Kamu iktisadi kuruluşuna sermayeye ilave edilmek üzere bila bedelle devredilen varlıkların vergi mevzuatı karşısındaki durumu hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuz ve eklerinin incelenmesinden Genel Müdürlüğünüzün … tarih ve … sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile teşkil edildiği ve tamamı Hazineye ait bir kamu iktisadi kuruluşu olduğu, Bakanlar Kurulunun … tarih ve … sayılı Kararı ile özelleştirme kapsamına alınan "… Anonim Şirketi"nin, … hizmetlerinde kullanılan ve mülkiyeti … A.Ş.'ne ait … nın yedekleri ve demirbaşlarıyla birlikte, … tarih ve … sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu kararı ile bila bedelle Müdürlüğünüze devredilmesine karar verildiği ve bu devir sonucunda elde edilen iktisadi kıymetlerin Genel Müdürlüğünüz tarafından tespit olunacak rayiç değerleri üzerinden sermayenize ilave edilmesinin düşünüldüğü belirtilerek bu durumun vergi mevzuatı karşısındaki durumu hakkında Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1. maddesinin ikinci fıkrasında, kurum kazancının gelir vergisinin konusuna giren gelir unsurlarından oluştuğu, aynı Kanunun 6. maddesinde de kurumlar vergisinin mükelleflerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, GVK.nun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

Diğer taraftan, 193 sayılı GVK.nun 38. maddesinde, "Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki iz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasında müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip ve sahiplerince:

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir,

    

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari kazancın bu suretle tespit sırasında, VUK.nun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41. maddeleri hükümlerine uyulur." hükmü yer almaktadır.

24/11/1994 tarihli ve 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanunun "Muafiyet" başlıklı 27. maddesinin (a) bendinde, "Bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak özelleştirme uygulamalarına ilişkin işlemler (danışmanlık hizmet alımları ile nihai devir işlemlerine ilişkin sözleşmeler dahil) katma değer vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmüne yer verilmiştir.

08/06/1984 tarihli ve 233 sayılı "Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin geçici 5. maddesinin 10 numaralı bendinde de, "Teşebbüsün bu Kanun Hükmünde Kararname Hükümlerine intibakını sağlamak üzere yapılacak bütün işlemler ile teşebbüsler arası devredilecek veya devir alınacak menkul ve gayrimenkuller ile fikri ve ticari hakların devir alınması her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmü bulunmaktadır.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun ile 233 sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin ilgili hükümleri sadece devre ilişkin iş ve işlemleri kapsamakta olup mülkiyeti … A.Ş. adına kayıtlı bulunan ve bila bedel … Genel Müdürlüğüne devredilen … nın adı geçen Genel Müdürlüğe ait iktisadi kamu kuruluşuna ilave edilmesi esnasında sadece devre ilişkin iş ve işlemler her tür vergiden muaftır.

Bununla birlikte devredilen söz konusu değerlerin emsal değerlerinin kurum kazancında dikkate alınması ve Kurumlar Vergisi Beyannamesinde kurum geliri olarak beyan edilmesi gerekmektedir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN

3065 sayılı KDVK.nun;

1. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin, 3 numaralı bendinde ise genel ve katma bütçeli idarelere ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseselerin ticarî, sınaî, ziraî ve meslekî nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV ye tabi olduğu, aynı maddenin üçüncü fıkrasında da vergiye tabi faaliyetlerin kanunların veya resmî makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının, bunları yapanların hukukî statü ve kişiliklerinin, işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilendirmeye mani teşkil etmeyeceği,

Geçici 12. maddesinde ise, 4046 sayılı Kanunun 1. maddesinin (A) fıkrası ile özelleştirme kapsamına alınan iktisadi kıymetlerin aynı Kanun hükümleri çerçevesinde teslim ve kiralanması işlemlerinin vergiden müstesna olduğu, bu kapsamda istisna edilen işlemler bakımından KDV Kanununun 30. maddesinin (a) bendi hükmünün uygulanmayacağı

hüküm altına alınmıştır.

Buna göre, Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı ile … Anonim Şirketi adına kayıtlı iktisadi kıymetlerin sermayeye ilave edilmek suretiyle Müdürlüğünüze devredilmesi KDV ye tabi bulunmaktadır.

Ancak, devre konu iktisadi kıymetlerin 4046 sayılı Kanunun 1. maddesinin (A) fıkrası ile özelleştirme kapsamına alınmış olması halinde bu devir işlemi, Kanunun geçici 12. maddesine göre KDV den istisna tutulacaktır.

DAMGA VERGİSİ KANUNU VE HARÇLAR KANUNU YÖNÜNDEN

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 27. maddesinin (a) fıkrasında, "Bu Kanun hükümleri gereğince yapılacak özelleştirme uygulamalarına ilişkin işlemler (danışmanlık hizmet alımları ile nihai devir işlemlerine ilişkin sözleşmeler dâhil) Katma Değer Vergisi hariç her türlü vergi, resim ve harçtan muaftır." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 123. maddesinde, "Özel kanunlarla harçtan muaf tutulan kişilerle, istisna edilen işlemlerden harç alınmaz." denilmiştir.

Yukarıda açıklanan Kanun hükümlerine göre, 4046 sayılı Kanun kapsamında yapılacak işlemlerden harç aranılmamaktadır.

Bu nedenle, özelleştirme kapsamındaki söz konusu Şirket adına kayıtlı … nın yedekleri ve demirbaşların sermayeye ilave edilmek üzere bila bedelle Genel Müdürlüğünüze devredilmesi nedeniyle yapılan işlemlerden harç aranılmaması gerekmektedir.

Buna göre, özelleştirme kapsamındaki … Anonim Şirketi adına kayıtlı … nın yedekleri ve demirbaşlarıyla birlikte bila bedelle …Genel Müdürlüğüne devredilmesine ilişkin düzenlenen kağıtlardan damga vergisi aranılmaması gerekmektedir.

VERGİ USUL KANUNU YÖNÜNDEN

213 sayılı VUK.nun 267. maddesinde emsal bedeli, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın, değerleme gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değer olarak tanımlanmış ve bu maddenin üçüncü sırasında emsal bedelinin ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belirleneceği hükme bağlanmıştır.

Buna göre, Bakanlar Kurulunun … tarih ve … sayılı Kararı ile özelleştirme kapsamına alınan "… Anonim Şirketi" adına kayıtlı … nın yedekleri ve demirbaşların bedelsiz olarak Genel Müdürlüğünüze devredilmesi sonrasında sermayenize ilave edilmesi halinde söz konusu iktisadi kıymetlerin emsal bedelinin dikkate alınması gerekmektedir. Emsal bedeli tespiti için bağlı olduğunuz Vergi Dairesine müracaat etmeniz halinde takdir komisyonunca emsal bedelin takdir edileceği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.

Bu özelgeyi arkadaşıma göndereyim

Yazdır