2015-11-19

KISMEN PRİME TABİ TUTULACAK KAZANÇLAR

---

1-      Yemek Paraları (Yardımı)

Sigortalılara yemek parası adı altında altında yapılan ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla, fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için belirlenen günlük asgari ücretin % 6 sının, yemek verilecek gün sayısı ile çarpılması sonucunda bulunacak miktarı, prime esas kazançların tespitinde dikkate alınmayacak, dolayısıyla bu tutardan prim kesilmeyecektir.

Bu durumda, yemek parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar,

Brüt Günlük Asgari Ücret x % 6 x (Ay  İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) Yemek Parası Verilen Gün Sayısı = İstisna Tutarı,

Ödenen Yemek Parası – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Parası,

formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.

Öte yandan, sigortalılara ay içinde yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından (örneğin yemek kuponu karşılığında) gerek işyerinde, gerekse işyerinin dışında yemek verilmesi halinde, işverenlerce bu firma veya şahıslara fatura karşılığında yemek bedeli olarak ödenen fatura bedelleri prime esas kazanca dahil edilmeyecektir.

Örnek: Aylık brüt ücreti 2.000,00 TL olan (E) sigortalısına 2012 / Nisan ayında 300,00 TL tutarında yemek parası ödenmiştir. (E) sigortalısının ilgili ayda hafta sonları (Cumartesi ve Pazar günleri) ve 23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramında fiilen çalışmadığı göz önüne alındığında yemek parası adı altında yapılan ödemelerde prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

Brüt Günlük Asgari Ücret  x % 6 = Günlük İstisna Tutarı

Yemek Parası Verilen Gün Sayısı (Ay İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) x Günlük İstisna Tutarı= Aylık İstisna Tutarı,

29,55 TL x % 6= 1,77 TL (Günlük İstisna tutarı)

1,77 TL x 20 Gün = 35,40 TL (Aylık İstisna Tutarı)

300 TL -35,40 TL =264,60 TL (Prime Esas Kazanca dahil edilecek yemek parası )

2-      Çocuk  Zammı (Yardımı)

Sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla ve fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın; sigortalı veya isteğe bağlı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan çocukların 18 yaşını, lise ve dengi öğretim veya 5/6/1986 tarihli ve 3308 sayılı Mesleki Eğitimi Kanununda belirtilen aday  çırak, çırak yada işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın Kanuna  göre malül olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklarından en fazla iki çocuk ( iki çocuk dahil ) için çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerin,  çocuk başına 16 yaşından büyükler için belirtilen aylık asgari ücretin % 2 si (1), 657 sayılı Kanunun 4.maddesinin birinci fıkrasının (C) bendi kapsamında çalışan sigortalıların aynı şartları haiz her bir çocuğu için %4 ü (1) oranındaki tutarı, aylık prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

Bu durumda, çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

Brüt Aylık Asgari Ücret x % 2 x Çocuk Sayısı ( İki Çocuğa Kadar )= İstisna Tutarı, 

Ödenen Çocuk Zammı – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Çocuk Zammı,

Formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.

Örnek: Aylık brüt ücreti 2.000,00 TL olan (E) sigortalısına 2012/Nisan ayında 3 çocuğu göz önüne alınarak çocuk başına 100 TL çocuk zammı verilmiştir. Sigortalı (E) nin prime esas kazancına dahil edilecek tutar;

Brüt Aylık Asgari Ücret x %2 = Aylık İstisna Tutarı (Tek Çocuk İçin )

Aylık İstisna Tutarı ( Tek Çocuk İçin )x Çocuk Sayısı(İki Çocuğa Kadar)= İstisna Tutarı,

886,50 TL x % 2 =17,73 TL (Tek Çocuk İçin İstisna Tutarı)

17,73 TL x 2 =35,46 TL (İki Çocuk İstisna Tutarı )

300,00 TL – 35,46 TL = 264,54 TL (Prime Esas Kazanca dahil edilecek çocuk zammı)

3-      Aile Zammı (Yardımı)

Sigortalılara aile zammı adı altında yapılacak ödemelerin, sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, sigortalının eşinin Kanuna tabii zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaması ve Kurumdan gelir veyahut aylık almaması durumunda, 16 yaşından büyükler  için belirlenen aylık asgari ücretin % 10 (1) 657 sayılı Kanunun 4.maddesinin 1 fıkrasının (C) bendi kapsamında çalışan sigortalıların aylık şartları haiz eşi için % 20 si (1) oranındaki tutar aylık prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacaktır.

Bu durumda, aile zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

Brüt Aylık Asgari Ücret x % 10 = İstisna Tutarı,

Ödenen Aile Zammı – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Aile Zammı,

Formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.

Örnek: Aylık Brüt Ücreti 2.000,00 TL olan (E) sigortalısına 2012/Nisan ayında 200,00 TL tutarında aile zammı verilmiştir. Sigortalı (E) nin prime esas kazancına dahil edilecek tutar.

Brüt Aylık Asgari Ücreti x %10 = İstisna Tutarı

886,50 x % 10 =88,68 (İstisna Tutarı)

200,00 TL – 88,65 TL = 111,35 TL (Prime Esas Kazanca dahil edilecek aile zammı)

Diğer taraftan, sigortalılara yemek parası ile çocuk ve aile zamlarının yıllık olarak bir defada ödenmesi halinde, bu defa ödemenin yapıldığı  tarihteki 16 yaşından büyükler için belirlenen asgari ücret üzerinden

(1)   Yemek parası için

Brüt Günlük Asgari Ücreti x % 6 = Günlük İstisna Tutarı

Yemek Parası Verilen Gün Sayısı (Yıl İçinde Fiilen Çalışılan Gün Sayısı) x Günlük İstisna Tutarı = Yıllık İstisna Tutarı,

Yıllık Olarak Ödenen Yemek Parası – Yıllık İstisna Tutarı = Yıllık Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Yemek Parası,

(1)   Çocuk zammı için

Brüt Aylık Asgari Ücret x % 2 = Aylık İstisna Tutarı (Tek Çocuk İçin)

Aylık İstisna Tutarı (Tek Çocuk İçin) x Çocuk Sayısı (iki çocuğa kadar) x 12 ay = Yıllık İstisna Tutarı,

Yıllık Olarak Ödenen Çocuk Zammı – Yıllık İstisna Tutarı =Yıllık Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Çocuk Zammı,

Aile zammı için ise,

Brüt Aylık Asgari Ücret x % 10 x 12 ay = Yıllık İstisna Tutarı

Yıllık Olarak Ödenen Aile Zammı – Yıllık İstisna Tutarı = Yıllık Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Aile Zammı,

Formülü vasıtasıyla ödemenin yapıldığı ayın kazancına dahil edilecektir.

4-      İşveren Tarafından Sigortalılar İçin Özel Sağlık Sigortalılarına Ve Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Özel Sağlık Sigortası Primi Ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları Tutarları

Kanunun 80.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde “…işverenler tarafından sigortalılar için özel sağlık sigortalarına ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve aylık toplamı asgari ücretin % 30 unu geçmeyene özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payları tutarları, prime esas kazanca tabi tutulmaz” denilmektedir.

Sigortalı adına ay içinde özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverence yapılan ödemeler toplamının aylık asgari ücretin % 30 una isabet eden kısmı prime esas kazancına dahil edilmeyecek, kalan tutar ise ödendiği ayın prime esas kazancına dahil edilecektir.

Özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverenlerce yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;

Brüt Aylık Asgari Ücret x % 30 = İstisna Tutarı,

Özel Sağlık Sigortası Primi + Bireysel Emeklilik Katkı Payları – İstisna Tutarı = Prime Esas Kazanca Dahil Edilecek Özel Sağlık Sigortası Primi ve Bireysel Emeklilik Katkı Payları Tutarı,

Formülü vasıtasıyla hesaplanacaktır.

Örnek: 2012/Nisan ayında (A) sigortalısı için işverence brüt 200,00 TL özel sağlık sigortası primi ve brüt 100,00 TL bireysel emeklilik katkı payı ödediği var sayıldığında bu tarihte yürürlükte bulunan asgari ücrette 886,50 TL olduğundan,

886,50 x % 30 = 265,95 TL İstisna Tutarı

200,00 TL + 100,00 TL = 300,00 TL

300,00 TL – 265,95 TL = 34,05 TL 2012/ Nisan ayının prime esas kazancına dahil edilecektir.

Buna karşın sigortalının özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payının ödendiği aydaki prime esas kazancının 82.maddeye istinaden belirlenen prime esas kazanç üst sınırının üzerinde olması halinde söz konusu özel sağlık sigortası ve bireysel emeklilik katkı payları takip eden iki ayda üst sınırını aşılmamak kaydıyla sigortalının prime esas kazancına dahil edilecektir. Sigortalı adına işveren tarafından yalnızca özel sağlık sigortası prime veya yalnızca bireysel emeklilik katkı payı ödenmiş olması durumunda ise prime esas kazanca dahil edilecek tutar, ödenen özel sağlık sigortası primi veya bireysel emeklilik katkı payı üzerinden % 30 oranındaki istisna tutarının düşülmesi suretiyle hesaplanacaktır.

SMMM Lütfi GÜLBENK