SERTİFİKALI GÜVENLİK GÖREVLİSİ İLE SERTİFİKASIZ BEKÇİNİN GECE MESAİ HESABI FARKLIDIR

4857 Sayılı İş Kanunu açısından temel kural:

Madde 41: Fazla çalışma, haftalık 45 saati aşan çalışmalar için söz konusudur.

Madde 63: Günlük azami çalışma süresi 11 saattir.

Madde 69: Gece çalışması süresi 7,5 saati geçemez, ancak özel güvenlik, turizm ve sağlık hizmetlerinde işçinin yazılı rızasıyla aşılabilir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun 69. maddesine göre, gece çalışması, saat 20:00 ile 06:00 arasında yapılan çalışmalardır. Aynı Kanun’a göre;

Gece çalışmaları yedi buçuk saati geçemez.

Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde bu sınır, işçinin yazılı onayı alınmak kaydıyla aşılabilir. Yani bu üç sektörde, işçinin açık rızasıyla gece çalışması 7,5 saatin üzerine çıkabilir. Bu halde de günlük çalışma sınırı olan 11 saatin geçilmemesi gerekir.

Bu sınırlama, çalışanların sağlık ve güvenliğini koruma amacı taşımakta olup, işyerlerinde görev yapan personelin gece çalışması düzenlenirken bu sınıra dikkat edilmesi gereklidir. Aksi halde işveren açısından idari yaptırımlar ve işçilik alacaklarına ilişkin hukuki sorumluluklar gündeme gelebilir.

Gece çalışması yapan güvenlik sertifikası olmayan bekçi ile özel güvenlik sertifikası olan güvenlik personeli arasında önemli farklar bulunmaktadır.

Güvenlik sertifikası olan özel güvenlik görevlisi;

5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun kapsamında görev yapar,

Özel güvenlik eğitimi almış ve valilikten özel güvenlik çalışma iznine (kimlik kartı) sahiptir,

Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmetleri için işçinin yazılı onayıyla gece çalışmasındaki 7,5 saatlik  sınır aşılabilir.

Eğer özel güvenlik görevlisi yazılı onay vermişse en fazla 11 saat çalışabilir.

Belgesi Olmayan Bekçi;

Yasal olarak özel güvenlik görevlisi değildir, yalnızca işyeri bekçisi pozisyonundadır.

4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine tabi olarak çalışır, kamu güvenliği adına özel yetkileri bulunmaz.

Gece çalışması sınırı 4857 sayılı Kanun madde 69 gereği 7,5 saati geçemez.

5188 sayılı Kanun kapsamında sertifikalı güvenlik görevlisi olmadığından istisna kapsamında değildir.

Bekçiler için 7,5 saati aşan gece çalışması açıkça kanuna aykırıdır. Bu durumda:

• 7,5 saatin üzerindeki çalışma hem fazla mesai hem de çalışma sürelerine aykırılık sayılır.
• Haftalık 45 saat aşılmasa bile gece 7,5 saati aşan süreler FM kabul edilir.
• İşveren, idari yaptırım (ceza) ile karşı karşıya kalabilir.
• İşçi isterse 7,5 saati aşan  süreler için zamlı ücret yerine serbest zaman talep edebilir; ayrıca Kanunun belirlediği çalışma şartlarına uyulmaması sebebiyle haklı nedenle iş sözleşmesini feshedebilir.

Örnek: Bir fabrikada çalışan iki gece görevlisinden biri, özel güvenlik sertifikalı ve görevini 5188 sayılı Kanun kapsamında özel güvenlik görevlisi olarak yürütmektedir. Diğeri ise herhangi bir sertifikası bulunmaksızın “bekçi” unvanı ile çalışmaktadır.

Her ikisi de haftada 5 gün, günde 10 saat gece vardiyasında çalışmaktadır. Sertifikalı görevli, gece 7,5 saati aşan çalışma için yazılı onay vermiştir.

Bu bilgilere göre, her iki personelin haftalık hak ettiği fazla mesai süresi aşağıdakilerden hangisidir?

Şıklar:
A)	Sertifikalı görevli: 0 saat	Belgesiz görevli: 15 saat
B)	Sertifikalı görevli: 5 saat	Belgesiz görevli: 12,5 saat
C)	Sertifikalı görevli: 15 saat	Belgesiz görevli: 0 saat
D)	Sertifikalı görevli: 5 saat	Belgesiz görevli: 15 saat

 

Verilen Bilgiler:

Günde 10 saat × 5 gün = 50 saat/hafta çalışılıyor.

Gece vardiyası, yani 20:00–07:00 arası. (1 saat mola kullanılmıştır)

Sertifikalı özel güvenlik görevlisi yazılı onay vermiş.

Hesaplama Esasları:

1. Sertifikalı Güvenlik Görevlisi:

Gece 7,5 saat sınırı rızayla aşılabilir (4857/69).

Günlük 11 saatlik çalışma sınırı aşılmamıştır.

Ancak haftalık 45 saati aşan her saat, fazla çalışma sayılır.

50 - 45 = 5 saat fazla mesai oluşur.

2. Bekçi:

Gece çalışması yasal olarak en fazla 7,5 saat olabilir (istisna yok).

Günde 2,5 saatlik ihlal var → 5 gün × 2,5 = 12,5 saat.

Haftalık bazda bakıldığında 50 saat - 45 saat = 5 saat fazla mesai

Ancak  geçe çalışma sınırı 7,5 saat aşıldığından haftalık 5 saat fazla mesai değil daha yüksek olan 12,5 saat FM dikkate alınır.

Bu durumda doğru cevap:

B) Sertifikalı görevli: 5 saat – Belgesiz görevli: 12,5 saat

 Bu örneğe göre özel güvenlik sertifikalı görevli ile belgesiz bekçinin haftalık çalışma sürelerine göre tahakkuk eden fazla mesai hesabını gösteren açıklamalı tablo aşağıdaki gibi oluşmaktadır.

Kriter	Sertifikalı Güvenlik Görevlisi	Belgesiz (Sertifikasız) Bekçi
Toplam Haftalık Çalışma	50 saat (10 saat × 5 gün)	50 saat (10 saat × 5 gün)
Gece Çalışma Sınırı (günlük)	7,5 saat (aşılabilir - yazılı onay ile)	7,5 saat (aşılması yasaktır)
Gece Süresi Aşımı	Yok	5 gün × 2,5 saat = 12.5 saat
Haftalık Yasal Çalışma Süresi (4857)	45 saat	45 saat
45 Saati Aşan Süre (Fazla Mesai)	50 - 45 = 5 saat	50 - 45 = 5 saat
Hak Edilen Fazla Mesai	5 saat	12.5 saat
İhlal Durumu	Yok (Gece çalışma süresi rıza ile aşılmış)	Yasal ihlal (Gece çalışma süresi aşılamaz)

 

 

Kötü Makaleyi Değerlendirin: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Çok İyi
		Yazdır

Bu makale siteye eklendiği 29-05-2025 tarihinden beri 604 kez okunmuştur.

Bu İçeriği paylaşın