2012-02-23

TÜRKİYE SERBEST BÖLGELERİNDE FAALİYETTE BULUNMA

---

1-Şirket Kurma Maliyeti ve Evrakları
Kuruluştaki masraflar aşağıdaki şekildedir:

• Sermaye üzerinden hesaplanacak onbinde dört rekabet payı. Türkiye Halk Bankası’na dekont karşılığı ödenecektir.
• Yaklaşık 4.000 TL tutarında kuruluş masrafı.
• Serbest Bölge de faaliyette bulunulması durumunda faaliyet ruhsatı $ 5.000’dır.

Şirket kuruluşu için gereken belgeler aşağıda belirtilmiştir.
 
1.1-   Şirket kuruluşunda ortak olacak yabancı tüzel kişiler için istenecek belgeler

• Tercüme edilmiş apostil veya konsolosluk onaylı faaliyet belgesi aslı ve noter onaylı tercümesi.
• Tercüme edilmiş apostil veya konsolosluk onaylı sicil özeti.
• Türkiye’de kurulacak şirkete hisse ve sermaye payını ve temsile yetkili kişiyi gösterir iştirak kararı ( apostil veya konsolosluk onaylı ) aşağıda karar örnekleri sunulmuştur.
• Şirkete ortak olacak olan yabancı şirketin müdürüne ait apostil tasdikli imza sirkülerini talep ediyoruz.
• Türkiye’de kurulacak firmaya ortak olan Türkiye dışındaki tüzel kişiyi temsil edecek (iştirak kararında atanan gerçek kişi) şahıs;
• Yabancı uyruklu ise  tercüme edilmiş noter onaylı pasaport fotokopisi.
• Türk vatandaşı ise 3 adet resimli nüfus cüzdan örneği muhtardan, 3 adet İkametgâh ilmühaberi muhtardan ya da nüfus müdürlüğünden, 1 adet noter tasdikli nüfus cüzdan fotokopisi  istenmektedir.
• Tercüme edilmiş noter onaylı pasaport fotokopisi (Şirket kuruluşunda ortak olacak yabancı gerçek kişiler için).

1.2-   Şirket kuruluşu için hazırlanacak ana sözleşmede yer alması gereken diğer bilgiler aşağıda ifade edilmiştir.

• Şirketin unvanına ait birkaç alternatif isim (Ortaklardan biri yabancı olduğunda Türkçe olmayan bir unvanda kullanılabilir).
• Şirketin faaliyet göstereceği adresi ve kira kontratı.
• Şirketin başlıca amaç ve konuları.
• Şirketin sermayesi, hissedarları ve oranları.
• Şirketin temsil yetkisinin kimde ne şekilde olacağı.
• Şirketin nevi (Limited ve Anonim Şirket).

Ana sözleşmenin hazırlanması ve Ticaret Odası, Ticaret Sicil, Vergi Dairesi, Sosyal Güvenlik Kurumu, vb.. kurumlar için yapılacak çalışma bu belgeler geldikten sonra düzenlenebilir.
 
1.3-   Şirket kuruluşunda asgari sermaye tutarı
Anonim şirket kurulmak istenirse asgari 50.000.-TL, limited şirket kurulmak istenirsen asgari 5.000.-TL sermaye gereklidir.
 
2-Serbest Bölgede Faaliyet Gösterecek Bir Şirket/Şube Kuruluşu (OffShore)
Yerli veya yabancı gerçek veya tüzel kişiler Dış Ticaret Müsteşarlığından ruhsat almak kaydıyla serbest bölgelerde faaliyette bulunabilirler.
Serbest Bölgede faaliyette bulunulması durumunda vergi ve masraflara ilişkin detaylı bilgi aşağıda başlıklar halinde sunulmuştur.
 
2.1- Katma Değer Vergisi
Türkiye’de faaliyette bulunan firmalar, alınan ve verilen teslimin türüne göre,  mal ve hizmet alımlarında satıcı firmaya KDV öder, mal ve hizmet satışlarında alıcılardan KDV tahsil ederler. Genel katma değer vergisi oranı teslim bedeli üzerinden % 18’dir. Aylık olarak alınan ve verilen mal ve hizmetler üzerinden hesaplanan KDV’ler beyanname üzerinde karşılaştırılır, eğer satışlara ilişkin tahsil edilen KDV, alışlara ilişkin ödenen KDV’den fazla ise aradaki fark vergi dairesine yatırılır. Ve yine eğer alışlara ilişkin ödenen KDV satışlara ilişkin tahsil edilen KDV’den fazla ise aradaki fark bir sonraki aya devreder.  Yurt dışından ithal edilen ürünler üzerinden de % 18 KDV ödenir.

Serbest bölgelerde verilen hizmetler, KDV Kanunu’nun 17/4-ı maddesi gereğince KDV’den istisnadır. Dolayısı ile Serbest bölgelerde faaliyette bulunan firmalar, gerek yurt dışından serbest bölgeye ithal ettikleri ürünler üzerinden, gerekse serbest bölge sınırları içerisinde yaptıkları tüm teslimleri üzerinden KDV hesaplamayacak ve ödemeyeceklerdir. Ancak serbest bölgeden Türkiye ye bir teslim yapılırsa bu teslim Türkiye’de bulunan bir firmanın yurt dışından ithalat prosedürü ile aynı olacak ve Türkiye de malı alan taraf ithalatta % 18 KDV ödeyecektir
 
2.2- Gümrük Vergisi
Yurt dışından bölgeye getirilen mallar için gümrük vergisi ve ödenmez. Serbest bölgeler ile Türkiye’ nin diğer yerleri arasında yapılan ticarette dış ticaret rejimi hükümleri uygulanır. Başka bir değişle, Türkiye’ den serbest bölgeye satılan mallar ihracat rejimine, serbest bölgeden Türkiye’ ye satılan mallar ithalat rejimine tabi olur.
 
2.3- Kurumlar Vergisi
Türkiye’de kurumlar elde ettikleri kazançları üzerinden % 20 kurumlar vergisi  öderler.
Serbest bölgelerde üretim faaliyetinde bulunan mükelleflerin bölgelerde imal ettikleri ürünlerin satışından elde ettikleri kazançları, Türkiye’nin Avrupa Birliğine tam üyeliğinin gerçekleştiği tarihi içeren yıllık vergileme döneminin sonuna kadar gelir veya kurumlar vergisinden müstesnadır. Diğer bir ifade ile Serbest Bölge de faaliyette bulunmak isteyen şirketiniz eğer üretim faaliyeti yapacaksa bu faaliyetten elde ettiği kazançlar üzerinden Kurumlar vergisi ödemeyecektir ancak ticari faaliyette bulunacaksa Türkiye’de serbest bölge dışında bulunan diğer firmalarla aynı şekilde kazancı üzerinden % 20 kurumlar vergisi ödeyecektir.

Görüldüğü üzere serbest bölgede ticari faaliyet yapacak yeni işe başlayan firmalar için kurumlar vergisi avantajı bulunmamaktadır.
 
2.4- Çalışanlara İlişkin İstisna
Serbest bölgelerde, faaliyet gösterecek iş yerlerinde yabancı uyruklu yönetici ve vasıflı personel çalıştırılabilir. Ancak yabancı personel çalıştırma talebinin değerlendirilmesinde Serbest Bölge Faaliyet Ruhsatı Müracaat Formunda belirtilen sayıda Türk işçisinin istihdam edilmiş olma hususuna bakılmaktadır.

Serbest Bölgede üretim faaliyetlerinde çalışan işçi ücretlerinde GV istisnası var. Bu istisnadan yararlanabilmek için  bölgelerde üretilen ürünlerin FOB bedelinin en az % 85’ini yurtdışına ihraç etmiş olmak gerekir.

Bu istisnadan yararlanabilmek için Yeminli Mali Müşavir raporu ile şartların sağlandığının tespit ettirilmesi gerekmektedir. Fazla sayıda işçi çalışmadığı durumlarda, yararlanılacak tutar ve Yeminli Mali Müşavir raporunun maliyeti karşılaştırıldığında, istisnadan yararlanmanın önemi kalmamaktadır.
 
2.5- Kar Dağıtımında Stopaj
Serbest bölgede elde edilen karın dağıtılması durumunda, dağıtılan kar üzerinden % 15 vergi ödenecektir.
 
 
2.6- Serbest Bölge Fonu     
3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanunu’na göre, yurt dışından bölgeye getirilen malların CIF değeri üzerinden binde 1 ve bölgeden Türkiye’ye çıkarılan malların FOB değeri üzerinden binde 9 oranında, peşin olarak ücret ödenir.
 
2.7- Genel Giderler
Serbest bölgede faaliyette bulunanlar genel giderler için ödemede bulunurlar. Genel giderler her serbest bölgede farklıdır. İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesinde ofis veya deponun yerine göre 2,60 ile 4,10$/m2/ay arasında değişmektedir.
 
2.8- Ofis Kiraları
Serbest bölgede kapalı alan yer kirası 13,31 $/m²/ay dır ve eğer plazada olursa Plaza 20,00 $/m²/aydır. Açık alan kirası ise 5,00 $/m²/yıl dır. Ayrıca, serbest bölgede yapılabilecek diğer masraflara ilişkin bilgiler verilmiştir. Bu bilgiler İstanbul Atatürk Havalimanı Serbest Bölgesi’nde geçerli olup, diğer serbest bölgelerde farklılık gösterebilir.

 

Yükleme / Boşaltma (Paletli Eşya)	7,00$ x Ton
Yükleme / Boşaltma (Dökme Eşya)	9,00$ x Ton
Yükleme / Boşaltma (Askılı Tekstil Ürünleri)	11,00 $ x Adam x Saat
Vinç İle Yükleme Veya Boşaltma	Vinç ve Diğer Maliyetler + % 10
İstif. Düzenleme - Mal Ayrımı (Özel Depo)	11,00$ x Adam x Saat
Forklift kirası	22,00$ x Forklift x Saat
15 Tona Kadar Mesai Ücreti (Paletli)	100$ - İlave her ton için 10,00 $
15 Tona Kadar Mesai Ücreti (Dökme)	120$  - İlave her ton için 12,00$
İşlem Formu	3 $ x Adet
Günlük Tır-Kamyon Parkı Ücreti	20,00$
Yıllık Araç Giriş Kartı Ücreti	25,00$

   
3-Türkiye’de Şirket Kurma (Onshore)
Serbest bölgede üretimde bulunmayacak firmalar için serbest bölgede şirket kurmanın çok büyük bir önemi kalmamaktadır. Türkiye’de şirket kurmak istenilmesi durumunda, faaliyet karı üzerinden % 20 KV ödenecektir. Bunun dışında kar dağıtımı yapılması halinde, dağıtılan kar üzerinden % 15 vergi ödenecektir. Kar dağıtımı ise zorunlu değildir. Yukarıda değinildiği gibi alış ve satışlar üzerinden KDV alınmaktadır ve birbirinden mahsuplaşma işlemi gerçekleştirilmektedir.

Türkiye’de kurulacak şirketin herhangi bir oranda kar elde etme zorunluluğu da bulunmamaktadır. Ancak mal alım ve satımına ilişkin olarak bedelin doğru tespit edilmesi zorunludur.