2018-12-28

Hafriyat sahasından çıkarılan nitelikli toprağın stoklara alımı

---

TARİH	:	28.12.2018
SAYI	:	95462982-105[VUK.ÖZLG-18-77]-E.268141
KONU	:	Hafriyat sahasından çıkarılan nitelikli toprağın stoklara alımı

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; hafriyat, inşaat işleri ve agrega tesisi işletmeciliği ile iştigal ettiğiniz, hafriyat işini yaptığınız firmalarla metreküp/TL cinsinden hafriyat işi bedeli olarak anlaşma yaptığınız ve hafriyat hizmet bedeli üzerinden fatura düzenlediğiniz, hafriyat sahasından çıkarılan stabilize, nebati vb. nitelikteki toprak ve malzemeleri alıp geri kazanım tesisinizde ayrıştırarak stokladığınız ve sattığınız, … Belediye Başkanlığından almış olduğunuz .. sayılı geri kazanım belgeniz ile tanımlanan izin çerçevesinde de hafriyattan çıkardığınız dolgu malzemelerini ayrıştırıp satışa konu ettiğiniz, ancak hafriyat sahasından çıkarılan dolgu malzemelerinin bir bedel karşılığı alımı söz konusu olmadığından fatura vb. herhangi bir belge ile söz konusu hafriyat malzemelerini stoklarınıza alamadığınız hususlarından bahisle, stoklarınızı dengelemek adına söz konusu hafriyat malzemelerinin stoklarınıza alımının nasıl belgelendirileceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun 227. maddesinde, "Bu kanunda aksine hüküm olmadıkça bu kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmü yer almakta olup, bu kapsamda, Vergi Usul Kanununun 229 ve müteakip maddelerinde, fatura ve fatura yerine geçen belgelere ilişkin düzenlemeler yapılmış olup, söz konusu Kanunun 229, 230, 231 ve 232. maddelerinde, faturanın tarifi, şekli, nizamı ve fatura kullanma mecburiyetinde (fatura vermek ve almak zorunda) olanlara dair hükümler; 233, 234 ve müteakip maddelerinde ise, fatura yerine geçen belgelerden perakende satış vesikaları, gider pusulası ve diğer belgelere ilişkin hükümler yer almıştır.

Vergi Usul Kanununun 229, 233 ve 234. maddelerine göre fatura, perakende satış fişleri ve gider pusulasının, ticari mahiyetteki alışverişlerde tevsik edici belge olarak düzenlenmesi ve kullanılması esastır. Başka bir ifadeyle, söz konusu belgelerin düzenlenebilmesi için esas itibariyle bir mal veya hizmet satışının olması gerekmektedir.

Bunun yanı sıra, mezkûr Kanunun;

• 262. maddesinde, "Maliyet bedeli, iktisadi bir kıymetin iktisap edilmesi veyahut değerinin artırılması münasebetiyle yapılan ödemelerle bunlara müteferri bilumum giderlerin toplamını ifade eder.",

• 275. maddesinde, "İmal edilen emtianın (Tam ve yarı mamul mallar) maliyet bedeli aşağıda yazılı unsurları ihtiva eder:

1. Mamulün vücuda getirilmesinde sarf olunan iptidai ve ham maddelerin bedeli;

2. Mamule isabet eden işçilik;

3. Genel imal giderlerinden mamule düşen hisse;

4. Genel idare giderlerinden mamule düşen hisse; (Bu hissenin mamulün maliyetine katılması ihtiyaridir.)

5. Ambalajlı olarak piyasaya arz edilmesi zaruri olan mamullerde ambalaj malzemesinin bedeli.

Mükellefler, imal ettikleri emtianın maliyet bedellerini yukarıdaki unsurları ihtiva etmek şartıyla diledikleri usulde tâyin edebilirler."

hükümlerine yer verilmiştir.

Buna göre, hafriyat sahasından çıkarılan toprak ve malzemelerin geri kazanım tesisinizde ayrıştırılması sonucu ortaya çıkan emtianın Vergi Usul Kanununun 275. maddesi uyarınca imal edilen emtia olarak maliyet bedeli ile değerlenmesi gerekmekte olup, bu imal edilen emtianın ham maddesi konumunda olan ancak bir bedel ödemeksizin sahip olduğunuz toprak ve malzemelerin kayıtlarınıza iz bedeli ile ithal edilmesi mümkün bulunmaktadır. Diğer taraftan söz konusu toprak ve malzemelerin stoklarınıza/kayıtlarınıza intikalinin, somut durumda satın alınan bir emtiadan söz edilemeyeceğinden, fatura veya fatura yerine geçen belge ile tevsikine gerek bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.