AMAN DİKKAT! SIFIR GÜNLÜ SİGORTALILARA AYNI AYDA KAZANÇ GİRİŞİ YAPILAMAZ

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalılara, İŞKUR tarafından verilen kısa çalışma ödeneğine ilave olarak işverenleri tarafından ayrıca ücret ödenmesi gibi bir zorunluluk bulunmamaktadır.

Ancak, bazı işverenlerce kısa çalışma ödeneği alan işçilere, ücret kayıplarını telafi etmek adına İŞKUR tarafından verilen ödenek ile mevcut maaşları arasındaki farkın tamamı kadar veya bir kısmı kadar sosyal yardım niteliğinde ödemeler yapılmakta, ancak bu ödemelerin ne şekilde prime tabi tutulacağı ve SGK bildirimlerinin nasıl yapılacağı hususunda tereddütler yaşanabilmektedir.

İşverenlerce kısa çalışma ödeneğinin verildiği süreler zarfında sigortalılara yapılacak yardımların niteliği

Ücret;

-5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanlara saatlik, günlük, haftalık, aylık veya yıllık olarak para ile ödenen ve süreklilik niteliği taşıyan brüt tutar

-4857 Sayılı İş Kanununda ise  bir kimseye bir iş karşılığında işveren veya üçüncü kişiler tarafından sağlanan ve para ile ödenen tutar,

olarak ifade edilmiştir.

Yapılan bu tanımlar çerçevesinde,  işverenler tarafından işçilere yapılan ödemelerin ücret olarak kabul edilebilmesi için bir çalışma karşılığında ve dönemsel olarak ödenmesi, ayrıca süreklilik niteliği taşıması gerekiyor. 

Haliyle, kısa çalışma ödeneği almakta olan sigortalılara herhangi bir çalışma karşılığı olmaksızın ve kısa çalışma süresiyle sınırlı olarak işverenlerce yapılan ödemelerin ücret olarak kabulü mümkün bulunmadığından, bu ödemelerin sosyal yardım niteliğinde bir ödeme kabul edilerek prim ikramiye başlığı altında SGK’ya bildirilmesi gerekecektir.

Nitekim Sosyal Güvenlik Kurumunun web sitesinde yer alanPrime Esas Kazanca Dâhil Edilecek ve Edilmeyecek Kazançlar bölümünde de, sigortalılara yapılan nakit yardımların (nakit ödenen kira yardımının, giyecek yardımının, yakacak yardımının, ısıtma yardımının, taşınma yardımının)  ödendiği ayın kazancına dahil edilerek (prim, ikramiye niteliğinde ödeme kabul edilerek) prime tabi tutulacağı belirtilmiştir.

Prim-ikramiye niteliğindeki ödemelerin prime tabi tutulması

5510 sayılı Kanunun 80. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde, ücretlerin hak edildikleri aya mal edilmek suretiyle prime tabi tutulacağı, diğer ödemelerin ise öncelikle ödendiği ayın kazancına dahil edileceği ve ücret dışındaki bu ödemelerin yapıldığı ayda üst sınırın aşılması nedeniyle prime tabi tutulamayan kısmının, ödemenin yapıldığı ayı takip eden aydan başlanarak iki ayı geçmemek üzere üst sınırın altında kalan sonraki ayların prime esas kazançlarına ilâve edileceği öngörülmüştür.

Konuyla ilgili İşveren Uygulama Tebliğinde ise “Sigortalılara, çeşitli nedenlerle (ücretsiz izin, istirahat gibi) ay içinde çalışmasının bulunmadığı ve ücret ödenmediği aylarda prime esas kazanca dahil olacak nitelikte ücret dışında bir ödeme yapılması halinde, ücret dışındaki bu ödemeler, ödemenin yapıldığı ayda sigortalının prim ödeme gün sayısının bulunmaması nedeniyle ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayı geçmemek üzere ilgili ayların prime esas kazancına dahil edilecektir. Ancak ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayda da ücret ödemesine hak kazanılmadığı durumlarda, ücret dışındaki bu ödemeler prime esas kazanca dahil edilemeyecektir.” şeklinde açıklama yapılmıştır.

Bu açıklamalar çerçevesinde ücrete hak kazanılmayan ayda, başka bir ifadeyle sigortalının prim gün sayısının 0 (sıfır) olduğu ayda sigortalıya ücret dışı bir ödeme yapılması halinde, e-Bildirgeye prim günü 0 gün yazılıp, kazanç girişi yapılması anılan Tebliğ hükümlerine aykırılık teşkil edecektir.

Dolayısıyla, kısa çalışma ödeneği alan sigortalılara İŞKUR tarafından ödenen kısa çalışma ödeneğine ilave olarak işverenlerce sosyal yardım adı altında bir ödeme yapılması halinde yardımın yapıldığı ayda prim günü yoksa (ücret niteliğinde bir ödeme yapılmamış ise), bu yardımın ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilmeyip üst sınır aşılmamak kaydıyla,  ödemenin yapıldığı tarihi takip eden iki ayı geçmemek üzere ilgili ayların prime esas kazancına dahil edilmesi gerekiyor.

Örneğin, aylık brüt ücreti 4.000,00 TL olan bir sigortalı için işveren tarafından İŞKUR’a yapılan başvurunun kabul edilmesi üzerine, İŞKUR tarafından COVİD-19 nedeniyle (zorlayıcı nedenden dolayı) 25/3/2020  ila 23/6/2020 tarihleri arasında 3 aylık süre boyunca 45/45 kısa çalışma ödeneği verilmesinin uygun görüldüğü düşünüldüğünde,

25/3/2020 ila 31/3/2020 tarihleri arasında (yedi gün boyunca) işverence yarım ücret ödeneceğinden, İŞKUR tarafından yalnızca 1/4/2020 ila 23/6/2020 tarihleri arasında 83 günlük süre boyunca kısa çalışma ödeneği verilecektir.

Bu durumda, sigortalıya 2020/Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında işvereni tarafından her bir ayda brüt 1.500,00 TL sosyal yardım ödemesi yapıldığı düşünüldüğünde, SGK’ya verilecek;

-2020/Nisan ayına ilişkin bildirgenin:  Prim günü: 0 gün, Ücret: 0,00 TL, Prim-ikramiye: 0,00 TL, Eksik gün sayısı: 30 gün, Eksik gün nedeni: 18 (Kısa Çalışma Ödeneği) 

-2020/Mayıs ayına ilişkin bildirgenin: Prim günü: 0 gün, Ücret: 0,00 TL, Prim- ikramiye: 0,00 TL,  Eksik gün sayısı: 31 gün, Eksik gün nedeni: 18 (Kısa Çalışma Ödeneği)

Olarak düzenlenmesi gerekiyor.

Kısa çalışma ödeneğinin 23/6/2020 tarihinde sona ereceği dikkate alındığında sigortalının 2020/Haziran ayında prim günü 7 gün olacaktır. Sigortalının kalan 7 günlük çalışma karşılığında brüt 934,00 TL ücrete hak kazandığı ve 7 günlük üst sınırın 7 * 735,75 = 5.150,25 TL olduğu düşünüldüğünde,

1.500,00 TL * 3 = 4.500,00 TL sosyal yardımın yanısıra 7 günlük 934,00 TL ücretin toplamının

(4.500,00 + 934,00 = 5.434,00 TL’nin) , 7 günlük üst sınırı (5.150,25 TL’yi) aşması nedeniyle;

-2020/Haziran ayına ilişkin bildirgenin: Prim günü 7 gün, Ücret: 934,00 TL, Prim ikramiye 4.216,25 TL olmak üzere  Toplam: 5.150,25 TL  olarak bildirilmesi gerekiyor.

Ödenen sosyal yardımın kalan 4.500,00 – 4.216,25 = 283,75 TL’sinin ise

- 2020/Temmuz ayına ilişkin bildirgede: Prim günü 30 gün, Ücret: 4.000,00 TL, Prim-İkramiye: 283,75 TL

Olarak bildirilmesi gerekiyor.

GÜLBENK MÜŞAVİRLİK

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır