2017-08-03
BİR VEYA İKİ GÜN İSTİRAHAT RAPORU ALMIŞ SİGORTALILAR İÇİN ÇALIŞILMADIĞINA DAİR BİLDİRİM YAPILACAK MI?
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun;
-16/2. Fıkrasında, “Hastalık ve analık sigortasından sigortalıya hastalık veya analık hallerine bağlı olarak ortaya çıkan iş göremezlik süresince, günlük geçici iş göremezlik ödeneği verilir.”
-18/1. Fıkrasında ise “ …
b)4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci madde kapsamındaki sigortalılardan hastalık sigortasına tabi olanların hastalık sebebiyle iş göremezliğe uğraması halinde, iş göremezliğin başladığı tarihten önceki bir yıl içinde en az doksan gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması şartıyla geçici iş göremezliğin üçüncü gününden başlamak üzere her gün için,
…
geçici iş göremezlik ödeneği verilir.”Hükümlerine yer verilmiştir.
Kanunda yer alan bu hükümlere istinaden, 5510/4-1.a kapsamında çalışan sigortalılara hastalıkları halinde geçici iş göremezlik ödeneği verilebilmesi için;
1-İstirahatin başladığı tarihte sigortalılık niteliğinin sona ermemiş olması,
2-İstirahatin başladığı tarihten önceki 1 yıl içinde en az 90 gün kısa vadeli sigorta primi bildirilmiş olması,
3-Sağlık Bakanlığınca yetkilendirilen hekimler veya sağlık kurullarından istirahat raporu alınmış olması,
gerekmektedir.
İstirahatli olan sigortalının raporlu olduğu süre zarfında çalışıp çalışmadığının SGK’ya bildirilmesi gerekir.
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 39/9. Fıkrasına göre 4/a kapsamındaki sigortalılara geçici iş göremezlik ödenmesi esnasında, istirahatli olduğu dönemde işverenleri tarafından işyerlerinde çalışıp çalışmadığının elektronik ortamda Kuruma bildirilmesi gerekiyor.
İstirahatli sigortalıların raporlu oldukları sürede çalışıp çalışmadıklarının SGK’ya bildirilme süresi ise “İSTİRAHATLİ OLAN SİGORTALILARIN İŞYERİNDE ÇALIŞMADIKLARINA DAİR BİLDİRİMİN İŞVERENLERCE SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNA GÖNDERİLMESİNE İLİŞKİN USUL VE ESASLAR HAKKINDA TEBLİĞ’de” açıklanmıştır.
Sözkonusu Tebliğin 5. Maddesi uyarınca çalışılmadığına dair bildirimlerin, sigortalıların hak ettikleri istirahat süresinin bitim tarihinin içinde bulunduğu aya ait aylık prim hizmet belgesinin verileceği son gün mesai bitimine kadar elektronik ortamda Kuruma gönderilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, aylık prim hizmet belgesinde eksik gün nedeni 01 kodu ile (istirahat) bildirilen sigortalılar için yapılan bildirim çalışılmadığına dair bildirim yerine geçtiğinden, istirahatli olan sigortalılar için eksik gün nedeni 01 istirahat seçilmiş ise e-Bildirge programlarında “istirahat sürelerinde çalışmamıştır.” kutucuğu işaretlendiği takdirde ayrıca çalışılmadığına dair bildirim yapılmasına gerek bulunmamaktadır.
Çalışılmadığına dair bildirimleri süresi içinde yapmayanlara idari para cezası uygulanır.
Sözkonusu Tebliğin 6. Fıkrasında, çalışılmadığına dair bildirimi süresi içinde göndermeyen işverenler hakkında 5510 sayılı Kanunun 102 inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendine göre idari para cezası uygulanacağı belirtilmiştir.
Dolayısıyla 4/a kapsamındaki sigortalılara ilişkin istirahatli oldukları süre zarfında çalışıp çalışmadıklarına dair bildirimlerin;
1-Yasal süresi geçirildikten sonra yapılması halinde sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri tutarında,
2-Hiç yapılmaması halinde sigortalı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında,
idari para cezası uygulanmaktadır.
Bir veya İki gün istirahat raporu almış sigortalılar için çalışılmadığına dair bildirim yapılacak mı?
Hastalık nedeniyle ortaya çıkan iş göremezlik halinde hastalığın üçüncü gününden başlamak üzere her gün için geçici iş göremezlik ödeneği verilmektedir.
Dolayısıyla 5510 sayılı Kanunun 4/1-a bendi kapsamında sigortalı olup, 1 veya 2 gün istirahat raporu almış olan sigortalılara geçici iş göremezlik ödeneği verilmeyeceğinden, işverenleri tarafından çalışılmadığına dair bildirim yapılmasına da gerek bulunmamaktadır.
Nitekim bu konuda SGK’nın 2016/21 sayılı Genelgesinde “Hastalık vaka türünde sıra numarası “1” olup, 2 veya daha az gün süreli raporlar için ödenek ödenmeyecek ve çalışılmadığına dair bildirim aranmayacaktır.” şeklinde açıklama yapılmıştır.
Diğer taraftan, bir veya iki günlük istirahat raporunun hemen ardından raporun devamı niteliğinde yeniden bir veya iki günlük istirahat raporu alınması ve istirahatlı olunan gün sayısının kesintisiz üç gün veya üzerinde olması halinde SGK tarafından üçüncü günden başlanılarak iş göremezlik ödeneği verilmektedir. Haliyle bu durumda çalışılmadığına dair bildirimin yapılması veya aylık prim ve hizmet belgesinde “İstirahat sürelerinde çalışmamıştır” kutucuğunun işaretlenmesi ihmal edilmemelidir.