtlarının incelenmesinden 1995 yılından itibaren kurumlar vergisi mükellefi olan kooperatifinizin; kurumlar vergisi matrahının tespitinde geçmiş yıl zararlarının, kurumlar vergisi beyannamesinde her yıla ilişkin tutarların ayrı ayrı gösterilmesi, beş yıldan fazla nakledilmemesi ve beyannamede 'zarar olsa dahi indirilecek istisna ve indirimler' düşüldükten sonra kazanç bulunması halinde indirim konusu yapılması mümkündür.

Diğer taraftan, 193 sayılı GVK.nun 75. maddesinin ikinci fıkrasının (2) numaralı bendinde; iştirak hisselerinden doğan kazançların (Limited şirket ortaklarının, iş ortaklıkları ortaklarının ve komanditerlerin kar payları ile kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar bu zümreye dahildir. Kooperatiflerin ortakları ile yaptıkları muamelelerden doğan karların ortaklara, kooperatifle yaptıkları muameleler nispetinde tevzii, kazanç dağıtımı sayılmaz.) menkul sermaye iradı olduğu belirtilmiş olup, 94. maddenin birinci fıkrasının (6/b-i) bendinde ise; tam mükellef kurumlar tarafından; tam mükellef gerçek kişilere, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan, 75. maddenin ikinci fıkrasının (1), (2) ve (3) numaralı bentlerinde yazılı kar paylarından (karın sermayeye eklenmesi kar dağıtımı sayılmaz.) %15 oranında vergi kesintisi yapılacağı hükmüne yer verilmiştir.

Bu çerçevede, kooperatifin sahip olduğu söz konusu taşınmazın (tarlanın) satışından elde edilen kazancın ortaklara dağıtılması durumunda GVK.nun 94. maddesinin 6/b-i bendine göre %15 oranında gelir vergisi kesintisi yapılması ve muhtasar beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır