BASIM VE GAZETECİLİK İŞYERLERİNDE, GEMİLERDE VE KAYNAKÇILIK İŞLERİNDE ÇALIŞANLAR FİİLİ HİZMET SÜRESİ ZAMMINDAN YARARLANABİLİRLER Mİ

Uygulamada “yıpranmaya tabi işler” olarak tabir edilen fiili hizmet süresi zammı kapsamındaki çalışmalar,30/9/2008 ve öncesinde 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun Ek -5. maddesinde, 1/10/2008 tarihinden sonra ise 5510 sayılı Kanunun 40. maddesinde öngörülen hükümler çerçevesinde yürütülmektedir.

Sigortalıların 30/9/2008 tarihine kadar 506 sayılı Kanunun Ek-5. maddesi kapsamındaki çalışmaları sigortalılık süresine ve emeklilikte yaş hadlerinden indirim yapılmasına imkan sağlarken,  1/10/2008  tarihinden sonra 5510 sayılı Kanunun 40. maddesi kapsamındaki çalışmaları prim gün sayısına ve emeklilikte yaş hadlerinden indirim sağlanmasına tesir etmiştir.

Hal böyle olmakla birlikte yıpranmaya tabi işlerde çalıştırılan sigortalılarla ilgili olarak 5510 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler bununla sınırlı tutulmamış,  ayrıca yıpranmaya tabi işlerin kapsamında da bazı değişiklikler yapılmıştır.

Dolayısıyla 30/9/2008 ve öncesinde 506 sayılı Kanunun Ek-5. maddesi kapsamında yer alan bazı işler, 5510 sayılı Kanunun 40. maddesi kapsamına dahil edilmemiş, Ek-5. madde kapsamında değerlendirilmeyen bazı işler ise 40. madde kapsamına alınmıştır.

            Basım ve gazetecilik işyerlerinde, gemilerde ve kaynakçılık işlerinde yapılan değişikliğe dikkat

1-Basım ve gazetecilik işyerleri

1/10/2008 tarihinden önce; 

-5953 sayılı basın mesleğinde çalışanlarla çalıştıranlar arasındaki münasebetleri düzenleyen kanun kapsamına tabi çalışan sigortalılar,

-Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın kartına sahip olmak suretiyle gazetecilik yaparken, kamu kurumlarına giren ve bu kurumlarda meslekleriyle ilgili görevlerde istihdam edilen sigortalılar,

-Basım ve gazetecilik işyerlerinde 1475 sayılı Kanun ve değişikliklerine göre çalışan sigortalılar,

 Ek-5. madde kapsamında itibari hizmet süresi uygulamasından yararlandırılmakta idi.

Ancak, 5510 sayılı Kanunun 40 ncı maddesine yalnızca Basın Kartı Yönetmeliğine göre basın mesleğinde basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanlar dahil edilmiştir.

Dolayısıyla 1/10/2008 tarihinden önce basım ve gazetecilik işyerlerinde İş Kanununa tabi olarak çalışanlar da (örneğin basım ve gazetecilik işyerlerinin matbaalarında çalışan sigortalılar) basın kartı sahibi olup fiilen gazetecilik yapanlar gibi 506/Ek-5. madde kapsamında itibari hizmet süresi uygulamasından yararlandırılırlarken, 1/10/2008 tarihinden sonra 5510/40. maddesinde öngörülen fiili hizmet süresi zammı uygulamasına dahil edilmemişlerdir.

Başka bir ifadeyle basın ve gazetecilik işyerlerinde 1/10/2008 tarihinden itibaren yalnızca Basın Kartı Yönetmeliğine göre   mesleğinde basın kartı sahibi olmak suretiyle fiilen çalışanların yararlanmalarına imkan sağlanmıştır.

2-Gemi işyerleri

1/10/2008 tarihinden önce, gemi adamları,  gemi ateşçileri, kömürcüler ve dalgıçlar 506/Ek-5. maddede öngörülen itibari hizmet süresi uygulamasından yararlandırılmakta idi.

Ancak, 1/10/2008 tarihinden sonra bahse konu işçilerden yalnızca dalgıçlar 5510/40. madde kapsamına alındığından,  gemi adamları,  gemi ateşçileri ve kömürcülerin 1/10/2008 tarihinden itibaren fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılmalarına imkan bulunmamaktadır.

3-Kaynakçılık işleri

1/10/2008 tarihinden önce fabrika, atölye, havuz ve depolar ile trafo binalarının kaynakçılık işlerinde çalıştırılan sigortalılar Ek-5. madde kapsamında itibari hizmet süresi zammı uygulamasından yararlanabilmekte idiler.

Ancak 5510/40. maddede kaynakçılık işlerinde çalıştırılan için bu şekilde bir ayırıma gidilmediğinden, kaynakçılık işlerinde çalıştırılan sigortalıların fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirilmeleri mümkün bulunmamaktadır.

Hal böyle olmakla birlikte kapsama giren işyerlerinde (örneğin demir çelik fabrikalarında) madde kapsamında belirtilen işlerde çalışmakla birlikte aynı zamanda kaynakçılık işlerini yapan sigortalılar fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlanabileceklerdir.

Sigortalıların fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılabilmesi için  maddede belirtilen işlerde fiilen çalıştırılması şarttır.

Fiili hizmet süresi zammı kapsamına giren işyerlerinde çalışan sigortalıların tamamının fiili hizmet süresi zammından yararlandırılmaları gibi bir durum sözkonusu değildir.

 Maddede, sigortalıların fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılabilmesi için Türk Silahlı Kuvvetleri ile Emniyet ve Polis Mesleğinde, Milli İstihbarat Teşkilâtında çalışanlar hariç maddede belirtilen  işlerde fiilen çalışması ve söz konusu işlerin risklerine maruz kalması şartı aranılmıştır.

Dolayısıyla 5510/40. maddesine girmiş olan işyerlerinde, maddede belirtilen işleri yapmayan sigortalıların, fiili hizmet süresi zammı uygulamasından yararlandırılmaları mümkün bulunmadığı gibi madde kapsamına giren sigortalıların yalnızca fiili hizmet süresi zammı kapsamında fiilen çalıştıkları sürelere ilişkin hizmetlerinin sözkonusu uygulama kapsamında bildirilmesi icap etmektedir.

Bu bağlamda, 5510/40. madde kapsamına giren işyerlerinde  ayın bazı günlerinde fiili hizmet süresi zammı kapsmında bazı günlerinde kapsam dışındaki işlerde çalışan sigortalıların yalnızca kapsama giren çalışmalarına ilişkin kazançlarının fiili hizmet süresi zammı kapsamında bildirilmesi gerekmektedir.

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu

İşverenler Daire Başkanlığı 

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır