Mahalli sanatçılara yapılan ödemelerden tevkifat ve belge düzeni.

İlgi: 06.05.2019 tarih ve 23408 kayıt numaralı özelge talep formunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Adıyaman Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı kurumlar vergisi mükellefi olduğunuzu, şirketiniz tarafından temin edilen mahalli sanatçılara yapılan ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesine göre gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı ve bu ödemelerin belgelendirilmesi hususunda Defterdarlığımız görüşünün talep edildiği anlaşılmıştır.

I. GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 61. maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez." hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 65. maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..." denilmiş, 66 ncı maddesinde ise "Serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.

...

Dava vekilleri, müşavirler, kurumlar ve tüccarlarla serbest meslek erbabının ticarî ve meslekî işlerini takip edenler ve konser veren müzik sanatçıları;

Vergi Usul Kanununun 155. maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyan ebe, sünnetçi, sağlık memuru, arzuhalci, rehber gibi mesleki faaliyette bulunanlar (şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançları gelir vergisinden muaftır.)

…" hükmüne yer verilmiştir.

Diğer taraftan, gezici olarak şarkı söyleyen ve müzik icra edenlerin mükellefiyeti hakkında 29.11.2010 tarih ve 74 sayılı sayılı Gelir Vergisi Sirkülerinde gerekli açıklamalar yapılmış olup, bu açıklamalara göre, bir işyerinde çalışmaksızın gezici olarak kendi nam ve hesaplarına çalışmak suretiyle şarkı söyleyenler ile müzik icra edenlerden (davulcu ve zurnacılar dahil), Vergi Usul Kanununun 155. maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançlarının gelir vergisinden muaf tutulması, anılan maddede belirtilen şartlardan en az ikisini taşıyanlar serbest meslek erbabı sayılacağından, bu kişiler nezdinde, elde ettikleri kazançtan dolayı serbest meslek mükellefiyeti tesis edilmesi gerekmektedir.

Öte yandan, aynı Kanunun 94. maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61. maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104. maddelere göre,

2. Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);

...

b) Diğerlerinden, (2009/14592 sayılı B.K.K. ile %20. Yürürlük; 03.02.2009)

..."

hükmü yer almaktadır.

Bu açıklamalara göre,

• Şirketiniz ile mahalli sanatçılar arasında hizmet sözleşmesine dayalı işçi işveren ilişkisinin bulunması halinde, bunlara yapılan ödemelerin ücret sayılarak, Gelir Vergisi Kanununun 61, 63, 94, 98, 103 ve 104. maddelerine göre ücret olarak,

• Mahalli sanatçıların kendi nam ve hesabına mutat olarak çalışmaları halinde elde edilen gelir serbest meslek kazancı sayılacağından, serbest meslek kazancının vergilendirilmesine ilişkin (gerçek usul serbest meslek kazancı veya arızi serbest meslek kazancı) hükümleri çerçevesinde,

vergilendirilmesi gerekmektedir.

Ancak, bir işyerinde çalışmaksızın gezici olarak kendi nam ve hesaplarına çalışmak suretiyle şarkı söyleyenler ile müzik icra edenlerden (davulcu ve zurnacılar dahil), Vergi Usul Kanununun 155. maddesinde belirtilen şartlardan en az ikisini taşımayanlar ile köylerde veya son nüfus sayımına göre belediye içi nüfusu 5.000'i aşmayan yerlerde faaliyette bulunanların bu faaliyetlerine ilişkin kazançlarının gelir vergisinden muaf tutulması gerekmektedir.

Serbest meslek erbabına yapılan ödemeler üzerinden, muaf veya mükellef olup olmadığına, arızi veya devamlı olarak yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, Gelir Vergisi Kanununun 94/2-b maddesi gereğince %20 oranında tevkifat yapılması gerekmektedir.

II. VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN:

213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

• 227. maddesinde, "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça, bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir.",

• 229. maddesinde, "Fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesikadır.",

• 234. maddesinde; "Birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, kazancı basit usulde tespit edilenlerle defter tutmak mecburiyetinde olan serbest meslek erbabının ve çiftçilerin:

…

3. Vergiden muaf esnafa;

Yaptırdıkları işler veya onlardan satın aldıkları emtia için tanzim edip işi yapana veya emtiayı satana imza ettirecekleri gider pusulası vergiden muaf esnaf tarafından verilmiş fatura hükmündedir. Bu belge, birinci ve ikinci sınıf tüccarların, zati eşyalarını satan kimselerden satın aldıkları altın, mücevher gibi kıymetli eşya için de tanzim edilir.

...",

• 236 ncı maddesinde, "Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteride bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir.",

• 238. maddesinde, "İşverenler her ay ödedikleri ücretler için (Ücret bordrosu) tutmaya mecburdurlar.

Gelir Vergisi Kanununa göre vergiden muaf olan ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz..."

hükümleri yer almaktadır.

Buna göre;

• Şirketiniz ile mahalli sanatçılar arasında hizmet sözleşmesine dayalı işçi işveren ilişkisinin bulunması halinde, bunlara yapılan ödemeler ücret olarak değerlendirileceğinden, söz konusu ödemeler için işveren sıfatına haiz şirketiniz tarafından ücret bordrosu düzenlenmesi,

• Mahalli sanatçıların şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına mutat olarak çalışmaları halinde, elde edilen gelir serbest meslek kazancı sayılacağından, yapılan ödemeler üzerinden şirketiniz adına serbest meslek makbuzu düzenlenmesi,

• Serbest meslek faaliyetinin süreklilik arz etmeyecek şekilde arızi olarak yapılması veya ilgili mevzuat hükümleri gereğince bu faaliyetlere ilişkin kazançların gelir vergisinden muaf tutulması halinde, tarafınızca bu kişilere yapılan ödemeler için gider pusulası düzenlenmesi

gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır