İŞÇİ SAYISINA BAĞLI OLARAK İŞVERENE GELEN EK YÜKLER

İŞÇİ SAYISINA BAĞLI OLARAK İŞVERENE GELEN EK YÜKLER

1 İŞÇİ

1- İşyerinde  bir işçi çalışmaya başladığı anda 30.06.2012 tarih, 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası kapsamına girilmektedir.

Bu yasa kapsamında işveren

1-                 Her türlü sağlık ve güvenlik tedbirini almak

2-                 Çalışanları bilgilendirmek, eğitmek

3-                 İşyerinde risk değerlendirmesi yapmak ya da yaptırmak

4-                 İş güvenliği uzmanı, iş yeri hekimi ve diğer sağlık personeli bulundurmak zorundadır.

işveren; çalışanları arasından iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi ve diğer sağlık personeli görevlendirir. Çalışanları arasında belirlenen niteliklere sahip personel bulunmaması halinde, bu hizmetin tamamını veya bir kısmını ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden hizmet alarak yerine getirebilir. Ancak belirlenen niteliklere ve gerekli belgeye sahip olması halinde, tehlike sınıfı ve çalışan sayısı dikkate alınarak, bu hizmetin yerine getirilmesini kendisi üstlenebilir. Tam süreli işyeri hekimi görevlendirilen işyerlerinde, diğer sağlık personeli görevlendirilmesi zorunlu değildir.

50 den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri için iş yeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı görevlendirme yükümlülüğü 01.07.2017 tarihinde başlayacaktır.

2- 1-9 arasında işçi çalıştıran özel sektör işyerlerinde, ay içinde 30 günden az çalışan sigortalıların eksik gün nedenlerine ilişkin belgenin , APHB ile birlikte eksik gün bildirimine ilişkin bilgi formu (Ek-10) ekinde Kuruma verilmesi gerekir.( 10 ve üzerinde çalışan özel sektör işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterlidir)

2 VE ÜZERİNDE İŞÇİ

30.06.2012 tarih, 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası ile getirilen bir düzenleme ile artık çalışan temsilcisi seçilmek zorundadır.

6331 S.Y 20/ (1) İşveren; işyerinin değişik bölümlerindeki riskler ve çalışan sayılarını göz önünde bulundurarak dengeli dağılıma özen göstermek kaydıyla, çalışanlar arasında yapılacak seçim veya seçimle belirlenemediği durumda atama yoluyla, aşağıda belirtilen sayılarda çalışan temsilcisini görevlendirir:

a. İki ile elli arasında çalışanı bulunan işyerlerinde bir.

b. Ellibir ile yüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde iki.

c. Yüzbir ile beşyüz arasında çalışanı bulunan işyerlerinde üç.

ç. Beşyüzbir ile bin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde dört.

d. Binbir ile ikibin arasında çalışanı bulunan işyerlerinde beş.

 e. İkibinbir ve üzeri çalışanı bulunan işyerlerinde altı.

5 VE ÜZERİ İŞÇİ

İşyerleri ve işletmelerinde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az beş olması halinde, ⁽¹⁾ çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler.

 ( İş Kanunu 32. Md., Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik)

10 VE ÜZERİNDE İŞÇİ ÇALIŞTIRANLAR

1- On  ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi yaptırır. Öğrenci sayısının tespitinde kesirler tama iblağ olunur. Vardiya usulü veya mevsimlik olarak faaliyet gösteren işletmelerde eğitim görecek öğrenci sayısının tespitinde gündüz vardiyasında veya faaliyet gösterdiği mevsimde çalışan personel sayısı esas alınır. İşletmelerdeki personel sayısının tespitinde her yılın ocak ayı, yaz mevsiminde faaliyet gösteren işletmelerde temmuz ayı esas alınır. Bu Kanun kapsamına giren illerde on  ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüklerince her yıl şubat ayı içerisinde il mesleki eğitim kuruluna bildirilir.( Mesleki Eğitim Kanunu 18.md.)

2- İşveren,  on ve daha fazla çalışanı olan çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde,  diğer sağlık personeli görevlendirir.( 6331 6.md.)

11 VE DAHA FAZLA İŞÇİ

11 ve daha fazla işçi çalıştıranlar Muhtasar Beyannamelerini her ay vererek ödeme yapmak zorundalar. Zirai alım satım yapanlar hariç 10 ve daha az işçi çalıştıranlar diledikleri takdirde üç ayda bir beyanname vererek ödeme yapabilirler. (193 say. GVK mad.98) 

20 VE DAHA FAZLA İŞÇİ

Toplu İşçi Çıkarma: 20 ve daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde, toplu işçi çıkarma hükümlerine uyulması gerekmektedir.

İş Kanunu 29.madde gereğince, İşyerinde çalışan işçi sayısı:

a)20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin,

b)101 ile 300 işçi arasında ise, en az %10 oranında işçinin,

c)301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin

işine İş Kanunu 17 madde gereğince ( bildirimli fesih) ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır. Bu durumun en az 30 gün önceden bir yazı ile işyeri sendika temsilcisine, İş Kurumu’na, ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.

Toplu işçi çıkarmanın tespitinde  sadece  4857 sayılı kanunun 17. Maddesine  göre işverence çıkarılan işçilerin sayısı  dikkkate alınmaktadır. 

Buna göre;

a- 4857/10. maddesinde yer alan nitelikleri yönünden en çok 30 işgünü süren süreksiz işlerde istihdam edilen işçiler,

b- 4857/15. maddesine göre deneme süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçilerin deneme süresi içerisinde iş sözleşmelerinin feshedilmesi suretiyle işten çıkarılanlar,

c- 4857/25. maddesi gereğince işverenin derhal fesih hakkını kullanarak işten çıkarttığı işçiler,

d- Mevsim ve kampanya işlerinde çalışan işçiler (işten çıkarma bu işlerin niteliğine bağlı olarak yapılıyorsa),

e- İş sözleşmesi tarafların anlaşmasıyla( İKALE)  feshedilen işçiler,

f- İş sözleşmesi işçi tarafından feshedilen işçiler, ( evlenme, askerlik , emeklilik vs tüm işçi fesihleri) toplu işçi çıkarmadaki sayıya dahil edilmeyeceklerdir.

 Kanunun 29 uncu maddesindeki hükümlere aykırı olarak işçi çıkaran işveren veya işveren vekiline işten çıkardığı her işçi için  idari para cezası verilir.

30 VE DAHA FAZLA İŞÇİ

İş Güvencesi: İş Kanunu 18,19,20 ve 21. maddeleri gereğince 30 ve üstünde işçi çalıştırılan işyerlerinde çalışan işçiler en az 6 aylık kıdemi olmak şartıyla iş güvencesi kapsamına girmektedir.

İş veren kıdem, ihbar vs. tüm yasal haklarını ödeyerek iş akdini feshetse bile, işçiyi çıkarmak için geçerli bir sebep yoksa , işçi fesih tarihinden itibaren 30 gün içinde işe iade davası açabilir. Bu nedenle 30 ve daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde iş akitleri feshedilirken geçerli bir sebep bulunmalı ve fesih mutlaka sebep belirtilerek yazılı olarak yapılmalıdır. Aksi halde işveren 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti ve ayrıca 4-8 aylık tazminat ödemek zorunda kalmaktadır.

Otuz işçi sayısının belirlenmesinde belirli-belirsiz süreli, tam- kısmi süreli, daimi-mevsimlik iş sözleşmesi ile çalışanlar arasında bir ayırım yapılamaz. Fesih bildirimin yapıldığı tarihte 30 işçi sayısının tespitinde göz önünde bulundurulacak işçinin iş sözleşmesinin devam etmekte olması yeterli olup, ayrıca fiilen çalışıyor olması gerekmemektedir.

Konumu itibarıyla güvence kapsamı içerisinde olmayan işveren vekillerinin ve yardımcılarının da işyerinde çalışan işçi sayısının belirlenmesinde dikkate alınması gerekir.

İş Kanunu kapsamı dışında kalan ve işçi sıfatını taşımayan çırak, stajyer ve meslek öğrenimi gören öğrencilerle süreksiz işlerde çalışanlar, keza işyerinde ödünç(geçici) iş ilişkisi ile çalıştırılanlar ile alt işveren işçileri o işyerinde çalışan işçi sayısının belirlenmesinde hesaba katılmazlar.

50 VE DAHA FAZLA İŞÇİ

1-Engelli  Ve Eski Hükümlü  Çalıştırma Yükümlülüğü:

İşverenler, 50 veya daha fazla işçi çalıştırdıkları özel sektör işyerlerinde %3 engelli, kamu işyerlerinde ise %4 engelli ve %2 eski hükümlü işçiyi meslek,beden ve ruhi durumlarına uygun işlerde çalıştırmakla yükümlüdürler. Aynı il sınırları içinde birden fazla işyeri bulunan işverenin bu kapsamda çalıştırmakla yükümlü olduğu işçi sayısı, toplam işçi sayısına göre  hesaplanır.

Bu kapsamda çalıştırılacak işçi sayısının tespitinde belirli ve belirsiz süreli iş sözleşmelerine göre çalıştırılan işçiler esas alınır. Kısmi süreli çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülür. Oranın hesaplanmasında yarıma kadar kesirler dikkate alınmaz, yarım ve daha fazla olanlar tama dönüştürülür.

İşçi sayısının tespitinde yer altı ve su altı işlerinde çalışanlar hesaba katılmaz. 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanuna göre kurulan özel güvenlik şirketleri ile kurumların kendi ihtiyacı için kurduğu güvenlik birimlerinde güvenlik elemanı olarak çalışan işçiler  engelli işçi sayısının tespitinde dikkate alınmaz. Çalıştırılan engelli işçiler, toplam işçi sayısının hesabında dikkate alınmaz. 

İş Kanunu 30. maddesine aykırı olarak engelli çalıştırmayan işveren veya işveren vekiline çalıştırmadığı her engelli ve çalıştırmadığı her ay için  idari para cezası verilir. .( 4857 SY 101.md)

2-İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu Oluşturma

Elli ve daha fazla çalışanın bulunduğu ve altı aydan fazla süren sürekli işlerin yapıldığı işyerlerinde işveren, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili çalışmalarda bulunmak üzere kurul oluşturur. İşveren, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına uygun kurul kararlarını uygular.(6331 S.Y. 22.md)

 Altı aydan fazla süren asıl işveren-alt işveren ilişkisinin bulunduğu hallerde;

a. Asıl işveren alt işverenin çalışan sayıları ayrı ayrı elli ve daha fazla ise asıl işveren ve alt işveren ayrı ayrı kurul kurar. İş sağlığı ve güvenliği faaliyetlerinin yürütülmesi ve kurullarca alınan kararların uygulanması konusunda işbirliği ve koordinasyon asıl işverence sağlanır.

b. Bir işyerinde sadece asıl işverenin çalışan sayısı elli ve daha fazla ise bu durumda kurul asıl işverence kurulur. Kurul oluşturma yükümlülüğü bulunmayan alt işveren, kurul tarafından alınan kararların uygulanması ile ilgili olarak koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci atar.

c. Alt işverenin çalışan sayısı elli ve daha fazla, asıl işverenin çalışan sayısı ellinin altında ise işyerinde kurul alt işverence oluşturulur. Asıl işveren alt işverenin oluşturduğu kurula işbirliği ve koordinasyonu sağlamak üzere vekaleten yetkili bir temsilci atar.

ç. Asıl işveren ve alt işverenin çalışan sayıları ayrı ayrı ellinin altında ve toplam çalışan sayısı elliden fazla bulunduğu durumlarda ise koordinasyon asıl işverence yapılmak kaydıyla, asıl işveren ve alt işveren tarafından birlikte bir kurul oluşturulur. Kurulun oluşumunda üyeler her iki işverenin ortak kararı ile atanır.

         Asıl işveren alt işveren ilişkisi bulunmayan ve aynı çalışma alanında birden fazla işverenin bulunması ve bu işverenlerce birden fazla kurulun oluşturulması halinde işverenler, birbirlerinin çalışmalarını etkileyebilecek kurul kararları hakkında diğer işverenleri bilgilendirir.
 

100 VE DAHA FAZLA İŞÇİ

1-Yıllık İzin Kurulu: İşçi sayısı 100 ve daha fazla olan işyerlerinde  İş Kanunu 60. madde ve Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği 15. madde gereğince Yıllık İzin Kurulu oluşturulmalıdır.

Bu kurulda işvereni temsilen bir, işçileri temsilen 2 kişi bulunur ve işveren temsilcisi kurula başkanlık eder. Kurulun çalışma esasları, görevleri yönetmelikte gösterilmiştir.( İzin kurulu oluşturmamanın belirlenmiş bir cezası yoktur.)

2-Emzirme Odası: Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun,100-150 arası kadın işçi çalıştıran işverenler, çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine en çok 250 metre mesafede emzirme odası kurmak zorundadır. ( Gebe ve Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik 13. madde)

İşçi sayısının belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplam sayısı dikkate alınır.    

150 VE DAHA FAZLA İŞÇİ

1-Çocuk Bakım Yurdu: Yaşları ve medeni halleri ne olursa olsun, 150’den fazla kadın işçi çalıştıran işverenler, 0-6 yaş çocukların bırakılması ve bakımı, emziren çalışanların çocuklarını emzirmesi için çalışma yerlerinden ayrı ve işyerine yakın bir  yurdun açılması zorunludur.  Yurt işyerine 250 metre mesafeden uzaksa işveren taşıt sağlamakla yükümlüdür.

İşverenler, ortaklaşa oda ve yurt kurabilecekleri gibi, oda ve yurt açma yükümlülüğünü,  Yönetmelikte öngörülen nitelikleri taşıyan yurtlarla yapacakları anlaşmalarla da yerine getirebilirler.

Oda ve yurt açma yükümlülüğünün belirlenmesinde, işverenin belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan tüm işyerlerindeki kadın çalışanların toplamı dikkate alınır. Emzirme odası ve/veya yurt kurulması için gereken kadın çalışan sayısının hesabına erkek çalışanlar arasından çocuğunun annesi ölmüş veya velayeti babaya verilmiş olanlar da dahil edilir. ( Gebe ve Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik 13. madde)

       2-150 ve daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde, işçiler tüketim kooperatifi(kantin) kurmak isterse işveren yer tahsisi yapabilir.( İş Kanunu 115.madde)

 

AV. ESMA GÜLBENK

 

 

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır

Bu makale siteye eklendiği 07-02-2014 tarihinden beri 33848 kez okunmuştur.

Bu İçeriği paylaşın