2017-03-08

Ekonomik değerinin yitirilmesinden dolayı Gümrük Müdürlüğünce oluşturulan komisyon kararına göre imhası gerçekleşen kimyevi maddenin giderleştirilmesi.

---

 

TARİH	:	08.03.2017
SAYI	:	11395140-105[VUK-1-19801]-67016
KONU	:	Ekonomik değerinin yitirilmesinden dolayı Gümrük Müdürlüğünce oluşturulan komisyon kararına göre imhası gerçekleşen kimyevi maddenin giderleştirilmesi.

İlgi: …….

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda;

 

• 03.06.2014 tarihinde Romanya'da yerleşik …firmasına Bleach-C (bağırsak için beyazlatıcı) kimyevi maddesinin ithali için transfer bedeli olarak 6.637,50-Euro gönderildiği,

   

• Söz konusu malın 10.06.2014 tarihinde … Gümrük Müdürlüğüne geldiği, ancak Tarım Bakanlığının Gıda Güvenliği Bilgi Sisteminden onay gelmediği için malın ithalatına izin verilmediği,

   

• Antrepoda bekletilmesi dolayısıyla ekonomik değerini yitiren söz konusu malın … Gümrük Müdürlüğünce oluşturulan komisyon tarafından, … tarihli ve … No.lu İmha Kararıyla ithal edilmeksizin imha edildiği

belirtilerek, transfer bedeli olarak gönderilen 6.637,50- Euro'nun Türk Lirası karşılığının kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınıp alınmayacağı hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

I. 213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU UYGULAMASI

Vergi Usul Kanununun "Takdir Komisyonlarının Görevleri" başlıklı 74. maddesinin (a) fıkrasının (1) numaralı bendi uyarınca, yetkili makamlar tarafından istenilen matrah ve servet takdirlerini yapmak takdir komisyonlarının görevleri arasında yer almaktadır.

Ayrıca, mezkûr Kanunun;

 

• 278. maddesinde, yangın, deprem ve su basması gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, kırılmak, çatlamak, paslanmak gibi hâller neticesinde iktisadî kıymetlerinde önemli bir azalış vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanması mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, deşe ve ıskartaların emsal bedeli ile değerleneceği,

   

• 267. maddesinde ise, gerçek bedeli olmayan veya bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın emsal bedelinin, ortalama fiyat, maliyet bedeli ve takdir esası olmak üzere üç esasa göre tayin edileceği; ilk iki sıradaki usul ile belli edilemeyen emsal bedelin ilgililerin müracaatı üzerine takdir komisyonunca takdir yolu ile belli edileceği

hüküm altına alınmıştır.

Bunun yanı sıra, emtiaların imhasında genel uygulama, imhaların takdir komisyonu nezaretinde yapılmasıdır. Ancak son kullanma tarihi geçmiş veya bozuk olan ilaç, tıbbi malzeme, gıda, atık vb. emtianın insan sağlığına zararlı olabileceği ve acilen imha edilmesi mecburiyeti bulunan bu ürünlerin emsal bedellerinin takdir komisyonlarınca muayyen bir zamanda takdirinin mümkün olamayacağı hususları göz önüne alınarak; takdir komisyonuna başvurulmaksızın ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı bir komisyon nezdinde tutanakla tespit edilmek suretiyle söz konusu malların imha edilebilmesi Maliye Bakanlığınca benimsenmiştir.

Bu çerçevede, imha edilecek emtianın niteliğine göre, ilgili mevzuat gereği görevli olan bakanlıkların veya yetkili kurumun görevlileri ve bu emtiayı imha etmeye yetkili müessese ile mükellefin temsilcilerinin de yer aldığı bir komisyon nezdinde imha işleminin yapılması ve bu durumun komisyon tarafından tutanakla tespit edilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla, söz konusu ürünlerin yukarıda bahsedilen şekilde teşekkül ettirilen bir komisyon nezdinde imha edilmesi halinde, bu ürünlerin imhası aşamasına mükellefin bağlı olduğu vergi dairesi görevlilerinin katılımına gerek bulunmamaktadır.

Ayrıca, yukarıda izah edilen şekilde ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı komisyon nezdinde imha işlemine ilişkin olarak düzenlenen tutanağın istenildiğinde ibraz edilmesi şartıyla muhafaza edilmesi gerekmekte olup, imha işleminin söz konusu tutanağa istinaden muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi mümkün bulunmaktadır.

Ancak, son kullanma tarihi geçmiş veya bozuk ürünlerin imha edilmesi işlemine ilgili bakanlık yetkililerinin katılımının sağlanamaması ve imhaya ilişkin tespitin bu komisyon nezdinde tutanağa bağlanamaması durumunda, olayın mutlaka takdir komisyonuna intikalinin sağlanması ve imha edilen ürünlerin takdir komisyonunca belirlenecek emsal bedel üzerinden kayıtlara alınarak işlem yapılması gerekmektedir.

Buna göre, somut durumda, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda Güvenliği Bilgi Sisteminden onay gelmediği için ithalatına izin verilmeyen, gümrük antreposunda bekletilen ve ekonomik değerini yitirmesinden dolayı ithal edilmeksizin komisyon nezdinde imha edilen emtianın, ilgili bakanlık veya yetkili kurum görevlilerinin de yer aldığı komisyon nezdinde imha işlemine ilişkin olarak düzenlenen tutanağın istenildiğinde ibraz edilmesi şartıyla muhafaza edilmesi gerekmekte olup, imha işleminin söz konusu tutanağa istinaden muhasebe kayıtlarına intikal ettirilmesi ve bahse konu tutanağa dayanılarak 213 sayılı Kanunun 278. maddesi hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilmesi mümkün bulunmaktadır.

II. 5520 SAYILI KURUMLAR VERGİSİ KANUNU UYGULAMASI

Kurumlar Vergisi Kanununun "Safi kurum kazancı" başlıklı 6 ncı maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanacağı ve safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.

Ayrıca, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Ticari Kazancın Tarifi" başlıklı 37. maddesinde,38. maddesinin birinci fıkrasında da; "Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsdeki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müsbet farktır. Bu dönem zarfında sahip veya sahiplerce:

 

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir;

    

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41'inci maddeleri hükümlerine uyulur."

hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda Güvenliği Bilgi Sisteminden onay gelmediği için ithalatına izin verilmeyen, gümrük antreposunda bekletilen ve ekonomik değerini yitirmesinden dolayı ithal edilmeksizin imha edilen emtianın, Vergi Usul Kanununa göre belirlenen emsal bedeli ile söz konusu emtianın maliyet bedeli arasındaki tutarın kurum kazancının tespitinde gider olarak dikkate alınması mümkün bulunmaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.