HATALI BİLDİRİMLER NEDENİYLE KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNDEN YERSİZ YARARLANMIŞ SİGORTALILARLA İLGİLİ DÜZELTMELER NASIL YAPILACAK

Kısa çalışma ödeneğinden yararlanan sigortalıların işverenlerce beyan edilen kısa çalışma süreleri, işverenlerce SGK’ya bildirilen prim gün sayıları ile İŞKUR tarafından aylık olarak karşılaştırılmaktadır.

Yapılan karşılaştırmalar sonrasında sigortalıların ödenek aldığı süreleri ile SGK’ya bildirilen prim gün sayıları toplamının 30 veya 31 güne kadar olması halinde, İŞKUR’a bildirilen çalıştırılmayacak süre ile SGK’ya bildirilen prim gün sayılarının mutabık olduğu kabul edilmektedir.

Buna karşın sigortalının ay içinde  İŞKUR’dan ödenek aldığı süre ile SGK’ya bildirilen prim gün sayıları toplamının 31 günü aşması halinde, aşan kısım yersiz ödeme olarak kabul edilmektedir. 

Örneğin, 1/4/2020 tarihinden itibaren kısa çalışmaya geçen işyerinde haftalık çalıştırılmayacak süresi 22,5/45 olarak İŞKUR’a beyan edilmiş bir çalışan adına İŞKUR tarafından Mayıs ayında 15 günlük kısa çalışma ödeneği verilmektedir. Mayıs ayı her ne kadar 31 gün çekse de sigortalı adına SGK’ya 15 veya 16 günlük prim günü bildirilmesi ve toplamda 30 veya 31 güne ulaşılması halinde İŞKUR tarafından usulüne uygun bildirim yapılmış kabul edilmektedir. Ancak bu örnekteki sigortalı adına Mayıs ayında SGK’ya 15 günlük bildirim yapılmış ise sigortalının çalıştığı süre ile hafta tatiline hak kazandığı süreler puantaj kayıtlarıyla desteklenmediği takdirde SGK tarafından sonradan eksik günlerle ilgili yapılacak denetimlere istinaden bir günlük ek bildirge istenilmesi durumuyla karşılaşılabileceği de göz ardı edilmemelidir.

Diğer taraftan İŞKUR tarafından yayımlananan 2020/1 sayılı Pasif İşgücü Genelgesinde yer alan “ KÇÖ ödeme gün sayısı ile SGK kayıtlarındaki ilgili dönemdeki prim gün sayısı (Hastalık gerekçesiyle bildirilen eksik gün sayısı dâhil) toplamda 30 gün olmalıdır. Ancak, oranlardaki küsuratların tama iblağı veya ay içinde fiili gün sayısı esas alınması gibi nedenlerle ay içinde işveren tarafından yatırılan prim sayısı (Hastalık gerekçesiyle bildirilen eksik gün sayısı dâhil) ile ödenen kısa çalışma gün sayısı toplamı 31 gün olabilecektir.” açıklamasına istinaden karşılaştırma yapılan ayın 30 gün çekmesine rağmen, sigortalıların ödenek aldığı süreleri ile SGK’ya bildirilen prim gün sayılarının toplamı 31 gün olsa bile yapılan bildirimler doğru kabul edilmektedir.

Sigortalıların kısa çalışma ödeneği aldığı süre ile SGK’ya bildirilen prim gün sayısı toplamının 31 günü aşması durumunda yapılması gereken işlemler

Kısa çalışma ödeneği alan sigortalıların ay içinde  İŞKUR’dan ödenek aldığı süre ile SGK’ya bildirilen prim gün sayılarının toplamının 31 günü aşması halinde 2020/1 sayılı Genelgede yer alan “sigortalıların prim gün sayısı ile kısa çalışma gün sayısının toplamı 31 gün olabilecektir.” İbaresinden hareketle İŞKUR tarafından toplamda 31 günü aşan süreler için yersiz ödeme çıkartılmaktadır.

Hatalı ödemelerin tahsili hususunda;

- Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Hakkında Yönetmeliğin 7/11. Fıkrasında “İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden, işçinin kusurundan kaynaklanan fazla ödemeler ise yasal faizi ile birlikte işçiden tahsil edilir.”

-2020/1 sayılı Pasif İş Gücü Genelgesinde ise“Ayrıca, işçiden tahsilat işlemine başlamadan önce kişinin hesabında ve emanet hesabında  para olup olmadığının da kontrol edilmesi, para olması halinde Kurum hesabına aktarma işlemin yapılması, kalan borcu olması halinde ise ilgilisinden tahsil edilmesi gerekmektedir.” şeklinde açıklama yapılmıştır.

Dolayısıyla kısa çalışma ödeneği alan sigortalılara yapılan fazla ödemeler, varsa sigortalının takip eden aydaki ödeneğinden mahsup edilmekte, yoksa işverenden tahsili cihetine gidilmektedir.

Bu bağlamda, haftalık çalıştırılmayacak süresi 22,5/45 olarak bildirilmiş ve Mayıs ayı için 15 günlük kısa çalışma ödeneği almış bir sigortalı adına, SGK’ya yanlışlıkla 30 günlük prim bildirilmiş olması durumunda, sigortalının Haziran ayı için 15 günlük bir ödeneği varsa yersiz ödeme bu ödenekten mahsup edilmekte, yoksa işverenden tahsil edilmektedir.

Bu durumda, işveren tarafından 15 prim günü üzerinden düzenlenecek iptal nitelikteki bildirgenin SGK’ya kağıt ortamında (kısmi iptale ilişkin bildirge e-Bildirge V2 uygulaması üzerinden gönderilemediğinden) verilmesi gerekecektir. Ancak yasal süresi dışında verilen iptal nitelikteki bildirgeler denetime sevk edilerek uygun görülmesi halinde işleme alınacağından, denetim sonuçlanıncaya kadar sigortalının ödenek alamaması veya işverenin yersiz yapılan ödemeyi faiziyle ödemesi gibi bir durumla karşılaşılabilecektir.

Gerek sigortalının takip eden aydaki ödeneğinin kesilmemesi, gerekse takip eden ayda ödenek yoksa işverenin yersiz yapılan ödemeyi faiziyle birlikte ödememesi adına, SGK’ya verilen iptal nitelikteki bildirgenin bir sureti de dilekçeye eklenmek suretiyle İŞKUR’a müracaat edilmesi, dilekçede ilgili ayda SGK’ya hatalı bildirim yapıldığı, ancak hatalı bildirimin düzeltilmesi amacıyla iptal nitelikteki bildirgenin SGK’ya verildiği, takip eden ayda sigortalının mağdur edilmemesi adına ödeneğin kesilmeyerek sigortalıya ödenmesi veya işverenden tahsil edilmemesinin talep edilmesi, SGK’nın iptal nitelikteki bildirgeyi işleme almaması halinde yersiz yapılan ödemenin faiziyle birlikte ödeneceğinin taahhüt edilmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir. Tabi en önemlisi bu taahhüdün İŞKUR tarafından da uygun görülmesi gerekecektir.

Yok eğer işveren, “ hiç bu işlemlerle uğraşmayayım, sigortalının takip eden aydan mahsup edilen kısa çalışma ödeneğini sigortalıya ben ödeyim veya sigortalıya takip eden aydaki kısa çalışma ödeneği ödenmiş ise İŞKUR’a faiziyle birlikte ödemeye razıyım” derse, sigortalının alamadığı ödeneği sigortalıya ödemesi veya sigortalı ödeneğini almış ise İŞKUR’a faiziyle birlikte ödemesi gerekecektir. Bu durumda sigortalının takip eden aydaki ödeneği bir önceki ayda yapılan yersiz ödemeye mahsup edilmiş olsa da veya bir önceki ayda yapılan yersiz ödeme işverenden faiziyle tahsil edilecek olsa da takip eden ayda sigortalı adına ödeme planında belirtilen kısa çalışma ödeneği gün sayısı kadar SGK’ya eksik gün bildiriminde bulunulabilecektir. 

Sigortalıların kısa çalışma ödeneği aldığı süre ile SGK’ya bildirilen prim gün sayısı toplamının 30 veya 31 günün  altında kalması durumunda yapılması gereken işlemler

Kısa çalışma ödeneği alan sigortalıların kısa çalışma ödeneği aldığı süre ile SGK’ya bildirilen prim gün sayısı toplamının ayın çektiği gün sayısına göre 30 veya 31 günün altında olması durumunda, İŞKUR tarafından yersiz ödeme oluşturulması gibi bir durumla karşılaşılmayacaktır.

Ancak bu durumda kısa çalışma ödeneği alan sigortalının SGK’ya bildirilen prim gün sayısının eksik olması nedeniyle, gerek sonradan yapılacak uygunluk denetimleri neticesinde, gerekse sigortalılar tarafından yapılacak ihbar veya şikayetler üzerine yapılacak denetimler neticesinde eksik bildirim yapılan aylar için 2 aylık asgari ücret tutarında idari para cezasına maruz kalınabileceği gibi 2020 yılında alınmış asgari ücret desteklerinin tümünün faiziyle ödenmesi gibi bir durumla karşılaşılabilecektir.

Dolayısıyla sonradan telafisi ağır müeyyidelerle karşılaşılmaması adına kısa çalışma ödeneği alan sigortalıların ayın kalan günlerindeki prim günlerinin SGK’ya eksik bildirilmiş olması halinde, eksik bildirilen sürelere ilişkin ek nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Bildirge V2 uygulaması üzerinden gönderilmesi yerinde olacaktır. Süresi dışında yapılacak bu bildirimlerin aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken yasal süreyi izleyen üç ay içinde verildiği takdirde belgede kayıtlı sigortalıların işe giriş bildirgelerinin de süresi içinde verilmesi halinde denetime sevk  edilmeden işleme alınacağı, ayrıca uygulanacak ceza tutarının 2 asgari ücreti geçmemek üzere bildirgede kayıtlı sigortalı sayısı başına asgari ücretin 1/8’i tutarında olacağı hususunun da göz önüne alınarak, bildirgelerin üç aylık süre içinde işverenlerce kendiliğinden verilmesi isabetli olacaktır.

Nacizane küçük bir öneri

Kısa çalışma ödeneği alan sigortalıların ay içinde  İŞKUR’dan ödenek aldığı süre ile SGK’ya bildirilen prim gün sayılarının toplamının 31 günü aşması halinde yersiz yapılan ödemenin doğrudan sigortalının takip eden aydaki ödeneğinden kesilmesi veya işverenden tahsili cihetine gidilmesi yerine, öncelikle durumun İŞKUR tarafından işverene iki satır bir yazı ile veya mail ortamında bildirilerek hatalı bildirimin SGK’dan düzeltilmesinin istenilmesi, aksi halde gerekli müeyyidelerin uygulanacağının bildirilmesi, yaşanan bu pandemi krizinde sigortalıların ve işverenlerin mağduriyetine engel olacaktır.

Bununla birlikte, kısa çalışma ödeneği verilen sürelere münhasıran, İŞKUR’a beyan edilen kısa çalışma süreleri  ile SGK’ya yapılan bildirimlerin toplamının 30 veya 31 günü aşması halinde, işverenlerce düzenlenen iptal nitelikteki aylık prim ve hizmet belgelerinin doğruluğunun İŞKUR’a yapılan kısa çalışma başvuruları ile kanıtlanması durumunda, bu bildirgelerin herhangi bir denetime gidilmeksizin işleme alınması halinde, hem gereksiz bürokratik işlemlerinin önüne geçilmiş olacak, hem de Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının zaten çok fazla olan iş yükü bir nebze de olsa hafifletilerek çok daha katma değer sağlayan denetimlere sevk edilmelerine imkan sağlanmış olacaktır.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır