KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ İLE BAZI KİŞİ VE KURUMLARA GERÇEK FAYDALANICI BİLGİSİ BİLDİRİ ZORUNLULUĞU GETİRİLDİ

Ülkemizin de üyesi bulunduğu OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı) Vergi Amaçlarına Yönelik Şeffaflık ve Bilgi Değişimi Küresel Forumu (Küresel Forum), vergi kaçakçılığıyla mücadele amacına yönelik olarak çalışmalar yürütmektedir. Bu bağlamda, Küresel Forum, faaliyetleri gereği şeffaflık ve bilgi değişimi konusunda ülkelerin uyması gereken uluslararası asgari standartlar oluşturmuş olup, tüzel kişiliklerin ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin gerçek faydalanıcısının bilinmesi hususu standardın unsurlarından birisidir. Bu konu, suç gelirlerinin aklanması ve terörizmin finansmanının önlenmesi amacıyla Mali Eylem Görev Gücü tarafından belirlenen tavsiyelerde de karşılık bulmaktadır.

Öte yandan, gelirlerin/servetlerin arkasındaki gerçek isimlerin bilinmesi vergi kaçakçılığı ile mücadele açısından da büyük önem arz etmektedir.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, Küresel Forum tarafından yürütülen söz konusu çalışmalar ve alınan tavsiye kararlarına uyum sağlanması ve MASAK (Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı)’a yürüttüğü çalışmalarda dayanak oluşturması amacıyla  529 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ni (13/7/2021 tarihli ve 31540 sayılı Resmi Gazete) çıkararak, kurumlar vergisi mükellefleri ile diğer kişi ve kurumlara, gerçek faydalanıcı bilgilerini bildirim zorunluluğu getirmiştir. Ayrıca, aynı Tebliğ ile,  tüzel kişiler ve tüzel kişiliği olmayan teşekküllerin (kurumlar vergisi mükellefleri, kolektif şirketler, komandit şirketler, adi ortaklıklar ve trust ve benzeri teşekküller) gerçek faydalanıcı bilgisinin güncel, tam ve doğru bir şekilde tespit edilebilmesi amacıyla gerçek faydalanıcının belirlenmesine ve bildirilmesine ilişkin olarak bildirim zorunluluğu getirilen mükelleflerin kapsamı, bildirimin şekli, bildirimde bulunulacak dönem, bildirim verme zamanı, bildirimin gönderilme usulü ile uygulamaya ilişkin diğer usul ve esasları belirlemiştir.

Tebliğe Göre Gerçek Faydalanıcı Kim?

Tebliğe göre, Gerçek Faydalanıcı;  tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişileri ifade etmektedir.

Peki, Gerçek Faydalanıcı Nasıl Tespit Edilecek?

Tebliğin 5. Maddesinde, Gerçek Faydalanıcı’nın nasıl tespit edileceği hususu ayrıntılı olarak düzenlenmiş bulunuyor. Buna göre;

1) Tüzel Kişilerde:

a) Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,

b) Tüzel kişiliğin yüzde yirmi beşi aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,

c) (a) ve (b) bentleri kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler,

gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilecek.

2) Tüzel Kişiliği Olmayan İş Ortaklıkları Gibi Teşekküllerde;

a) Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,

b) (a) bendi kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde tüzel kişiliği olmayan teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler,

üst düzey yönetici sıfatıyla gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilecek.

3) Trust ve Benzeri Teşekküllerde;

Kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatını haiz olanlar ya da bu teşekküller üzerinde nüfuz sahibi olanlar gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilecek.

Kimlere Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirimi Verme Zorunluluğu Getirildi?

Tebliğin 4. Maddesine göre, gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimini, bildirim verme süresinin başladığı 1/8/2021 tarihi itibarıyla faal olan (tasfiye işlemi devam edenler dâhil);

1) Kurumlar vergisi mükellefleri,

2) Kollektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak, eshamsız komandit şirketlerde komandite ortaklardan biri ve adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi, Türkiye’de yönetim merkezi olan veya Türkiye’de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcileri vermek zorundalar.

Ayrıca, aşağıdaki kişi ve kurumlara da, Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edildiğinde müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini Başkanlığa bildirme zorunluluğu getirildi:

- Bankalar,

- Bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar,

- Kambiyo mevzuatında belirtilen yetkili müesseseler,

- Finansman ve faktoring şirketleri,

- Sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri,

- Ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları,

- Yatırım ortaklıkları,

- Sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri ile sigorta ve reasürans brokerleri,

- Finansal kiralama şirketleri,

- Sermaye piyasası mevzuatı çerçevesinde takas ve saklama hizmeti veren kuruluşlar,

- Kıymetli Madenler ve Kıymetli Taşlar Piyasasına ilişkin saklama hizmeti ile sınırlı olmak üzere Borsa İstanbul Anonim Şirketi,

- Posta ve Telgraf Teşkilatı Anonim Şirketi ile kargo şirketleri,

- Varlık yönetim şirketleri,

- Kıymetli maden, taş veya mücevher alım satımı yapanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,

- Cumhuriyet altın sikkeleri ile Cumhuriyet ziynet altınlarını basma faaliyeti ile sınırlı olmak üzere Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü,

- Kıymetli madenler aracı kuruluşları,

- Ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,

- İş makineleri dâhil her türlü deniz, hava ve kara nakil vasıtalarının alım satımı ile uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler,

- Tarihi eser, antika ve sanat eseri alım satımı ile uğraşanlar veya bunların müzayedeciliğini yapanlar,

- Milli Piyango İdaresi Genel Müdürlüğü, Türkiye Jokey Kulübü ve Spor Toto Teşkilat Başkanlığı dâhil talih ve bahis oyunları alanında faaliyet gösterenler,

- Spor kulüpleri,

- Noterler,

- Savunma hakkı bakımından diğer kanun hükümlerine aykırı olmamak ve 19/3/1969 tarihli ve 1136 sayılı Avukatlık Kanununun 35 inci maddesinin birinci fıkrası ile alternatif uyuşmazlık çözüm yolları kapsamında ifa edilen mesleki çalışmalar nedeniyle edinilen bilgiler hariç olmak üzere; taşınmaz alım satımı, sınırlı ayni hak kurulması ve kaldırılması, şirket, vakıf ve dernek kurulması, birleştirilmesi ile bunların idaresi, devredilmesi ve tasfiyesi işlerine ilişkin finansal işlemlerin gerçekleştirilmesi, banka, menkul kıymet ve her türlü hesaplar ile bu hesaplarda yer alan varlıkların idaresi işleriyle sınırlı olmak üzere serbest avukatlar,

- Bir işverene bağlı olmaksızın çalışan serbest muhasebeci, serbest muhasebeci mali müşavir ve yeminli mali müşavirler,

- Finansal piyasalarda denetim yapmakla yetkili bağımsız denetim kuruluşları,

- Kripto varlık hizmet sağlayıcılar,

- Tasarruf finansman şirketleri,

- ile bunların şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri

Öte yandan, merkezi yurtdışında bulunan yükümlünün şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından talep edildiğinde müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini Başkanlığa bildirmek zorundadır.

Gerçek Faydalanıcı Bildiriminin Dönemi ve Verilme Zamanı

Tebliğin 6. Maddesinde yapılan açıklamalara göre;

1) Kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek faydalanıcı bilgisini geçici vergi beyannameleri ve yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ekinde bildirmek zorundadır.

2) Kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan diğer mükellefler ile diğer kişiler gerçek faydalanıcı bilgisini her yılın Ağustos ayı sonuna kadar Gelir İdaresi Başkanlığına bir form ile elektronik ortamda bildirmek zorundadır.

3) Birinci ve ikinci fıkrada belirtilenlerin yeni mükellefiyet tesis ettirmesi veya daha önce bildirime ekledikleri bilgilerde değişiklik olması halinde, yeni mükellefiyet tesisini veya bilgi değişikliğini, bunların gerçekleştiği tarihi takip eden bir ay içerisinde bildirmeleri gerekmektedir.

ÇOK ÖNEMLİ: İlk Bildirim 31 Ağustos 2021 Tarihine Kadar Verilecek!

Tebliğin geçici 1. Maddesi ile;

Bildirim yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri dâhil bütün mükellefler ile diğer kişilerin, en geç 31 Ağustos 2021 günü sonuna kadar gerçek faydalanıcı bilgisini, Tebliğ’de belirtilen form ile elektronik ortamda Gelir İdaresi Başkanlığına bildirmeleri

uygun görülmüştür.

Bildirim Nasıl Yapılacak?  

Tebliğin 7. Maddesinde yapılan açıklamalara göre;

- Kurumlar vergisi mükellefleri yıllık ve geçici vergi beyannamelerinin ekinde, kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan mükellefler ile bildirim yapması gereken diğer kişiler ise dördüncü fıkrada belirtilen bildirim formu ile bildirim yapacaklar.

- Bildirim yapma yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri söz konusu beyannameler aracılığıyla; gerçek faydalanıcıların adı, soyadı, vatandaşlıkları, kimlik numaraları ve adresleri, varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileri ile gerçek faydalanıcılığın sebebini bildirirler.

- Bildirim formu ile bildirim verme yükümlülüğü getirilenler, “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” ile gerçek faydalanıcıların adı, soyadı, vatandaşlıkları, kimlik numaraları, adresleri, varsa telefon, faks ve elektronik posta bilgileri ile gerçek faydalanıcılığın sebebini bildirirler.

- Kapsama giren mükellefler ve diğer kişiler tarafından bildirim; İnternet Vergi Dairesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde elektronik ortamda İnternet Vergi Dairesi üzerinden “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu” doldurularak verilecek.

- Kapsama giren mükellefler ve diğer kişilerin bağlı bulunduğu vergi dairesinden kullanıcı kodu, parola ve şifre almaları gerekmektedir. Kağıt ortamında (elden veya posta ile) bildirim formu kabul edilmeyecektir. Bildirim formunun elektronik ortamda verilmiş sayılabilmesi için sistem üzerinden onaylama işleminin yapılması şarttır. Onaylama işlemi en geç bildirimin verilmesi gereken sürenin son günü saat 23:59’a kadar tamamlanmalıdır.

- Bildirimin elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu olduğundan, Vergi Dairesi Müdürlükleri/Mal Müdürlüklerince bildirim kâğıt ortamında hiçbir şekilde kabul edilmeyecek.

- Elektronik ortam dışında gönderilen bildirim verilmemiş sayılacak.

- “Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu”, mükellef tarafından bizzat gönderilebileceği gibi, ilgili dönemde, aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan serbest muhasebeci mali müşavir veya gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi (tam tasdik sözleşmesi) bulunan yeminli mali müşavirler aracılığıyla da gönderilebilir.

- Bildirimin yapılmasının ardından bildirimin hatalı veya eksik olduğunun anlaşılması durumunda bildirimin bu maddede belirtilen usullerde yeniden verilmek suretiyle düzeltilmesi gerekmektedir.

Cezai Yaptırımı Ne Olacak?

Gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimine konu edilen bilgilerin mükellefler tarafından, bildirimin verildiği tarihi takip eden takvim yılının başından itibaren 5 yıl süreyle muhafaza edilmesi gerekmektedir.

Bu Tebliğde yapılan düzenlemeler kapsamında bildirilmesi gereken bilgileri bildirmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükelleflere 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili ceza hükümleri (Özel Usulsüzlük Cezası) uygulanacaktır.

Öte yandan, Mali Suçları Araştırma Kurulu Başkanlığı tarafından yapılacak araştırma, inceleme ve uluslararası bilgi değişimi ile vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından yapılacak araştırma ve incelemeler neticesinde, 4. maddede yer verilen mükellef ve diğer kişilerin gerçek faydalanıcı bilgisine ilişkin hatalı kayıtların bulunduğunun tespit edilmesi halinde, gerekli cezai işlemlerin ve sicil kayıtlarında gerekli değişikliklerin yapılabilmesi amacıyla Gelir İdaresi Başkanlığına bilgi verilecek.

Diğer taraftan,

- 529 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği’ne

https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2021/07/20210713-4.htm

- Bu konuda MASAK tarafından yayınlanan “Gerçek Yararlanıcının Tanınması Rehberi”ne ise

https://ms.hmb.gov.tr/uploads/sites/12/2021/02/GERCEK-FAYDALANICI-REHBERI.pdf

linklerinden ulaşabilirsiniz.

YMM Abdullah TOLU

 

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır

Bu makale siteye eklendiği 30-07-2021 tarihinden beri 4644 kez okunmuştur.

Bu İçeriği paylaşın