2013-07-19

Bilirkişi tarafından kiralanan iş yeri için yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	19.07.2013
	SAYI	:	62030549-120[94-2013/162]-1063
	KONU	:	Bilirkişi tarafından kiralanan iş yeri için yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı hk.

 

…

İLGİ: …

İlgi (ç)'de kayıtlı dilekçeniz ekinde yer alan özelge talep formunda, T.C. Adli Yargı Komisyonunda bilirkişi olarak görev yaptığınız belirtilerek, söz konusu faaliyetinizi gerçekleştirmek amacıyla kiraladığınız gayrimenkul için yapılan ödemeler üzerinden tevkifat yapılıp yapılmayacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmakta olup, konu hakkında Başkanlığımız görüşleri aşağıda açıklanmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 61 inci maddesinde; "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.

Bu kanunun uygulanmasında, aşağıda yazılı ödemeler de ücret sayılır:

...

5. Bilirkişilere, resmî arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine ve her türlü yarışma jürisi üyelerine ödenen veya sağlanan para, ayın ve menfaatler;..."; hükmüne,

86 ncı maddesinde; "- Aşağıda belirtilen gelirler için yıllık beyanname verilmez, diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde bu gelirler beyannameye dahil edilmez.

1. Tam mükellefiyette;

...

b. Tek işverenden alınmış ve tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretler (birden fazla işverenden ücret almakla beraber, birden sonraki işverenden aldıkları ücretlerinin toplamı, 103 üncü maddede yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşmayan mükelleflerin, tamamı tevkif suretiyle vergilendirilmiş ücretleri dahil)," hükmüne,

94 üncü maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61 inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve104 üncü maddelere göre,

...

5. a. 70 inci maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden, (2009/14592 sayılı BKK ile % 20)

...

vergi tevkifatı yapılır." hükmüne yer verilmiştir.

Birden fazla işverenden ücret geliri elde edenlerin vergilendirilmesine ilişkin 128, 149 ve 160 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliğlerinde ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.

Konuya ilişkin olarak 11.02.2004 tarihinde yayımlanan 16 no.lu Gelir Vergisi Sirkülerinin "3.2. Ücretler" başlıklı bölümünde, "Tam mükellef gerçek kişiler tevkif yoluyla vergilendirilmiş, tek işverenden alınan ücretleri için yıllık gelir vergisi beyannamesi vermeyeceklerdir. Birden fazla işverenden ücret geliri elde edilmesi durumunda, birden sonraki işverenden alınan ücretlerin toplamının gelir vergisi tarifesinin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı aşması halinde birinci işverenden alınan da dahil olmak üzere ücret gelirlerinin tamamı beyan edilecektir.

Birden fazla işverenden ücret alınması halinde, birinci işverenden alınan ücretin hangisi olacağı serbestçe belirlenebilecektir.

Tevkifata tabi tutulmamış ücret gelirleri (Gelir Vergisi Kanununun 64 üncü maddesinde yer alan diğer ücretler hariç) için tutarı ne olursa olsun yıllık beyanname verilecektir." açıklamaları yer almıştır.

Yukarıda yer alan hüküm ve açıklamalara göre, bilirkişilik hizmetinden elde etmiş olduğunuz gelir ücret niteliğinde olup, ödemelerin tahakkuk işleminin tek vezneden yapılmış olması halinde elde edilen gelirin tek işverenden elde edilen ücret geliri olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Ancak bilirkişi ödemelerinin mahkemelerin ayrı ayrı veznelerinden yapılması halinde, ikinci ve müteakip mahkeme veznelerinin ayrı işveren olarak değerlendirilmesi gerekmekte olup, birinci işverenden sonrakilerden alınan ücret gelirleri toplamının Gelir Vergisi Kanununun 103 üncü maddesinde yazılı tarifenin ikinci gelir diliminde yer alan tutarı (284 seri no.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği ile 2013 takvim yılı için 26.000 TL) tutarı aşması halinde, birinci işverenden alınan da dahil olmak üzere tamamının ücret geliri olarak yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir. Ayrıca, yıllık beyanname üzerinden hesaplanan vergiden yıl içinde tevkif suretiyle kesilen vergilerin mahsup edileceği tabiidir.

Öte yandan, bilirkişiler Gelir Vergisi Kanununun 94 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtildiği üzere tevkifat yapma zorunluluğu bulunan kişi ve kurumlar arasında sayılmadığından, sadece bilirkişi olarak faaliyetinize devam etmeniz şartıyla, söz konusu faaliyetinizi gerçekleştirmek amacıyla kiraladığınız gayrimenkul için yapılan ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapmanıza gerek bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.