2020 YILI DEFTER TASDİKLERİNDEN ÖNCE E-UYGULAMALARIN KAPSAMI MUTLAKA TESPİT EDİLMELİDİR

e-Fatura Uygulaması

e-Fatura uygulamasının başlangıç tarihi, aşağıda belirtilen brüt satış hasılatı tutarlarına göre farklılık göstereceğinden, öncelikle yıllar itibariyle brüt satış hasılatlarının tespit edilmesi gerekmektedir. Brüt satış hasılatının hesaplanmasında, ilgili yıl gelir tablosunda yer alan 600, 601 ve 602 hesapların toplamını içeren brüt satış hasılatının dikkate alınması gerekmektedir.

(https://www.gib.gov.tr/e-faturaya-geciste-brut-satis-hasilatinin-hesabinda-alistan-iadelerin-alis-iskontolarinin-fiyat)

1) 454 seri nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği uyarınca 2018 yılında brüt satış hasılatı 10 milyon TL ve üzeri olan mükellefler 01.01.2020 tarihi itibariyle e-fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.

2) Ayrıca 2018 yılında 10 milyon TL cironun altında kalıp, 2018 ve 2019 hesap dönemlerinde 5 milyon TL ve üzerinde brüt satış hasılatını aşan mükelleflerin 01.07.2020 tarihinden itibaren faturalarını e-Fatura olarak düzenlemeleri zorunludur.

E-Fatura uygulamasına geçen mükelleflerin;

- Birbirlerine sattıkları mallar ve ifa ettikleri hizmetler için düzenledikleri faturaları e-Fatura olarak göndermeleri ve almaları,

- E-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere yaptıkları mal teslimi ve hizmet ifaları için ise, e-Arşiv fatura düzenlemeleri,

gerekmektedir.

Başkanlık veya özel entegratörde meydana gelebilecek arızalar ve elektronik kayıtların silinmesi ve bozulması veya ispat veya tevsik edilmek kaydıyla, kullanılmakta olan mali mührün veya elektronik imza aracının arızalanması veya çalınması (yeni mali mühür veya elektronik imza aracının temini süresince) e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükellefler kağıt fatura düzenleyebilecektir.

Komisyoncu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler 01.01.2020 tarihine kadar,

ÖTV Kanunu I ve III sayılı listedeki malları ithal, inşa ve imal edenler 01.07.2020 tarihinden itibaren,

Başkalarına ait iktisadi ve ticari faaliyetlerin yapılmasına elektronik ticaret ortamını sağlayan gerçek ya da tüzel kişi aracı hizmet sağlayıcıları, internet reklamcılığı hizmeti sağlayıcıları ile internet ortamında ilan yayınlayanlar 01.07.2020 tarihine kadar,

e-Fatura uygulamasına geçmek zorundadırlar.

e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflerin birbirlerine düzenledikleri e-Faturada düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi halinde e-Fatura kağıt çıktısı irsaliye yerine geçer. Söz konusu kağıt çıktısına “İrsaliye yerine geçer” ifadesinin yazılması ve kağıt çıktının satıcı tarafından imzalanması zorunludur.

e-Fatura Başvurusunda İzlenecek Yol

e-Fatura uygulamasına geçecek olan gerçek ve tüzel kişi mükelleflerin aşağıda yer alan şartları yerine getirerek ebelge.gib.gov.tr adresinde yayımlanan başvuru kılavuzuna uygun olarak e-Fatura uygulamasına başvuruda bulunması gerekmektedir.

1) Gerçek kişi mükelleflerin Elektronik İmza Kanunu hükümleri çerçevesinde üretilen Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) veya Mali Mühür temin etmiş olmaları.

2) Tüzel kişi mükelleflerin Mali Mühür temin etmiş olmaları.

3) https://portal.efatura.gov.tr/efaturabasvuru/ adresindeki talimatlara uygun olarak mali mühür kullanarak başvuru yapmaları.

 

e-Defter Uygulaması

Aşağıda sayılan mükelleflerin e-Defter uygulamasına dâhil olmaları zorunludur:

1- e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükellefler.

2- Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler.

Bu Tebliğ ile belirlenen zorunluluk kapsamına girmeyenlerden, istemeleri halinde e-Defter uygulamasına dâhil olması mümkündür. e-Defter uygulamasına isteğe bağlı olarak dâhil olanlar, başvurularını izleyen ayın başından itibaren defterlerini e-Defter olarak tutabilirler.

e-Defter uygulamasına dâhil olma zorunluluğu bulunan mükelleflerden;

e-Fatura uygulamasına geçiş zorunluluğu bulunan mükelleflerden,

01.01.2020 tarihinde e-Fatura uygulamasına geçecek olanlar 01.01.2020 tarihinden itibaren;

01.07.2020 tarihinde e-Fatura uygulamasına geçecek olanlar ise 01.01.2021 tarihinden itibaren,

Bu Tebliğ yayım tarihi itibarıyla Türk Ticaret Kanununun 397 nci maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca bağımsız denetime tabi olan şirketler 01.01.2020 tarihinden itibaren, 2020 ve müteakip yıllarda bağımsız denetime tabi olma şartlarını sağlayan mükellefler ise şartların sağlandığı yılı takip eden yılın başından itibaren,

e-Defter uygulamasına geçmek zorundadırlar.

Bağımsız denetime tabi olmanın genel ölçütleri şunlardır:

Sirkülerin devamında belirtiğimiz şirketler dışında kalan ve aşağıdaki üç ölçütten en az ikisinin eşik değerlerini art arda iki hesap döneminde aşan tüm şirketler bağımsız denetime tabidir.

• Aktif toplamı 35 milyon Türk Lirası.
• Yıllık net satış hasılatı 70 milyon Türk Lirası.
• Çalışan sayısı 175 kişi.

İsteğe bağlı olarak e-Faturaya geçen mükelleflerin e-Defter uygulamasına geçme zorunluluğu bulunmamaktadır.

e-Defter Başvurusunda İzlenecek Yol

Defterlerini elektronik ortamda oluşturacak, kaydedecek, muhafaza ve ibraz edecek gerçek ve tüzel kişi mükelleflerin aşağıda yer alan şartları yerine getirerek edefter.gov.tr adresinde yayımlanan başvuru kılavuzuna uygun olarak e-Defter uygulamasına başvuruda bulunması gerekmektedir.

1) Gerçek kişi mükelleflerin Elektronik İmza Kanunu hükümleri çerçevesinde üretilen Nitelikli Elektronik Sertifika (NES) veya Mali Mühür temin etmiş olmaları.

2) Tüzel kişi mükelleflerin Mali Mühür temin etmiş olmaları.

3) e-Defterin tutulması, kaydedilmesi, onaylanması, saklanması ve ibrazında kullanılacak yazılımın, temin etmeleri.

4) http://www.edefter.gov.tr/edefterbasvuru.html adresindeki talimatlara uygun olarak mali mühür kullanarak başvuru yapmaları.

Dileyen mükellefler, her hesap dönemine ilişkin ilk ayda, tercihlerini e-Defter uygulaması aracılığıyla elektronik ortamda bildirmeleri şartıyla, her bir geçici vergi döneminin aylarına ait e-Defter ve berat dosyalarını her ay için ayrı ayrı olmak üzere, ilgili olduğu geçici vergi dönemine ilişkin geçici vergi beyannamesinin verileceği ayın sonuna kadar oluşturma imkânından yararlanabilirler. Tercihlerini bu bentte belirtilen süre içinde bildirmeyen mükellefler e-Defterlerini aylık olarak bildirmek zorundadır.

 

e-Arşiv Fatura Uygulaması

e-Arşiv fatura uygulaması zorunlu bir uygulama değildir. Ancak e-Fatura uygulamasına dahil olma zorunluluğu bulunanlar ile isteğe bağlı olarak e-Fatura uygulamasına geçmiş olan mükellefler 01.01.2020 tarihine kadar e-Arşiv fatura uygulamasına geçmek zorundadır.

Bakanlıktan e-Arşiv fatura uygulamasına dahil olma izni alan mükellefler, e-Fatura uygulamasına kayıtlı mükelleflere mal ve hizmet satışlarında e-Fatura, e-Fatura uygulamasına kayıtlı olmayan mükelleflere mal ve hizmet satışlarında ise e-Arşiv fatura düzenlemeleri zorunludur.

e-Fatura/e-Arşiv faturasına dahil olmayan mükelleflerce düzenlenen faturaların, 01.01.2020 tarihinden itibaren;

- Vergi mükelleflerine düzenlenenler açısından vergi dahil 5.000.-TL

- Vergi mükellefi olmayanlar açısından vergi dahil 30.000.-TL’yi

aşması halinde söz konusu faturaların “e-Arşiv fatura” olarak Başkanlıkça ücretsiz olarak sunulan e-belge portalı üzerinden düzenlenmesi zorunludur.

E-Arşiv portal faturalarının nasıl düzenleneceğine ilişkin aşağıda belirtilen link vasıtası ile uygulamayı üç aşamalı açıklamayı dikkate alarak test edebilirsiniz.

https://earsivportaltest.efatura.gov.tr/login.jsp  

Söz konusu faturaların kağıt olarak düzenlenmesi veya alınması halinde; faturayı düzenleyen ile nihai tüketici dışındaki vergi mükellefiyeti bulunan alıcı hakkında düzenlenen her bir kağıt fatura için ayrı ayrı olmak üzere Vergi Usul Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca, 2019 yılı için 290 Türk lirasından aşağı olmamak üzere bu belgelere yazılması gereken meblağın veya meblağ farkının %10’u nispetinde özel usulsüzlük cezası kesilir.

Aynı günde aynı kişilere düzenlenen faturalar topluca birlikte değerlendirilecek olup, faturaların vergi dahil tutar toplamının belirtilen tutarı aşması halinde, söz konusu faturaların e-Arşiv fatura olarak düzenlenmesi zorunludur.

Faturanın baş tarafında iş sahibinin veya namına imzaya mezun olanların imzasının bulunması mecburidir. Düzenleme tarihinde imzaya yetkili olanın imzasının notere tasdik ettirilip basım sırasında fatura üzerine yazdırılmak suretiyle faturanın hazır imzalı olarak düzenlenebilmesi de mümkündür.

e-Arşiv fatura uygulamasında düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının saat ve dakika olarak gösterilmesi zorunludur.

Alıcısına malın yanında kağıt olarak verilen e-Arşiv fatura irsaliyeli fatura yerine kullanılabilir. Ancak faturanın düzenleme tarihi yanında düzenleme zamanının da saat ve dakika olarak gösterilmesi, malın teslimi anında düzenlenmesi, kağıt çıktısına ‘’irsaliye yerine geçer’’ ifadesinin yazılması ve kağıt çıktının satıcı tarafından ıslak imza veya hazır imzalı olarak imzalanması zorunludur.

 

e-İrsaliye Uygulaması

Mal hareketlerinin elektronik ortamda düzenli bir şekilde izlenebilmesi amacıyla hâlihazırda kağıt ortamında düzenlenen sevk irsaliyesi elektronik belge olarak da düzenlenebilecektir.

E-İrsaliye uygulamasına dahil olmak isteyen mükelleflerin e-Fatura uygulamasına dahil olması gerekir. E-İrsaliye uygulamasına aşağıda belirtilen mükellefler dışında geçilmesi zorunlu değildir:

- ÖTV Kanunu’na ekli I sayılı listedeki malların imali, ithali, teslimi vb. faaliyetleri nedeniyle EPDK’dan lisans (bayilik lisansı dahil) alan mükellefler,

- ÖTV Kanunu’na ekli III sayılı listedeki malların imali, inşa, ithalini ve ana bayi/distribütör şeklinde pazarlamasını gerçekleştiren mükellefler,

- Maden Kanunu kapsamında düzenlenen işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ve işletme ruhsatı/sertifikası sahipleri ile yaptıkları sözleşmeye istinaden maden üretim faaliyetinde bulunan gerçek ve tüzel kişi mükellefler,

- Şeker Kanunu’nun 2. maddesinin (e) bendinde tanımına yer verilen şekerin imalini gerçekleştirenler,

- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden demir ve çelik (GTİP73) imali, ithali veya ihracı faaliyetinde bulunanlar,

- Tarım ve Orman Bakanlığınca gübre üretim ve tüketiminin kayıt altına alınmasına yönelik oluşturulan Gübre Takip Sistemine kayıtlı kullanıcılar,

- e-Fatura uygulamasına kayıtlı olan ve 2018 yılı veya müteakip hesap dönemleri brüt satış hasılatı veya satışları ile gayri safi iş hasılatı 25 milyon TL ve üzeri olan mükellefler,

01.07.2020 tarihinden itibaren uygulamaya geçmek zorundadırlar.

Sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler için, e-İrsaliyeye geçiş açısından farklı bir tarih öngörülmüştür:

- Sebze ve meyve komisyoncusu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükellefler ise e-İrsaliye uygulamasına 01.01.2020 tarihinden itibaren uygulamaya geçmek zorundadırlar.

e-İrsaliyenin malın fiili sevkinden önce düzenlenmesi ve Başkanlık sistemlerine başarılı olarak iletilmesi malın fiili sevki için yeterli olup, bununla birlikte düzenlenen e-İrsaliyenin Başkanlık sistemleri üzerinden alıcısına başarılı biçimde iletilmesi gerekmektedir.

Malın fiili sevki sırasında araç içerisinde e-İrsaliyenin bir örnek kağıt çıktısının bulundurulması ya da elektronik olarak görüntülenmesinin sağlanması zorunlu olup, e-İrsaliye kağıt çıktısının alıcıya verilmesi zorunlu değildir.

Sevki yapılacak mala ilişkin olarak e-İrsaliyenin düzenlenmesinden önce faturanın düzenleniş olması halinde, e-İrsaliye üzerinde düzenlenmiş faturanın tarih ve belge numarasına da yer verilmesi zorunludur.

Kendisine e-İrsaliye düzenlenen mükellefler istemeleri halinde e-İrsaliyeye konu malların ne kadarlık kısmının teslim alındığını, kabul edildiğini, teslim alınmayan mallara ilişkin olarak kabul edilmeyen mal miktarını ve nedenini uygulama üzerinden e-İrsaliye yanıtı ile e-İrsaliyeyi düzenleyene iletebilirler.

e-İrsaliye yanıtı ile yapılan kısmi kabul durumlarında, kabul edilmeyen malların satıcısına geri gönderimi için, alıcının e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı kullanıcı olması durumunda e-İrsaliyenin, e-İrsaliye uygulamasına kayıtlı olmayan kullanıcı olması durumunda matbu kağıt sevk irsaliyesinin ayrıca düzenlenmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte düzenlenen e-İrsaliyenin tamamının hatalı olması halinde, alıcısı tarafından e-İrsaliye yanıtı ile reddedilmesi mümkündür. Ancak ret işleminin malın fiili sevkinden önce yapılması gerekmektedir. Malın fiili sevkinden sonra gönderilecek ret e-İrsaliye yanıtları hükümsüz olup, bu durumda malı taşıyan/taşıttıran tarafından yeni bir e-İrsaliye düzenlenmesi gerekecektir.

 

e-Serbest Meslek Makbuzu Uygulaması

Vergiden muaf olmayan serbest meslek erbaplarından;

- 01.02.2020 itibariyle faaliyetine devam etmekte olanların 01.06.2020 tarihine,

- 01.02.2020 tarihinden itibaren faaliyete başlayacak olanların ise işe başladıkları ayı izleyen 3. ayın sonuna kadar

e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olmaları zorunludur.

Elektronik ortamda düzenlenen ve elektronik sertifika ile imzalanan e-Serbest Meslek Makbuzu’nun, muhatabının talebi çerçevesinde ıslak imzalı kağıt çıktısı verilerek ya da elektronik ortamda iletilerek teslim edilmesi gerekmektedir.

e-Serbest Meslek Makbuzu üzerine atılacak ıslak imza yerine geçmek üzere hazır imzalı olarak düzenlenip teslim edilmesi de mümkündür.

Yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardan e-Serbest Meslek Makbuzunda bulunan bilgileri de ihtiva eden e-Serbest Meslek Makbuzu bilgi fişinin düzenleyen tarafından imzalanarak müşteriye verilmesi halinde söz konusu bilgi fişi nüshası da e-Serbest Meslek Makbuzu kağıt çıktısı yerine geçer. Ancak bu durum     e-Serbest Meslek Makbuzunun elektronik sertifika ile imzalanarak düzenlenmesi ve kanun hükümlerine göre elektronik ortamda düzenleyicisi tarafından muhafaza edilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.

Serbest meslek faaliyeti icra eden hekimlerden e-Serbest Meslek Makbuzu uygulamasına dahil olanların banka veya kedi kartıyla yapacakları tahsilatlara ilişkin düzenlenecek ödeme kaydedici cihaz bilgi fişi’nde(e-SMM bilgi fişi) yer alan banka işlem bilgilerine e-Serbest Meslek Makbuzu üzerinde yer verilmesi ve ödeme kaydedici cihaz bilgi fişinin de müşteriye verilmesi koşuluyla, EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihaz bilgilerinde belirtilen POS cihazı yerine kullanılması mümkün olup EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazdan düzenlenen bilgi fişi e-Serbest Meslek Makbuzu’nun kağıt çıktısı yerine geçer.

 

e-Müstahsil Uygulaması

e-Müstahsil Makbuzu uygulamasına dahil olan mükelleflerin e-Fatura uygulamasına dahil olması gerekir.

5957 sayılı kanun hükümlerine sebze ve meyve komisyoncusu veya tüccar olarak sebze ve meyve ticaretiyle iştigal eden mükelleflerin 01.01.2020 tarihine kadar e-Müstahsil uygulamasına geçmesi zorunludur.

Vergi Usul Kanununun 235. maddesinde; birinci ve ikinci sınıf tüccarların, gerçek usulde vergiye tabi olmayan çiftçilerden satın aldıkları malların bedelini ödedikleri sırada iki nüsha makbuz tanzim etmesi, nüshalardan birini imzalayarak satıcı çiftçiye vermesi, diğer nüshasının ise satıcı çiftçiye imzalatılarak alınması gerektiği hüküm alınmıştır. Müstahsil makbuzunun tüccar veya alıcı çiftçi nezdinde kalan nüshasının fatura yerine geçen belge olduğu da hüküm altına alınmıştır.

Elektronik ortamda düzenlenen ve elektronik sertifika ile imzalanan e-Müstahsil Makbuzu’nun en az bir nüsha kağıt çıktısı alınarak, çıktının her iki tarafça ıslak imza ile imzalanması ve satıcı çiftçiye verilerek çiftçi tarafından kağıt ortamında muhafaza edilmesi, e-Müstahsil Makbuzu’nun tüccar nüshasının ise elektronik sertifika ile imzalı olarak elektronik ortamda muhafaza edilmesi uygun görülmüştür.

Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlardan e-Müstahsil Makbuzu’nda bulunan bilgileri de ihtiva eden e-Müstahsil Makbuzu bilgi fişinin iki nüsha halinde üretilmesi ve taraflarca imzalanması halinde, bu bilgi fişi nüshaları da e-Müstahsil Makbuzu’nun kağıt nüshaları yerine geçecektir. Bu durum e-Müstahsil Makbuzu’nun elektronik sertifika ile imzalanarak düzenlenmesi ve Kanun hükümlerine göre elektronik ortamda muhafaza edilmesi zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.

 

e-Gider Pusulası Uygulaması

Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, serbest meslek erbabı ve çiftçiler tarafından vergiden muaf olan esnafa yaptırılan işler veya onlardan satın alının emtia için tanzim edilerek işi yapana veya emtiayı satana imza ettirilen gider pusulası elektronik ortamda düzenlenebilir.

e-Gider Pusulası kullanımı ihtiyaridir, e-Gider Pusulası uygulamasına dahil olan mükelleflerin e-Fatura uygulamasına dahil olması gerekir.  

 

SMMM Lütfi GÜLBENK - SMMM Abdulkadir ÖZTÜRK

 

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır

Bu makale siteye eklendiği 27-11-2019 tarihinden beri 9391 kez okunmuştur.

Bu İçeriği paylaşın