Kazakistan mukimi firmadan alınan proje çizim hizmeti karşılığında vergi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numarasında kayıtlı bulunan şirketinizin inşaat işiyle ilgili proje çizim hizmetini Kazakistan'da mukim bir firmadan satın alacağınız, ilgili firmanın proje çalışmasını Kazakistan'da yapıp Türkiye'ye göndereceği belirtilerek, proje çizim hizmetinin ithali nedeniyle yapılacak ödemeler üzerinden vergi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3. maddesinin ikinci fıkrasında; birinci maddede yazılı kurumlardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların yalnız Türkiye'de elde ettikleri kazançları üzerinden vergilendirileceği hükme bağlanmış, üçüncü fıkrasında ise dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancının hangi kazanç ve iratlardan oluştuğu belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 30. maddesinin birinci fıkrasında; dar mükellefiyete tabi kurumların fıkrada bentler halinde sayılan kazanç ve iratları üzerinden, bu kazanç ve iratları ödeyen veya tahakkuk ettirenler tarafından % 15 oranında kurumlar vergisi kesintisi yapılacağı hüküm altına alınmış, 2009/14593 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile serbest meslek kazançları üzerinden yapılacak kurumlar vergisi kesintisi oranı petrol arama faaliyetleri dolayısıyla sağlanacak kazançlardan % 5, diğer serbest meslek kazançlarından % 20 olarak belirlenmiştir.

1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Tebliğinin "22.2.3. Serbest Meslek Kazançları" başlıklı bölümünde;

"Serbest meslek faaliyeti esas itibariyle gerçek kişilerce icra edilen ve GVK.nun 65. maddesinde tanımlanan faaliyet türüdür. Dar mükellef kurumların bu tür kazanç elde etmeleri ise istihdam ettikleri personelleri aracılığı ile olmaktadır.

Serbest meslek kazançlarının Türkiye'de elde edilmiş sayılması için serbest meslek faaliyetinin Türkiye'de icra edilmesi veya Türkiye'de değerlendirilmesi gerekir.

Türkiye'de değerlendirme, ödemenin Türkiye'de yapılması veya ödeme yabancı memlekette yapılmışsa Türkiye'de ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme yapılanın hesaplarına intikal ettirilmesi veya karından ayrılmasıdır."

açıklamaları yer almaktadır.

Öte yandan, hükümleri 01.01.1997 tarihinden itibaren uygulanan "Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti ile Kazakistan Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması"nın "Serbest Meslek Faaliyetleri"ni düzenleyen 14. maddenin 1. fıkrası;

"1. Bir Akit Devlet mukiminin, serbest meslek faaliyetleri veya bağımsız nitelikteki diğer faaliyetler dolayısıyla elde ettiği gelir, faaliyetlerini icra etmek amacıyla diğer Akit Devlette sürekli kullanabileceği sabit bir yere sahip olmadığı sürece, yalnızca ilk bahsedilen Devlette vergilendirilebilecektir. Kişinin, böyle bir sabit yere sahip olması durumunda gelir, yalnızca söz konusu sabit yere atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, bu diğer Devlette de vergilendirilebilir".

hükmünü öngörmektedir.

Buna göre, serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edilen gelirlerinin Türkiye'de vergilendirilmesi için Kazakistan mukimi şirketin faaliyetini Türkiye'de bir sabit yer vasıtasıyla gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında kullanılan "iş yeri" ve "sabit yer" terimleri arasında vergilemenin yorumlanması açısından bir farklılık bulunmamakta; "işyeri" terimi daha çok ticari ve sınai faaliyetlerle ilgili olarak kullanılmaktadır. Anlaşmaların Serbest Meslek Faaliyetlerini düzenleyen 14. maddelerinde "sabit yer" terimi kullanılırken, Ticari Kazançları düzenleyen 7. maddelerinde bunun yerini "iş yeri" terimi almaktadır. Bu nedenle, Kazakistan Anlaşmasının 14. maddesinde bahsedilen "sabit yer" in diğer ülkede oluşup oluşmadığı Anlaşmanın "İş yeri" başlıklı 5. maddesi çerçevesinde tespit edilebilecektir.

Anlaşmanın bir örneği ekli 5. maddesinde hangi hallerde diğer devlette bir iş yeri oluşacağı veya oluşmayacağı açıkça belirtilmiştir.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, Kazakistan mukimi şirketin Türkiye'de bir işyeri olmaksızın icra edeceği serbest meslek faaliyetleri dolayısıyla elde edeceği gelirleri vergileme hakkı Kazakistan'a ait olacak; şirketin faaliyetini Türkiye'de bir iş yeri vasıtasıyla icra etmesi halinde ise, bu iş yerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere, Türkiye'nin de söz konusu gelirler üzerinden iç mevzuat hükümlerimiz çerçevesinde vergi alma hakkı doğacaktır.

Diğer taraftan, Türkiye'de bu şekilde bir vergi ödenmesi durumunda söz konusu vergi, Anlaşmanın "Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi"ne ilişkin 22. maddenin 2. fıkrası çerçevesinde, Kazakistan'da ödenecek bu gelire ilişkin vergiden mahsup edilmek suretiyle çifte vergilendirme önlenebilecektir.

Anlaşma hükümlerinin uygulanabilmesi için Kazakistan mukimi şirketin, Kazakistan'da tam mükellef olduğunu ve tüm dünya kazançları üzerinden bu ülkede vergilendirildiğini Kazakistan yetkili makamlarından alınacak bir belge (mukimlik belgesi) ile kanıtlaması ve bu belgenin aslı ile birlikte Noter veya Kazakistan'daki Türk Konsolosluklarınca tasdik edilecek Türkçe tercümesinin bir örneğini ilgili vergi dairesi veya sorumlu sıfatıyla şirketinize ibraz etmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır