2019-10-12

YENİ İŞE ALINACAK PERSONELE VERİLECEK EĞİTİMDEN ÖNCE SİGORTA GİRİŞİ YAPILACAK MI?

---

İşletmeler, yeni işe alacakları personele işe başlatmadan önce iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitim almalarını sağlamak zorunda oldukları gibi, işyerindeki veriminin artırılması amacıyla da kimi zaman mesleki ve teknik eğitime tabi tutabilmektedirler.

Ancak fiilen çalışmaya başlamayan personele verilen bu eğitimler sırasında sigorta girişinin yapılmasına gerek olup olmadığı kimi zaman tereddüt konusu olabilmektedir.

Yasal düzenlemeler

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 7. maddesinde “Sigorta hak ve yükümlülükleri 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için çalışmaya, meslekî ve teknik eğitime, meslekî ve teknik ortaöğretim sırasında tamamlayıcı eğitim ya da alan eğitimine, staja veya bursiyer olarak göreve başladıkları tarihten itibaren başlar.”

6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununun 17/7. fıkrasında ise “Bu madde kapsamında verilecek eğitimin maliyeti çalışanlara yansıtılamaz. Eğitimlerde geçen süre çalışma süresinden sayılır. Eğitim sürelerinin haftalık çalışma süresinin üzerinde olması hâlinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir.”

Hükümlerine yer verilmiştir.

Yeni işe başlayacak personelin, eğitim sırasında sigortalı olması gerekiyor.

Yukarıda sayılan kanun hükümleri uyarınca yeni işe alınan personele verilecek eğitim ister iş sağlığı ve güvenliği kapsamında olsun, isterse oryantasyon, inovasyon amaçlı olsun eğitim süresi zarfında da personelin sigortalı olması gerekiyor.

Diğer taraftan, söz konusu eğitimin işletme bünyesindeki personel tarafından verilmesi veya bu hizmeti veren yetkili kurum, kuruluş ya da firmalardan alınması personelin sigortalı olma zorunluğunu ortadan kaldırmamaktadır.

İş sağlığı ve güvenliği kapsamında verilecek eğitimlerin haftalık çalışma süresinden fazla olması halinde, bu süreler fazla sürelerle çalışma veya fazla çalışma olarak değerlendirilir.

6331 sayılı Kanunda iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin verilecek eğitimlerin haftalık çalışma süresinden sayılacağı öngörüldüğünden, iş sağlığı ve güvenliği kapsamında verilecek eğitimler sırasında, işçinin eğitimin verildiği yere gelip gittiği süreler, eğitim sırasında geçirdikleri süreler çalışma süresinden sayılacağı için bu sürelerin haftalık çalışma süresini aşması halinde işçiye ayrıca fazla mesai ücreti ödenmesi gerekecektir.

İş sağlığı ve güvenliği eğitimleri dışında ki eğitimler ile kongre veya seminerler çalışma süresinden sayılır mı?

İş sağlığı ve güvenliği kapsamındaki eğitimlerin çalışma süresinden sayılacağı kanunda açıkça yazılmış olmasına rağmen, iş sağlığı ve güvenliği dışındaki eğitimler ile kongre veya seminerlerde geçen sürelerin çalışma süresinden sayılıp sayılmayacağı Yargıtay 9.Hukuk Dairesi’nin 20.3.2017 tarihli ve 2017/14949 E ve 2017/4416 K sy kararında kısmen de olsa tartışılmıştır

Yargıtay 9.Hukuk Dairesi eğitim sürelerinin çalışma süresine dahil olarak hesaplanması ile ilgili olarak; “…davacının eğitim amaçlı olarak katıldığı kongrelere yönelik de bu süreye karşılık olmak üzere haftada 7 saat fazla çalışma ücreti hesaplanmıştır. Davacı işçi belirtilen süre içinde fiilen çalışmamış ve işverene belirtilen anlamda bir fayda sağlamamıştır. Bu sebeple davacının bilgi ve performansını arttırma amacıyla yapılan bu tür toplantılarda geçen sürenin, fazla çalışma olarak değerlendirilmesi de isabetsizdir.”şeklinde bir değerlendirme yapmıştır.

Bu bağlamda, işçilere iş sağlığı ve güvenliği dışındaki verilen eğitimlerin haftalık çalışma süresini aşması halinde fazla mesai ücreti ödenebilmesi için; eğitime katılımın mecburi olup olmadığına ve alınan eğitimin işçiden çok işverenin yararına olması gerektiğine bakılmalıdır.

Gülbenk Müşavirlik