2016-12-28

Serbest Meslek Kazancı

---

 

TARİH	:	28.12.2016
SAYI	:	84098128-120[65-2016-6]-108087
KONU	:	Serbest Meslek Kazancı

İlgi (a)'da kayıtlı özelge talep formu ekinde yer alan dilekçenizde, kendi adınıza toplam üç kez alan kılavuzluğu yaptığınız belirtilerek, yapmış olduğunuz faaliyetin ne şekilde vergilendirileceği hususunda Başkanlığımız görüşü talep edilmektedir.

Bilindiği üzere, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun;

61. maddesinde, "Ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir.

Ücretin ödenek, tazminat, kasa tazminatı (Mali sorumluluk tazminatı), tahsisat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez."

65. maddesinde, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır..."

66 ncı maddesinde, "Serbest meslek faaliyetini mutat meslek halinde ifa edenler, serbest meslek erbabıdır. Serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılması bu vasfı değiştirmez..."

hükümlerine yer verilmiş, 96 ncı maddesinde ise "Vergi tevkifatı, ücretler dışında kalan ödemelerde gayrisafi tutarlar üzerinden yapılır. Kesilmesi gereken verginin ödemeyi yapan tarafından üstlenilmesi halinde bu vergi bilfiil ödenen miktar ile ödemeyi yapanın yüklendiği verginin toplamı üzerinden hesaplanır." denilmiştir.

Öte yandan, aynı Kanunun 94. maddesinde; "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar.

 

1. Hizmet erbabına ödenen ücretler ile 61'inci maddede yazılı olup ücret sayılan ödemelerden (istisnadan faydalananlar hariç), 103 ve 104. maddelere göre,

    

2. Yaptıkları serbest meslek işleri dolayısıyla bu işleri icra edenlere yapılan ödemelerden (Noterlere serbest meslek faaliyetlerinden dolayı yapılan ödemeler hariç);

    

   1. 18'inci madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden %17,

       

   2. Diğerlerinden %20 …" oranında vergi tevkifatının yapılacağı hükmü yer almaktadır.

Yukarıda yapılan açıklamalara göre, alan kılavuzluğu faaliyetini işverene bağlı olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabınıza yapmanız halinde, söz konusu faaliyetin serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Diğer taraftan, faaliyetin devamlılık arz edecek ve mutad meslek haline getirmemesi halinde ise bu faaliyet arızi serbest meslek faaliyeti olarak değerlendirilmesi mümkün bulunmakta olup her iki durumda da yapılan ödemelerden Gelir Vergisi Kanununun 94. maddesinin birinci fıkrasının (2) numaralı bendi hükmü gereğince gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekmektedir.

Öte yandan, söz konusu faaliyeti bir işverene tabi, işlerine bağlı olarak onun emir ve talimatları dahilinde yapmanız halinde, elde edeceğiniz gelir ücret olarak değerlendirileceğinden, ücret olarak yapılan söz konusu ödemeler üzerinden Gelir Vergisi Kanununun 61, 63, 94, 103 ve 104. maddelerine göre gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.