Yazı fontu: Boyutu:
 

2019-11-05

İŞYERİ SAHİBİ VEYA ÇALIŞANI DIŞINDAKİ KİŞİLERCE ALINAN TEBLİGATLARLA İLGİLİ İŞVERENLERİN YAŞADIĞI SORUNLAR


Kayıt dışı sigortalı çalıştıran işyerleri, SGK’nın veya diğer kamu idarelerinin denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan denetimler sonucu tespit edilebildiği gibi kamu kurum ve kuruluşları ile 5411 sayılı Kanun kapsamındaki kuruluşlar tarafından düzenlenen ve sadece beyan esasına dayanmayan belge veya bilgiye göre de tespit edilebilmektedir.

Bu tespitler kimi zaman hiç beklenmedik durumlar neticesinde gelişebildiği gibi kimi zaman da işverenlerin kasıt veya kusuru dışında da gelişebilmekte hatta SGK’yı yanıltıcı belgelere göre de kayıt dışı sigortalı çalıştırıldığı yönünde algılar oluşabilmektedir.

Gerçekte kayıt dışı sigortalı çalıştırmadığı halde SGK’yı yanıltıcı belgeler nedeniyle idari para cezalarına maruz kalan ve prim teşviklerinden mahrum kalan işverenlerin kayıt dışı sigortalı çalıştırmadıklarını ispat etmeleri sonradan pek de kolay olmamaktadır.

Mevzuat

Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 18/a bendinde, 5510 sayılıKanun kapsamında sigortalı olması gerektiği halde, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca fiilen yapılan denetimler veya işyeri kayıtlarından yapılan tespitler ya da kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler veya kamu kurum ve kuruluşları ile 5411 sayılı Kanun kapsamındaki kuruluşlar tarafından düzenlenen ve sadece beyan esasına dayanmayan belge veya alınan bilgiler sonucu Kuruma bildirilmediği tespit edilenlerin tescil işlemlerinin Kurumca re’sen yapılacağı belirtilmiştir.

PTT memurlarınca yapılan tebligatları alan kişiler SGK tarafından resen tescil ediliyorlardı.

SGK, 2015/25 sayılı Genelgesinde “PTT memurlarınca yapılan tebligatların, resmi kuruluşlarca düzenlenen belge (tutanak) niteliğinde olması nedeniyle iş yerlerine yapılan tebligatların, PTT memurları tarafından 7201 sayılı Kanuna uygun olarak yapıldığının ve işyerine tebliğ edilen mazbataların üzerine "işyeri çalışanı", "işyeri daimi çalışanı", "görevli sekreter" gibi ibarelerin yazıldığının tespiti halinde bu bilgi ve belgeler uyarınca tebligatın teslim alındığı tarih için re ‘sen sigortalılık sağlanacaktır.

Bununla birlikte işveren tarafından tebligatı teslim alan kişinin kendi çalışanı olmadığı, komşu işyeri sahibi/çalışanı olduğu veya söz konusu kişinin birinci veya ikinci derece (eş dâhil) hışmı olduğu için işyerinde bulunduğu, çalışmasının olmadığı ve ziyaret nedeniyle işyerine geldiği şeklinde yapılabilecek itirazlar, sunulacak belgelerin ve tebligat alındısında ismi bulunan kişi ile işverenin beyanlarının incelenmesi suretiyle ünite itiraz komisyonlarınca değerlendirilecektir.”

Şeklinde açıklama yapılmıştır.

PTT kanalıyla tebliğ edilen yazıları alan şahıslar, komşu işyeri sahibi veya çalışanı ya da işverenin birinci veya ikinci derece yakını olsa bile bu kişilerin tescil işlemlerinin SGK tarafından yapıldığı, sonrasında itiraz süreçlerine geçildiği ve itirazın kabul edilip edilmeyeceği hususunun da  itiraz komisyonlarınca değerlendirileceği göz önüne göz önüne alınarak, SGK tarafından gönderilen tebligatların işyeri sahibi veya ortaklarınca yada fiilen çalışan kişilerce alınması yönünde olmaktaydı.

Son durum

İstanbul Barosu Başkanlığı tarafından Genelgenin ilgili bölümünün iptali için yürütmeyi durdurma istemli dava açılmış; Danıştay 15. Dairesi 2018/654 Esas sayılı dosyasında, özet olarak “7201 sayılı Tebligat Kanunu uyarınca yapılan tebligat işlemlerinin. 5510 sayılı Kanun’un 86. maddesinin 7. fıkrasında yer alan kamu kurumlarınca yapılan kontrol ve denetimler kapsamında olmadığı, tebligat esnasında işyerinde çalışanlara ilişkin herhangi bir sigortalılık araştırmasının ve tespitinin yapılmadığı, PTT tebliğ memurlarına, sigortalılık tespiti yapılması hususunda protokol ile de bir yetki verilmediği, bu bağlamda 7201 sayılı Kanun uyarınca yapılan tebligat işlemlerindeki tespitlerin. 5510 sayılı Kanun’un 86. maddesinin 7. fıkrası kapsamında olmadığı, tebligat işlemlerinin idarenin re’sen sigortalılık işlemi tesisine olanak sağlamayacağı anlaşılmaktadır.

………………………

Dava konusu düzenleme ile tebliğ alındılarında ad ve soyadı yer alan kişilere yönelik tebliğ tarihinden itibaren re’sen sigortalılık başlangıcı yapılacağı düzenlenmiştir. Kişilerin açık kimlik bilgilerinin yer almadığı tebliğ alındılarındaki eksik ve yetersiz bilgi üzerine herhangi bir inceleme veya araştırma yapılmaksızın re’sen sigortalılık tesisini öngören dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.” Gerekçeleri ile yürütmenin durdurulmasına karar verilmiştir.

GÜLBENK MÜŞAVİRLİK
Adres: Mustafa Kemal Mah. 2155. Sk. Nep Office 4 K:2 D: 9-10 Çankaya ANKARA Tel : 0(312) 223-6314 Faks : 0(312) 223-5985