VERGİ ALACAĞININ KANUNİ TEMSİLCİDEN TAHSİLİ

Verginin amme alacağı niteliğini kazanması için tahakkuk etmesi gerekir. Vergi VUK unu hükümlerine göre tahakkuk eder. Tahakkuk eden vergi mükellef için vergi borcu niteliği kazanır. Örneğin tüzel kişi beyanname vermiş ve tahakkuk fişi ile vergi tahakkuk etmiş, tüzel kişi tahakkuk eden vergiyi ödememişse, cebren tahsil aşaması başlar. Cebren tahsil ise VUK hükümlerine göre değil. 6183 sayılı Amme Alacakları Tahsil Usulü Kanunu hükümlerine göre olacaktır. Vadesinde ödenmeyen vergi borcunu tahsil etmek için 6183 sayılı yasaya göre ödeme emri düzenlenecek ve tebliğ edilecektir. Tüzel kişi ödeme emri gereği vergi borcunu gene ödemezse, 6183 sayılı yasa gereğince haciz işlemi başlayacaktır. Haciz uygulaması sonucu da vergi tüzel kişiden tahsil edilemezse aynı yasanın Mk.35. maddesi gereğince vergi borcu kanuni temsilciden tahsil edilecektir. Vergi borcunun cebren tahsili aşamasında VUK hükümleri değil 6183 sayılı yasa hükümleri uygulanacaktır.

VUK unun 10 uncu maddesinin 1. fıkrasında Tüzel kişilerin vergi ödevlerini kanuni temsilcilerin yerine getireceği belirtilmiştir. Bu hüküm verginin tahsili ile değil, tahakkuku ile ilgilidir. Bir başka anlatımla verginin tahakkuku ile ilgili ödevleri kanuni temsilci yapacaktır. VUK unun 10. maddesinin İkinci fıkrasında ise kanuni temsilci bu ödevi yerine getirmezse buna bağlı vergi alacağının kanuni temsilciden alınacağı belirtilmiştir. VUK unu hükümleri vergi borcunun tahsili değil, tahakkuk ile ilgili hükümlerdir. Dolayısıyla anılan maddenin ikinci fıkrası tüzel kişi adına tahakkuk etmiş ancak tahsil edilememiş verginin kanuni temsilci adına tahakkuk etmesini düzenlemektedir.

Tüzel kişi adına tahakkuk eden vergi tüzel kişiden tahsil edilemezse 6183 sayılı yasanın Mk.35 inci maddesine göre kanuni temsilciden alınacaktır. Tüzel kişinin ödemesi gereken vergiyi ödememesi (örneğin beyan üzerine tahakkuk eden verginin ödenmemesi) durumunda sorun yoktur. Bu vergi kanuni temsilciden 6183 sayılı yasanın Mk. 35. Maddesi gereğince tahsil edilecektir. Ancak kanuni temsilcinin ödevini yapmamaktan kaynaklanan verginin sonradan tahakkuk ettirilmesi durumunda Mk. 35. Maddeye göre kanuni temsilciden alınmasını yasa koyucu adil bulmamıştır. Kanuni temsilci tüzel kişinin vergisinin eksik tahakkuk etmesine neden olmuşsa, vergiyi tahakkuk ettirme ödevini doğru yapmamışsa, bu durum sonradan saptandığında tüzel kişiye ikmalen vergi salınacaktır. Bu verginin tahakkuku VUK unu hükümlerine göre gerçekleştirilecek, yargı ya da uzlaşma aşamasından ya da ceza indirim aşamalarından geçerek  tüzel kişi adına tahakkuk edecektir. Bu aşamalardan geçerek tahakkuk eden verginin Mk.35 inci maddeye göre kanuni temsilciden tahsilini yasa koyucu uygun görmemiş, VUK unun 10 uncu maddesinin 2. Fıkrası ile Mk.35. maddenin uygulanabilmesi için kanuni temsilci için de verginin tahakkuk etmesi yöntemini hükme bağlamıştır (VUK md.10 fıkra 2)

Bu çok yerinde ve adil bir düzenlemedir. Çünkü ikmalen salınan vergiye tüzel kişi yargıya taşımamışsa, uzlaşma hükümleri aşamasını kullanmamışsa, Karşılıklı Anlaşma olanağı girişiminde bulunulmamışsa, Ceza indiriminden yararlanılmamışsa, kanuni temsilci tüzel kişinin bu eksik işlemlerinin yükünü çekmek durumunda olmamalıdır.

VUK unun 10. Maddesinin 2. Fıkrası hükmü ile 6183 sayılı yasanın Mk. 35. maddesine bir istisna getirilmekte, 35. maddenin uygulanması için tüzel kişi adına salınan ikmalen ya da resen vergi için, VUK unun 10. Maddesinin 2. Fıkrası gereğince kanuni temsilci adına da ihbarname tebliğ edilmesini, dava hakkının, uzlaşma aşamasının, ceza indirimi hakkının kanuni temsilciye de tanınması düzenlenmiştir.

 Dolayısıyla, VUK unun 10. Maddesinin 2. Fıkrası gereği kanuni temsilci adına ihbarname tebliğ edilmeden 6183 sayılı yasanın Mk.35. maddesine dayanılarak ödeme emri tebliği yasaya aykırıdır.

Tüzel kişiye ikmalen salınan vergi tüzel kişi adına tahakkuk etmişse, tahakkuk eden bu vergi tüzel kişiye ödeme emri çıkarılarak ve tüzel kişiden tahsil edilebilir. Tüzel kişiye ikmalen salınan vergi tüzel kişi adına tahakkuk etmiştir. Bu verginin tüzel kişinin kanuni temsilcisinden alınabilmesi için kanuni temsilci adına ihbarname çıkarılıp verginin VUK unun 10. Maddesinin 2. Fıkrasına göre tahakkuk ettirilmesi gerekir. Tüzel kişiye ikmalen salınan ve tahakkuk eden verginin kanuni temsilciden alınabilmesi için kanuni temsilciye ihbarname düzenlenmesi ve bu ihbarnamede belirtilen verginin yargı, uzlaşma gibi aşamalardan geçerek kanuni temsilci adına tahakkuk etmesi gerekir.

Şefik Çakmak

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır