2016-12-29

Noter vekilinin ticari ve serbest meslek faaliyetini bir arada yapması durumunda vergisel durumu.

---

 

TARİH	:	29.12.2016
SAYI	:	13649056-130[01-2016/ÖZE-08]-140
KONU	:	Noter vekilinin ticari ve serbest meslek faaliyetini bir arada yapması durumunda vergisel durumu.

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; kümes hayvanları yetiştiriciliği faaliyetinden dolayı gelir vergisi mükellefi iken 23.01.2016 tarihinde Türkiye Noter Birliği tarafından … Noter Vekili olarak tayin edildiğinizi belirtilerek, noter vekilliği faaliyetinden dolayı ayrı KDV beyanında bulunup bulunamayacağınız ile ticari faaliyetinden kaynaklanan muhtasar beyannamesinin konusuna giren işlemler ile noterlik faaliyeti dolayısı ile bu beyannamenin konusuna giren işlemlerin nasıl ayırt edileceği hususlarında Başkanlığımız görüşleri talep edilmektedir.

 

1. GELİR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

   193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;

   65. maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

   Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır."

   66 ncı maddesinde; "Serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez.

   Bu maddenin uygulanmasında:

   1. Gümrük komisyoncuları, bilumum borsa ajan ve acentaları, noterler, noterlik görevini ifa ile mükellef olanlar;

   ...

   Bu işler dolayısiyle serbest meslek erbabı sayılırlar."

   94. maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

   ….

   2.Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);

   a. 18'inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden %17,

   b. Diğerlerinden %20 …"

   96 ncı maddesinde, "Vergi tevkifatı, 94. madde kapsamına giren nakten veya hesaben yapılan ödemelere uygulanır. Bu maddede geçen hesaben ödeme deyimi, vergi tevkifatına tabi kazanç ve iratları ödeyenleri istihkak sahiplerine karşı borçlu durumda gösteren her türlü kayıt ve işlemleri ifade eder.

   Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde bu vergi, bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır."

   98. maddesinde, "94. madde gereğince vergi tevkifatı yapmaya mecbur olanlar bir ay içinde yaptıkları ödemeler veya tahakkuk ettirdikleri karlar ve iratlar ile bunlardan tevkif ettikleri vergileri ertesi ayın 23. günü akşamına kadar, ödeme veya tahakkukun yapıldığı yerin bağlı olduğu vergi dairesine bildirmeye mecburdurlar..."

   hükümleri yer almıştır.

   Bu hükümlere göre, noterlik görevini mutad meslek halinde ifa ile mükellef olanlar serbest meslek erbabı sayılmakta olup Gelir Vergisi Kanunun 94. maddesi kapsamında yapmış oldukları ödemeler üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılarak muhtasar beyanname ile beyan etmeleri gerekmektedir.

   Buna göre, gerek ticari faaliyetiniz gerekse serbest meslek faaliyetinize ilişkin olarak Gelir Vergisi Kanunun 94. maddesi kapsamında yapmış olduğunuz tevkifatların tamamının tek beyannamede bildirilmesi gerekir.

    

2. KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

   3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun; 1/1. maddesinde; ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde Türkiye'de yapılan teslim ve hizmetlerin, 1/3-f maddesinde, Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde belirtilen mal ve hakların kiralanması işlemlerinin KDV'ye tabi olduğu,

   2/1. maddesinde, teslimin; bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesi olduğu, 8/a maddesinde; mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde bu işleri yapanların KDV'nin mükellefi olduğu,

   10/a maddesinde, mal teslimi ve hizmet ifası hallerinde malın teslimi veya hizmetin yapılması anında, 10/b maddesinde, malın tesliminden veya hizmetin yapılmasından önce fatura veya benzeri belgeler verilmesi hallerinde, bu belgelerde gösterilen miktarla sınırlı olmak üzere fatura ve benzeri belgelerin düzenlenmesi anında vergiyi doğuran olayın meydana geleceği,

   27/1. maddesinde, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin mal, menfaat, hizmet gibi, paradan başka değerler olması halinde verginin matrahının işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olacağı

hükme bağlanmıştır.

Buna göre, tarafınızca gerçekleştirilen noter vekilliği faaliyetine ilişkin teslim ve hizmetler için ayrı bir KDV beyannamesi vermeniz söz konusu olmayıp bu teslim ve hizmetlerin de ticari faaliyet dolayısıyla verdiğiniz KDV beyannamesine dahil edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.