EYT KAPSAMINDA EMEKLİLİK HAKKINDA BİLİNMESİ GEREKENLER

Kamuoyunda EYT (Emeklilikte yaşa takılanlar) diye konuşulan düzenleme 03.03.2023 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak aynı tarihte yürürlüğe girmiş bulunmaktadır.

Bu amaçla, 7438 sayılı Kanunla 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa geçici 95 inci madde eklenerek EYT kapsamına girenler için daha cazip emekli olma imkanı sağlanmış bulunmaktadır. Yapılan bu düzenlemeye göre;

Bilindiği gibi, emekli olunabilmesi için sigortalılık süresinin, belli bir yaşın ve gerekli olan prim ödeme gün sayısının tamamlanması gerekmektedir. EYT kapsamına 08.09.1999 tarihinden önce sigortalı olanlar girdiğinden, bu kimselerin emekli olabilmeleri için yukarıda belirtilen yaş koşulu kaldırılmış bulunmaktadır.

Dolayısıyla, bu kapsamda olup, 03.03.2023 tarihinden sonra aylık bağlanması için talepte bulunanlardan; devredilen SSK, Bağ-Kur ve TC Emekli Sandığı yasalarına göre yaşlılık veya emekli aylığı bağlanacak olanlar, ilgili kanunlarda (506, 1479 ve 5434 sayılı) öngörülen yaş dışındaki diğer şartları taşımaları halinde, yaşlılık veya emekli aylığından yararlanabileceklerdir.

Bunun için 4-a kapsamındaki EYT’li erkek sigortalıların en az 25 yıldan, kadın sigortalıların ise 20 yıldan beri sigortalı olmaları ve emekli aylığı talebinde bulundukları tarihe kadar geçen sürede 5000 ile 5975 gün arasında prim ödemiş olmaları gerekmektedir.  Başka bir anlatımla, daha önce yaş karşılığında aranılan prim ödeme gün sayısının doldurulmuş olması gerekmektedir. Örneğin, ilk defa 24.05.1988 ile 23.11.1989 tarihleri arasında işe girmiş olan bir erkek sigortalının bu düzenlemeden yararlanarak emekli olabilmesi için 5450 gün, kadın sigortalının da 5300 gün prim ödemiş olması gerekiyor)

Diğer taraftan çalışanların ilk sigortalı oldukları tarihten itibaren en az 20-25 yıldan beri sigortalı olmaları şartı hesaplanırken dikkat edilmesi gereken husus çalışanların eğer ilk sigortalı oldukları işyeri çıraklıkta veya stajyer olarak geçen sürelere ait ise  bu çalışmaları karşılığında ödenen SGK primleri emeklilik için gerekli olan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası koluna ilişkin primleri kapsamadığından , bu çalışma sürelerine isabet eden hizmetler EYT kapsamında ilk sigortalılık başlangıç tarihi  olarak dikkate alınmamaktadır. 

EYT KAPSAMINDA İLK SGORTA BAŞLANGIÇ TARİHİ GERİYE ÇEKİLEBİLİR Mİ?

08.09.1999 tarihinden sonra işe girmiş olmakla birlikte, askerlik görevini bu tarihten önce yapmış olanların askerlik borçlanmalarını yaparak ilk defa sigortaya giriş tarihi 08.09.1999 tarihinden öncesine çekilenler de bu düzenlemeden yararlanabilecektir.

EYT KAPSAMINDA AYLIKLARIN GEÇ BAĞLANMASI HAK KAYBINA YOL AÇAR MI?

Bağlanacak emekli aylığına, ilgililerin SGK’ya başvurduğu tarihi izleyen aybaşından itibaren hak kazanılacağından, 03.03.2023 ile 31.03.2023 tarihleri arasında emekli aylığı bağlanması için talepte bulunanlar, bu dönemi izleyen 01.04.2023 tarihinden itibaren aylığa hak kazanacaktır. Dolayısıyla taleplerin yoğunluğu nedeniyle aylıklar geç bağlansa bile, birikmiş olarak ödenecektir.

EYT KAPSAMINDA EMEKLİLİK İŞLEMİNİN BAŞLATILMASI İÇİN YAPILMASI GEREKENLER NELERDİR ?

Sigortalının, ilgili SGM’den 7438 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanuna eklenen Geçici 95. Madde kapsamında emekli olabileceğine dair yazıyı alması, alınan yazıyla birlikte emeklilik kapsamında işten çıkışının yapılması ve kıdem tazminatının ödenmesi talebini içeren  dilekçeyi işverene sunması gerekmektedir.

Emekli olunabilmesi için aylık talebinde bulunulmadan önce  sigortalının “İşten ayrılış bildirgesi” nin verilmiş olması, ardından da emekli aylığının bağlanması için Kurumdan talepte bulunulması gerekmektedir. Bu husustaki taleplerin e-Devlet üzerinden yapılması mümkün bulunmaktadır.

Sigortalının çalışmaya devam edecek olması halinde işe giriş bildirgesinin de aynı gün emekli statüsünde verilmesi gerekmektedir.

EYT KAPSAMINDA EMELİ OLACAK ÇALIŞANLARDAN ÇALIŞMASINA DEVAM EDECEK OLANLAR İÇİN SGK PRİM AVANTAJI VAR MI?

 İlgililerin, özel sektöre ait işyerlerinde işten ayrılış tarihini takip eden 30 gün içerisinde en son çalıştıkları işyerinde SGDP’ye (sosyal güvenlik destek primine) tabi çalışmaya başlamaları halinde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışmaya başladıkları tarihten itibaren sosyal güvenlik destek primi işveren hissesinin (% 22,5’luk kısmının) beş puanlık kısmına isabet eden tutar Hazinece karşılanacaktır. Ancak, SGDP’nin işveren hissesi indiriminden yararlanılan sigortalının işten ayrılması halinde, söz konusu sigortalıdan dolayı bu indirimden tekrar yararlanılması mümkün olamayacaktır.

Prim indiriminden yararlanılabilmesi için, ilgili işverence;

-MUHSGK belgelerinin yasal sürede verilmiş olması,

- Taksitlendirilmiş veya yapılandırılmış borcu dışında işverenin Kuruma borcunun bulunmaması,

- Kayıt dışı işçi çalıştırılmaması ya da fiilen çalışmayanların Kuruma bildirilmemesi,

-  İşçinin çalıştığı işin ihale konusu olmaması,

Gerekmektedir.

Uygulamaya ilişkin diğer usul ve esaslar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından müştereken belirleneceğinden, bu husustaki genelgenin/tebliğin kısa süre içinde yayımlanması beklenmektedir.

EYT KAPSAMINDA İŞTEN AYRILAN ÇALIŞANA KIDEM TAZMİNATI VE ÖZLÜK HAKLARI

Çalışanın kıdem tazminatı ve kullanılmamış yıllık izin ücreti ve ayrıldığı tarihe kadar hak etmiş olduğu tüm alacakları ödenmelidir.

Kıdem tazminatı kural olarak çalışana işten ayrıldığı tarihte ödenmelidir. Ancak taraflar anlaşarak bu ödemeyi taksitlendirebilir. Bu işlemlerin arabulucu nezdinde yapılması tavsiye olunur.

EYT KAPSAMINDA EMEKLİ OLAN ÇALIŞAN AYNI İŞYERİNDE ÇALIŞMASINA DEVAM EDEBİLİR Mİ ?

Çalışanın emeklilik nedeniyle işten ayrılışı yapıldıktan sonra aynı işveren yanında çalışmasına devam etme yükümlülüğü yoktur, taraflar karşılıklı anlaşırsa çalışan işine devam edebilir.

Ayrıca işverenin emekli olan çalışanı tekrar işe alma yükümlülüğü de bulunmamaktadır. 

EYT nedeniyle emekliliğe hak kazanan çalışan emeklilik talebinde bulunmak zorunda değildir. İşveren de  çalışanı emekli olmaya zorlayamaz.

EYT’Lİ ÇALIŞANIN İŞİNE DEVAM ETMESİ HALİNDE ÖZLÜK HAKLARI NASIL DEĞERLENDİRİLİR ?

Çalışanın kıdem tazminatı ile birlikte izin ve diğer alacaklarının tam olarak ödenmesi halinde çalışma dönemi tasfiye edilmiş sayılacaktır.  Emeklilikten sonraki çalışma yeni bir çalışma dönemi kabul edilecektir.

Emekli olduğu tarihte çalışana yasal hakları ödenmez veya eksik ödenirse emeklilikten önceki dönem tasfiye edilmiş sayılmayacaktır. Bu durumda, kişi çalışmaya devam etmişse ve son işten ayrılışı kıdem tazminatını hak edecek şekilde ise  tüm çalışma süresi dikkate alınarak  kıdem süresi hesaplanacaktır.

Emeklilikten sonraki çalışma kıdem tazminatı hak etmeyecek şekilde sona ererse emeklilik tarihindeki kıdem süresi ve ücreti üzerinden hesaplama yapılarak en yüksek mevduat faizi ile kıdem tazminatı ödenecektir.

GÜLBENK DANIŞMANLIK

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır