2016-11-30

Mahkeme kararına istinaden ödenen işgal tazminatı (ecrimisil) ve faiz gelirinin beyanı.

---

 

TARİH	:	30.11.2016
SAYI	:	49327596-120.05[GVK.ÖZ.2016.19]-146711
KONU	:	Mahkeme kararına istinaden ödenen işgal tazminatı (ecrimisil) ve faiz gelirinin beyanı.

İlgide kayıtlı özelge talep formunda; ... parselde adınıza kayıtlı arazinin bir kısmının Belediye tarafından yol olarak kullanılmak üzere işgal edildiği, bu işgal ile ilgili olarak karşılığının ödenmesi için davacı olduğunuzu, mahkeme kararı ile tarafınıza 2015 yılında haksız işgal tazminatı (ecrimisil) adı altında icra müdürlüğü kanalıyla ödeme yapıldığını, bu ödemeyi 2015 takvim yılına ait gayrimenkul sermaye iradı beyanınıza dâhil ederek beyan ettiğinizi belirterek, bu gelirin beyan edilip edilmeyeceği hususunda Başkanlığımızdan görüş talep ettiğiniz anlaşılmıştır.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 70. maddesinde, aynı maddede bentler halinde sayılan mal ve hakların sahipleri, mutasarrıfları, zilyedleri, irtifak ve intifa hakkı sahipleri veya kiracıları tarafından kiraya verilmesinden elde edilen iratların gayrimenkul sermaye iradı olduğu belirtilmiş olup, 72. maddesinde ise, gayrimenkul sermaye iratlarında, gayrisafi hasılatın 70. maddede yazılı mal ve hakların kiraya verilmesinden bir takvim yılı içinde o yıla veya geçmiş yıllara ait olarak nakden veya aynen tahsil edilen kira bedellerinin tutarı olduğu hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanunun 75. maddesinde, "Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil sermaye dolayısıyla elde ettiği kâr payı, faiz, kira ve benzeri iratlar menkul sermaye iradıdır. Kaynağı ne olursa olsun aşağıda yazılı iratlar menkul sermaye iradı sayılır:

...

6. Her nevi alacak faizleri (Adi, imtiyazlı, rehinli, senetli alacaklarla cari hesap alacaklarından doğan faizler ve kamu tüzel kişilerince borçlanılan ve senede bağlanmış olan meblağlar için ödenen faizler dâhil.)" hükümlerine yer verilmiştir.

Mezkûr Kanunun 94. maddesinin birinci fıkrasında, "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadî kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadî işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yönetenler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, zirai kazançlarını bilanço veya ziraî işletme hesabı esasına göre tespit eden çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dâhil) nakden veya hesaben yaptıkları sırada, istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar." denilmiş, aynı fıkranın 5/a bendinde ise 70. maddede yazılı mal ve hakların kiralanması karşılığı yapılan ödemelerden (2009/14592 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile bu oran 03.02.2009 tarihinden geçerli olmak üzere % 20 olarak belirlenmiştir) tevkifat yapılacağı hüküm altına alınmış ancak, alacak faizi ödemeleri üzerinden gelir vergisi tevkifatı yapılacağına dair bir hükme yer verilmemiştir.

Adı geçen Kanunun 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (d) alt bendinde ise, bir takvim yılı içinde elde edilen ve 2015 takvim yılı için 1.500- TL'yi; 2016 takvim yılı için ise 1.580-TL'yi aşmayan, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul ve gayrimenkul sermaye iratları için yıllık beyanname verilmeyeceği ve diğer gelirler için beyanname verilmesi halinde de bu gelirlerin beyannameye dâhil edilmeyeceği hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda yer verilen hüküm ve açıklamalar çerçevesinde, mahkeme kararına istinaden tarafınıza ödenen haksız işgal tazminatı (ecrimisil) dışındaki yasal faiz ödemelerinin, menkul sermaye iradı (alacak faizi) kabul edilerek, anılan Kanunun 85. maddesi ve 86 ncı maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinin (d) alt bendi hükmü uyarınca, tevkifata ve istisna uygulamasına konu olmayan menkul sermaye iratları için belirlenen (2015 takvim yılı için 1.500-TL; 2016 takvim yılı için 1.580-TL) haddi aşması durumunda, tamamının yıllık beyanname ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Ayrıca; özelge talep formu ekinde yer alan ve Yargıtay'ca da onanan Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin ... tarihli ve Esas No: ... ; Karar No: ... sayılı kararı uyarınca, davalı taraf olan Antalya ... Belediyesi tarafından, tarafınıza haksız işgal tazminatı (ecrimisil) ödenmesine karar verildiği ve ödeme yapılırken herhangi bir tevkifat yapılmadığı anlaşılmış olup, söz konusu haksız işgal tazminatının, gayrimenkul sermaye iradı sayılarak, yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.