2013-02-20

Anonim şirkete lojman olarak kiraya verilen gayrimenkulden elde edilen kira gelirinden, gayrimenkule ilişkin giderler ile kiralanan başka konut için ödenen kiranın indirilip indirilemeyeceği hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	20.02.2013
	SAYI	:	62030549-120[74-2012/365]-234
	KONU	:	Anonim şirkete lojman olarak kiraya verilen gayrimenkulden elde edilen kira gelirinden, gayrimenkule ilişkin giderler ile kiralanan başka konut için ödenen kiranın indirilip indirilemeyeceği hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; sahip olduğunuz gayrimenkulünüzü anonim şirkete lojman olarak kiraya verdiğiniz, şirket tarafından tevkifat yapıldığı, ayrıca, ikametiniz için başka bir konutu kiraladığınız ve gayrimenkul sermaye iradı beyannamesinde gerçek gider yöntemini seçtiğinizi belirtilerek, kiraya verilen gayrimenkule ilişkin kira gelirinden gayrimenkulün iktisap bedelinin %5'i, gayrimenkule ilişkin sigorta giderleri ile kiralanan konut için ödenen kiranın indirim konusu yapılıp yapılamayacağı hususunda bilgi talep edildiği anlaşılmış olup, konuyu ilişkin Başkanlığımız görüşü aşağıda açıklanmıştır.

193 sayılı GVK.nun 70. maddesinde sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanunun 21. maddesinde de, binaların mesken olarak kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde elde edilen hasılatın 2011 yılı için 2.800 TL, 2012 yılı için 3.000 TL'sinin gelir vergisinden müstesna olduğu, istisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde, bu istisnadan yararlanılamayacağı, ticari, zirai veya mesleki kazancını yıllık beyanname ile bildirmek mecburiyetinde olanlar ile istisna haddinin üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı 103. maddede yazılı tarifenin üçüncü diliminde ücret gelirleri için yer alan tutarı aşanların bu istisnadan faydalanamayacakları hükümlerine yer verilmiştir.

Aynı Kanunun 74. maddesinde; "Safi iradın bulunması için, 21. maddeye göre istisna edilen gayrisafi hasılata isabet edenler hariç olmak üzere gayrisafi hasılattan aşağıda yazılı giderler indirilir:

…

3. Kiraya verilen mal ve haklara müteallik sigorta giderleri;

4. Kiraya verilen mal ve haklar dolayısıyla yapılan ve bunlara sarf olunan borçların faizleri ile konut olarak kiraya verilen bir adet gayrimenkulün iktisap yılından itibaren beş yıl süre ile iktisap bedelinin % 5'i (İktisap bedelinin % 5'i tutarındaki bu indirim, sadece ilgili gayrimenkule ait hasılata uygulanır. Ancak, indirilmeyen kısım 88. maddenin 3. fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz),

…

10. Sahibi bulundukları konutları kiraya verenlerin kira ile oturdukları konutun kira bedeli (kira indirimi gayri safi hasılattan bu maddenin 1 ila 9 ve 11 numaralı bentlerinden yazılı giderler düşüldükten sonra, kalan miktar üzerinden yapılır; kiranın indirilemeyen kısmı 88. maddenin 3. fıkrasının uygulanmasında gider fazlalığı sayılmaz);

…" hükmü yer almaktadır.

Yine anılan Kanunun 94. maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmektedir.

Aynı maddenin 5/a bendinde ise; 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

213 sayılı VUK.nun 156. maddesinde işyeri "Ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyette işyeri; mağaza, yazıhane, idarehane, muayenehane, imalathane şube, depo, otel, kahvehane, eğlence ve spor yerleri, tarla, bağ, bahçe, çiftlik, hayvancılık tesisleri, dalyan ve voli mahalleri, madenler, taş ocakları, inşaat şantiyeleri, vapur büfeleri gibi ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilen veya bu faaliyetlerde kullanılan yerdir." şeklinde tanımlanmıştır.

Öte yandan, 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 19. maddesine göre, bir kimsenin sürekli kalma niyetiyle oturduğu yer yerleşim yeri olarak tanımlanmıştır.

Buna göre, kiraya verilmiş gayrimenkulün "ticari, sınai, zirai veya mesleki bir faaliyetin icrasına tahsis edilmesi" veya bu faaliyetin icra edildiği yer olma özelliği taşıması durumunda buranın "işyeri" olarak değerlendirilmesi gerekmektedir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve yapılan açıklamalar çerçevesinde,

 

• Sözü edilen gayrimenkul, GVK.nun 94. maddesinde sayılanlar içerisinde yer alan anonim şirket tarafından kiralanmış olsa da, konut olarak kullanıldığının tereddüde mahal bırakmayacak şekilde ispat ve tevsik edilmesi halinde, (muhtarlık ve apartman yönetiminden belge alınması veya MERNİS kayıtları ile ikametgah olarak kullanıldığının doğrulanması veya şirket çalışanının maaşına eklenip vergilendiğinin tevsik edilmesi vb. yöntemlerle) bu kiralama işleminin konut kiralaması olarak kabul edilmesi gerekmektedir. Aksi halde, işyeri kiralaması olarak kabul edileceği tabiidir.

   

• Sahip olduğunuz gayrimenkulün işyeri olarak kiralanmış olması halinde, elde edilen kira geliri nedeniyle GVK.nun 21. maddesindeki istisnadan faydalanılamayacağı gibi, gerçek gider usulünün tercih edilmesi durumunda gayrimenkulün iktisap bedelinin %5'i ve ikamet edilen konuta ilişkin kira bedelinin gider olarak indirilmesi mümkün değildir.

   

• Gayrimenkulün konut olarak kiraya verilmiş olması halinde ise anılan istisnadan yararlanılabileceği gibi, gerçek gider usulünün tercih edilmesi durumunda anılan Kanunun 74. maddesi uyarınca safi iradın tespitinde ilgili giderlerin indirimi mümkün bulunmaktadır.

   

• Ayrıca, tarafınıza nakden veya hesaben yapılan kira ödemesi sırasında brüt tutar üzerinden GVK.nun 94. maddesinin 5 numaralı fıkrasının (a) bendi hükmü uyarınca % 20 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmekte olup tevkif edilen vergilerin gelir vergisi beyannamesi üzerinden hesaplanan gelir vergisinden mahsup edilebileceği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.