PRİM TEŞVİKLERİNDEN YERSİZ YARARLANILMASI HALİNDE BEŞ PUANLIK PRİM İNDİRİMİ VE İPC UYGULAMASI

Prim teşviklerinden yararlanılır iken ilgili kanunlarda öngörülen şartların sağlanmış olup olmadığı hususundaki kontrollerin bir çoğu, e-Bildirge programları vasıtasıyla aylık prim ve hizmet belgelerinin onaylanması aşamasında yapılmaktadır.

Ancak gerek aynı işveren tarafından aynı ayda kanun numarası veya belge türü farklı birden fazla aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi nedeniyle, gerekse ortalama sigortalı sayısının ve ay içinde çalıştırılan sigortalı sayısının hesabında alt işvereni bulunan işverenlerce ve alt işverenlerce çalıştırılan toplam sigortalı sayısının esas alınıyor olması nedeniyle, ilgili teşvik kanunlarında öngörülen bazı şartların sağlanmış olup olmadığı hususu, aylık prim ve hizmet belgelerinin onaylanması aşamasında yapılamadığından bu kontroller kimi zaman belge verme süresi sona erip ilgili işyerinden yapılan tüm bildirgeler alındıktan sonra yapılabilmektedir.

            Örneğin, 06111 sayılı kanun numarası seçilerek düzenlenen aylık prim ve hizmet belgeleri ile bildirilen sigortalıların ortalama sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırılıp çalıştırılmadıkları ya da 5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin ikinci fıkrasında öngörülen (6486 sayılı kanunla getirilen) teşvikten yararlanan işverenlerin on veya üzerinde sigortalı çalıştırıp çalıştırmadıklarının kontrolü, ilgili aya ilişkin tüm aylık prim ve hizmet belgeleri alındıktan sonra yapılmaktadır.

Bu bağlamda ilgili kanunlarda öngörülen şartları sağlamadan prim teşviklerinden yararlanan işverenler, sonradan çalıştırılan programlar vasıtasıyla hata listelerine düşürülmekte ve prim teşviklerinden yersiz yararlanan işverenler bu hata listeleri vasıtasıyla ilgili sosyal güvenlik merkezlerine aktarılmaktadır.

Dolayısıyla çeşitli kanunlarda öngörülen prim teşviklerinden yersiz yararlanılan sigortalılara ilişkin teşvikli bildirilen aylık prim ve hizmet belgeleri için iptal nitelikte, kanun numarası seçilmeksizin düzenlenmiş asıl nitelikte aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma verilmesi ve her iki belgenin işleme alınmasının ardından ortaya çıkacak fark primlerin de gecikme zammı ile birlikte ödenmesi, bir ay süreli bir tebligatla işverenlerden istenilmektedir.

Hal böyle olmakla birlikte uygulamada, prim teşviklerinden yersiz yararlandığı tespit edilen ve Sosyal Güvenlik Kurumunca kendisine bu şekilde bir yazı tebliğ edilen işverenlerce,

         1-Prim teşvikinden yersiz yararlanılmış sigortalılardan dolayı sonradan beş puanlık prim indiriminden yararlanılıp yararlanılamayacağı,

       2-Aynı ayda bazı sigortalılardan dolayı prim teşviklerinden usulüne uygun yararlanılmış olmasına rağmen, bazı sigortalılardan dolayı yersiz yararlanıldığının tespiti halinde, yersiz yararlanılmış sigortalılarla birlikte usulüne uygun yararlanılmış sigortalılar için de daha önce yararlanılmış prim teşviklerinin geri alınıp alınmayacağı,

        3- Yasal süresi geçirildikten sonra Kuruma verilen düzeltme amaçlı asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı idari para cezasına maruz kalınıp kalınmayacağı,

hususlarında tereddüte düşülebildiğinden bu günkü yazımda bu tereddütleri gidermeye çalışacağım.

             Prim teşvikindenyersiz yararlanılmış sigortalılardan dolayı sonradan beş puanlık prim indiriminden yararlanılabilir mi?

5510 sayılı Kanunun 81. maddesinin birinci fıkrasında yer alan hükme göre beş puanlık prim indiriminden yararlanılabilmesi için, sigorta primlerinin sigortalı hissesine isabet eden kısmı ile Hazinece karşılanmayan işveren hissesinin tamamının yasal süresi içinde ödenmesi şarttır.

Dolayısıyla, ilgili kanunlarda öngörülen prim teşviklerinden yersiz yararlanmış işverenlerce, sonradan düzenlenen asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgeleri 05510 sayılı kanun numarası seçilerek işleme alınsa dahi işveren tarafından yasal süre içinde ödenen primler, yasal süresi içinde ödenmesi gereken primleri karşılamayacağından, işveren tarafından ödenmesi gereken primlerin tamamının yasal süresi içinde ödenmemesi nedeniyle ilgili ayda beş puanlık prim indiriminden yararlanılması da mümkün olamayacaktır.

            Örneğin, bir sigortalının yer aldığı 30 gün ve 2.000,00 TL SPEK tutarlı 2014/Nisan ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesini 06111 sayılı kanun numarasını seçerek düzenleyen bir işveren,

            2.000,00 * 14 / 100 = 280,00 TL'yi yasal süresi içinde ödediği takdirde;

            2.000,00 * 5 / 100 = 100,00 TL (05510 indirimi)

            2.000,00 * 15,5 / 100 = 310,00 TL (06111 indirimi)

olmak üzere toplam 410,00 TL tutarındaki primleri devlet tarafından karşılanacaktır. Bahse konu işverenin sözkonusu teşvikten yararlandıktan sonra, 06111 sayılı kanun numarasını hatalı seçmiş (4447 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinde öngörülen teşvikten yersiz yararlanmış) olduğunun sonradan tespit edilmesi nedeniyle işverence ilgili ay için 06111 sayılı kanun numarası için düzenlenmiş aylık prim ve hizmet belgesi için iptal nitelikte, 05510 sayılı kanun numarası ile asıl/ek nitelikte aylık prim ve hizmet belgesi verildiği varsayıldığında, sonradan düzenlenen aylık prim ve hizmet belgesi 05510 sayılı kanun numarası seçilerek işleme alındığı takdirde,

            2.000,00 * 5 / 100 = 100,00 TL (05510 indirimi)

            2.000,00 * 29,5 / 100 = 590,00 TL (işveren tarafından yasal süresi içinde ödenmesi gereken prim)

olacaktır. Dolayısıyla beş puanlık prim indiriminden yararlanılabilmesi için 590,00 TL tutarındaki işveren tarafından ödenmesi gereken primlerin tamamının yasal süresi içinde ödenmemiş olması nedeniyle ilgili ayda beş puanlık prim indiriminden de yararlanılmayacaktır.

            Dolayısıyla 2,000,00 * 34,5 = 690,00 TL tutarındaki primler için işveren tarafından ödenen 280,00 TL'lik kısım düşüldükten sonra kalan,

            690,00 - 280,00 = 410,00 TL tutarındaki primlerin gecikme zammı ile birlikte ödenmesi gerekecektir.

            Aynı ayda bazı sigortalılardan dolayı prim teşviklerinden usulüne uygun yararlanılmış olmasına rağmen, bazı sigortalılardan dolayı yersiz yararlanılmış olması halinde, yersiz yararlanılmış sigortalılarla birlikte usulüne uygun yararlanılmış sigortalılar için yararlanılmış prim teşvikleri de geri alınır mı?

Aynı ayda birden fazla sigortalıdan dolayı prim teşvikinden yararlanan işverenlerin, bazı sigortalılardan dolayı teşviklerden usulüne uygun olarak yararlanmış olmalarına rağmen bazı sigortalılardan dolayı yersiz yararlandıklarının tespiti halinde, yalnızca kanun numarası hatalı seçilmiş sigortalılardan dolayı yersiz yararlanılmış olan teşvikler geri alınacağından, usulüne uygun yararlanılmış sigortalılar için daha önce yararlanılmış olan teşviklerin geri alınması gibi bir durum sözkonusu değildir.

Örneğin A, B ve C sigortalısını 06111 kanun numarasını seçerek düzenlediği aylık prim ve hizmet belgesi ile bildiren (E) Limited Şirketinin, 4447 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinde öngörülen teşvikten yararlandıktan sonra (B) sigortalısını ortalama sigortalı sayısına ilave olarak çalıştırmadığının, dolayısıyla bahse konu teşvikten (B) sigortalısından dolayı yersiz yaralandığının Sosyal Güvenlik Kurumunca tespit edildiği varsayıldığında, (A) ve (C) sigortalısından dolayı yararlanılmış prim teşviklerine dokunulmaksızın, yalnızca (B) sigortalısından dolayı yararlanılmış teşvikler geri alınacaktır.

             Yasal süresi geçirildikten sonra Kuruma verilen düzeltme amaçlı asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı idari para cezasına maruz kalınır mı?

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin, Aylık prim ve hizmet belgesinin sonradan verilmesi ve resen düzenlenmesi başlıklı 103. maddesinin dördüncü fıkrasında,  “Daha önce Kuruma belge türü veya kanun numarası hatalı seçilerek verilmiş olan aylık prim ve hizmet belgelerine ilişkin düzeltme amaçlı olarak yasal süresi dışında verilen aylık prim ve hizmet belgeleri, düzeltme ile fiili hizmet süresi zammı kazandırma hali hariç, belgede kayıtlı sigortalılar ve bu sigortalıların prim ödeme gün sayısı ile prime esas kazanç tutarının aynı olması kaydıyla, ayrıca incelemeye gerek kalmaksızın işleme alınır. Bu nitelikte verilen aylık prim ve hizmet belgelerine idarî para cezası uygulanmaz. “ şeklinde açıklama yapılmıştır.

Bu bağlamda prim teşviklerinden yersiz yararlanıldığının sonradan tespiti halinde, düzeltme amaçlı olarak yasal süresi geçirildikten sonra Sosyal Güvenlik Kurumuna verilecek olan asıl/ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı idari para cezası uygulanması gibi bir durum sözkonusu değildir.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu

İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır