Fayans, seramik söktürülmesi işi ile çeşitli tadilat işleri yaptırılırken, ödemelerden tevkifat yapılıp yapılmayacağı.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda, ülkemizin çeşitli illerindeki şantiyelerde fayans, seramik döşeme ve çeşitli tadilat işleri ile iştigal ettiğiniz, bu işler yapılırken eskisinin sökülmesi, inşaat atıklarının atılması gibi işleri yöre halkından kişilere yaptırdığınız belirtilerek, yapılan iş karşılığında tarafınızdan bu kişilere yapılan ödemelerin tevkifata tabi olup olmadığı hususunda bilgi talep ettiğiniz anlaşılmakta olup konu hakkında Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Vergiden Muaf Esnaf" başlıklı 9. maddesinin birinci fıkrasında, ticaret ve sanat erbabından maddede yazılı şekil ve suretle çalışanların gelir vergisinden muaf olduğu, söz konusu fıkranın 2 numaralı bendinde; bir iş yeri açmaksızın gezici olarak ve doğrudan doğruya müstehlike iş yapan hallaç, kalaycı, lehimci, musluk tamircisi, çilingir, ayakkabı tamircisi, kundura boyacısı, berber, nalbant, fotoğrafçı, odun ve kömür kırıcısı, çamaşır yıkayıcısı ve hamallar gibi küçük sanat erbabının muafiyetten faydalanacağı, anılan maddenin ikinci fıkrasında; ticarî, ziraî veya meslekî kazancı dolayısı ile gerçek usûlde gelir vergisine tâbi olanlar ile yukarıda sayılan işleri gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine bağlılık arz edecek şekilde yapanların esnaf muaflığından faydalanamayacağı, aynı maddenin son fıkrasında ise bu muaflığın, 94. madde uyarınca tevkif suretiyle kesilen vergiye şümulünün olmadığı belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 37. maddesinin birinci fıkrasında, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu, 82. maddesinin birinci fıkrasında ise arızi olarak ticari muamelelerin icrasından veya bu nitelikteki muamelelere tavassuttan elde edilen kazancın arızi kazanç olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanunun 61. maddesinde; "Ücret işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.'' hükmüne yer verilmiş, 62. maddesinde işverenin tanımı, ''hizmet erbabını işe alan, emir ve talimatları dahilinde çalıştıran gerçek ve tüzel kişiler'' olarak yapılmıştır.

Bahsi geçen Kanunun 94. maddesinde ise, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri,iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri,kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104. maddelere göre,

13.Esnaf muaflığından yararlananlara mal ve hizmet alımları karşılığında yapılan ödemelerden (2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca),

d) Diğer hizmet alımları ("a", "b" ve "c" alt bentleri hariç olmak üzere mal ve hizmet bedelinin ayrılamaması hali de bu kapsamdadır) için %10" hükümleri yer almaktadır.

Buna göre, fayans, seramik, döşeme ve çeşitli tadilat işlerinin yapılması için eski fayansların, seramiklerin söktürülmesi ve inşaat atıklarının artırılması işinin;

Gelir Vergisi Kanununun 9. maddesi kapsamında esnaf muaflığından yararlanan kişilere yaptırılması halinde bu kişilere yapılacak ödemeler üzerinden aynı Kanunun 94. maddesinin birinci fıkrasının 13/d bendi uyarınca %10 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması,

Esnaf muaflığından yararlanmayan ve vergi mükellefiyeti bulunmayan kişilere yaptırılması halinde, Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinde esnaf muaflığından yararlanmayan ve vergi mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan alımlar için tevkifat yapılacağına dair bir hüküm bulunmadığından gelir vergisi tevkifatı yapılmaması,

İşverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak yapılması halinde, bu şekilde çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatler (günlük, haftalık veya aylık yevmiye ile çalışılması hali) ücret niteliğinde olduğundan, bu ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 63, 94, 98 ve 103. maddeleri uyarınca gelir vergisi tevkifatı yapılması,

Gerçek veya basit usulde vergilendirilen ticari kazanç mükelleflerine yaptırılması halinde ise bu mükelleflere yapılacak ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılmayacağından, ödeme yapılan mükellefler tarafından fatura düzenlenmesi

gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır