2016-09-06

KAREKODLU ÇEK UYGULAMASI BAŞLIYOR

---

6728 sayılı Kanunla gelen düzenlemelerden biri de çeke itibar kazandıracak karekodlu çek sistemidir. Bu sistem, çek üzerinde yer alan karekodun, doğrudan bankadan, akıllı telefon uygulamalarından veya internet üzerinden okutularak ya da sms ile sorgulama yapılmasına imkan vermektedir.

Böylece, herhangi bir onay süreci olmaksızın, çeki düzenleyenin geçmiş çek ödeme durumu görülebilecek ve çekin sahteliği kontrol edilebilecektir. Yine alacaklılar, şeffaf bir şekilde edindikleri bu bilgilere göre çeki kabule kendileri karar verecektir.

Bankalar, 31/12/2016 tarihine kadar karekodlu çek basımı için gerekli altyapıyı oluşturmakla yükümlü olup, bu kapsamda oluşturulacak karekod okutma ve bilgi paylaşımı sistemi UYAP ve MERSİS ile entegre çalışacaktır.

Çeke etkin bir finansman aracı olarak yeniden itibar kazandırılmasına yönelik yapılan düzenlemeyle, lehdarın teslim aldığı çeki karekod okutma ve bilgi paylaşımı sistemine kaydetmesi öngörülmüştür. Böylece alacaklı, karekod aracılığıyla o çek hesabı sahibine ait piyasada bulunan çek adedi ve bunların tutarları hakkında bilgi sahibi olabilecek ve söz konusu düzenlemeyle, bu anlamdaki kayıt dışılık da sona erecektir.

Şirketlerin de kurumsal olarak çeklerinin karşılıksız çıkmasını önlemeleri hususunda dikkat ve özenle hareket etmeleri gerekmektedir.  Yapılan düzenleme ile bu konuda ilave tedbirler de alınmıştır. Çek hesabı açma yasağının kapsamı da genişletilmiştir. Çek hesabı sahibi gerçek ve tüzel kişinin yanı sıra, tüzel kişi adına çek keşide edenler ile adına karşılıksız çek düzenlenen sermaye şirketinin yönetim organı ve imzaya yetkili kişileri hakkında da çek hesabı açma yasağı kararı verilecektir. Bu kişilerin yasaklılıkları süresince şirketlerin yönetim organlarına yeniden seçilemeyeceklerdir. Bankalar, çek hesabı açtırmak isteyenin beyanı ile yetinmeyecek ve yasaklama kararının olup olmadığını da kontrol edecektir. Böylece birden fazla şirket adına karşılıksız çek düzenlenerek piyasanın zarara uğratılmasının önüne geçilebilecek ayrıca, hakkında yasaklılık kararı verilenlerin başka şirketler kurarak bu şirket adına yine karşılıksız çek keşide etmeleri de önlenmiş olacaktır. Yasaklama kararları Merkez Bankası ile birlikte MERSİS ile Risk Merkezine de eş zamanlı olarak bildirilecek olup; çek yasaklılarının internette sürekli ilan edilecektir.

Karşılıksız çek keşide edenler hakkında karşılıksız çıkan her bir çek yaprağı ile ilgili olarak bin beşyüz güne kadar adli para cezası getirilmektedir. Hükmedilecek adli para cezası, çek bedelinin karşılıksız kalan miktarından az olamayacaktır. Ayrıca mahkemece çek düzenleme ve çek hesabı açma yasağı verilecektir. 

Düzenlemede öngörülen adli para cezası ödenmediği takdirde, bu ceza, 13/12/2004 tarihli ve 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanunun 106 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan kamuya yararlı bir işte çalıştırma kararı verilmeksizin doğrudan hapis cezasına çevrilmektedir.