2015-11-06

Serbest meslek faaliyetinin terk edilmesinden sonra elde edilen kazancın vergilendirilmesi ve belge düzeni hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	06.11.2015
	SAYI	:	27575268-105[236-2014-402]-1169
	KONU	:	Serbest meslek faaliyetinin terk edilmesinden sonra elde edilen kazancın vergilendirilmesi ve belge düzeni hk.

 

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi kimlik numaralı mükellefi olarak avukatlık faaliyeti ile iştigal etmekte iken noter olarak atanmanız nedeniyle avukatlık faaliyetinize son verdiğinizi belirterek, avukatlık faaliyetinde bulunduğunuz dönemlerde vermiş olduğunuz avukatlık hizmetlerine ilişkin olarak mükellefiyetinizin kapatıldığı tarihten sonra elde edeceğiniz gelirlerin ne şekilde vergilendirileceği ile noterlik görevinizden dolayı mükellefiyetinizin ne şekilde tesis edileceği hakkında Başkanlığımız görüşü talep edilmiştir.

193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun "Serbest meslek kazancının tarifi" başlıklı 65. maddesinde; "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır." hükmü yer almıştır.

Aynı Kanunun 66 ncı maddesinde de, serbest meslek faaliyetini mutad meslek halinde ifa edenlerin serbest meslek erbabı olduğu; serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılmasının bu vasfı değiştirmeyeceği, bu maddenin uygulanmasında, noterlerin bu işleri dolayısıyla serbest meslek erbabı sayılacakları hükme bağlanmıştır.

Yine aynı Kanunun "Arızi Kazançlar" başlıklı 82. maddesinde vergiye tabi arızi kazançlar 1-6 numaralı bentlerde sayılmış olup, aynı maddenin 5. bendinde ise; Gerçek usulde vergiye tabi mükelleflerin terk ettikleri işleri ile ilgili olarak sonradan elde ettikleri kazançların (zarar yazılan değersiz alacaklarla, karşılık ayrılan şüpheli alacakların tahsili dahil.) arızi kazanç olarak vergilendirileceği hükme bağlanmıştır.

Bu hükümlere göre, avukatlık faaliyetinizin bulunduğu dönemlerde vermiş olduğunuz avukatlık hizmetine ilişkin olarak mükellefiyetinizin kapatıldığı tarihten sonra elde edeceğiniz vekâlet ücretlerinin arızi kazanç olarak vergilendirilmesi gerekmektedir. Öte yandan, Gelir Vergisi Kanununun 82. maddesinde, aynı maddenin (5) numaralı bendinde yer alan kazançlara ilişkin olarak herhangi bir istisna uygulaması öngörülmediğinden söz konusu kazancınızın tamamının, tahsil edildiği yılın kazancı olarak bu döneme ilişkin Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi ile beyan edilmesi gerekmektedir.

Diğer taraftan, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 153. maddesinde bentler halinde sayılan mükelleflerin işe başlama bildirimleriniKanunun 168. maddesinin 1 ve 2 numaralı bentleri uyarınca vergi dairesine iletme (bildirme) mecburiyetleri vardır.

Aynı Kanunun 158. maddesinde, öteden beri mükellef olanların mevcut durumlarında (işleri bağlamında) meydana gelen (yeni bir vergiye tabi olma, mükellefiyet şekli ve muaflığa geçmek yönündeki) değişikliklerin mükellefler tarafından 168/1'e göre bir ay içerisinde vergi dairesine bildirilme zorunluluğu bulunmaktadır.

Bu hükümlere göre, avukatlık faaliyetinden dolayı serbest meslek mükellefi iken söz konusu faaliyeti terk ederek noter olarak atanmanızın, mükellefiyet şeklinde değişiklik olarak kabul edilmesi gerekmekte olup, noter olarak atandığınız tarihten itibaren bu durumu bir ay içinde bağlı olduğunuz vergi dairesine bildirmeniz gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.