2015-03-26

Satın alınan şirket hisselerine yapılan ödemelerin, kayıtlı değerinin üzerinde olması durumunda şerefiye olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü

 

	TARİH	:	26.03.2015
	SAYI	:	11395140-105[282-2014/VUK1-18361]-538
	KONU	:	Satın alınan şirket hisselerine yapılan ödemelerin, kayıtlı değerinin üzerinde olması durumunda şerefiye olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği hk.

 

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzun incelenmesinden, şirketinizce başka bir anonim şirketin %... hissesinin satın alındığı, şirketinizin hissesine düşen ... TL sermaye tutarı için ... TL ödeme yapıldığından bahisle ... TL'nin iştirakler hesabında, kalan tutarın ise şerefiye hesabında takip edilip edilemeyeceği, şerefiye hesabına alınan tutarın beş yılda itfasının mümkün olup olmadığı ile bu hisselerin tekrar anonim şirkete kiralanması hususunda genel bilgi talep ettiğiniz anlaşılmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun;

 

• 265 inci maddesinde mukayyet değerin bir iktisadi kıymetin muhasebe kayıtlarında gösterilen hesap değeri olduğu,

   

• 279 uncu maddesinde, hisse senetlerinin alış bedeliyle değerleneceği,

   

• 282 nci maddesinin son fıkrasında gerçek ve tüzel kişilerde peştemallıkların mukayyet değeri ile değerleneceği;

   

• 313 üncü maddesinde, işletmede bir yıldan fazla kullanılan ve yıpranmaya, aşınmaya veya kıymetten düşmeye maruz bulunan gayrimenkullerle, 269 uncu madde gereğince gayrimenkul gibi değerlenen iktisadi kıymetlerin, alet, edevat, mefruşat, demirbaş ve sinema filmlerinin birinci kısımdaki esaslara göre tespit edilen değerinin bu Kanun hükümlerine göre yok edilmesinin amortisman mevzuunu teşkil edeceği,

   

• 326 ncı maddesinde, kurumların aktifleştirdikleri peştemallıkların mukayyet değeri üzerinden eşit miktarlarda ve beş yıl içinde itfa olunacağı

hükümleri yer almaktadır.

Peştemallık uygulamada, şerefiye veya hava parası olarak da adlandırılmakta olup, bir ticari işletmenin bir başkasına devir ve temliki sırasında aktifinde bulunan iktisadi kıymetlerin gerçek değerinden başka; işletmenin bulunduğu yerin önemi, piyasada tutmuş olduğu şöhret ve itibar, müşteri kitlesinin genişliği, faaliyet gösterdiği sektörde monopol olması gibi nedenlerden dolayı bilanço değerlerine ilave olarak sahip olunan değeri ifade etmektedir. Diğer bir ifade ile peştemallık, bir işletme devralınırken katlanılan maliyet ile söz konusu işletmenin rayiç bedelle hesaplanan net varlıklarının değeri arasındaki olumlu farktır.

Diğer taraftan, 1 No'lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğinin "24. Mali Duran Varlıklar" ana hesabının altında yer alan "242.İştirakler" hesabı; işletmenin, doğrudan veya dolaylı olarak diğer şirketlerin yönetimine ve ortaklık politikalarının belirlenmesine katılmak, kârlı bir şirkete yatırım yaparak kendi karlılığını artırmak gibi amaçlarla edindiği hisse senetleri ve ortaklık paylarının izlendiği hesaptır.

İştirak edilen ortaklıklarda iştirak ilişkisinden bahsedebilmek için sermaye payı dikkate alınmaksızın sahip olunan oy hakkı veya yönetime katılma hakkının en az %10 oranında bulunması gerekmektedir.

Bu hüküm ve açıklamalar çerçevesinde; sermaye tutarı ... TL olan iştirak hisselerinin ... TL ödeme karşılığında iktisap edilmesi halinde söz konusu iştirak hisselerinin alış bedeli ile değerlenmesi gerekmekte olup ödeme tutarı ile şirketiniz hissesine düşen sermaye tutarı arasındaki farkın şerefiye olarak kabul edilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Öte yandan; 28.08.2010 tarih ve 27686 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mükelleflerin İzahat Taleplerinin Cevaplandırılmasına Dair Yönetmelik'in "Özelge Talebinin Kapsamı" başlıklı 8 inci maddesinin ikinci fıkrasının (ç) bendinde; somut bir olaya dayanmayan, teorik hususlara ilişkin bilgi ve izahat taleplerinin özelge kapsamında değerlendirilemeyeceği belirtilmiştir.

Buna göre, özelge talep formunuzda belirtilen hisse kiralaması ile ilgili olarak yapmış olduğunuz izahat talebi somut bir olaya dayanmadığından bilgi verilmesi mümkün bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.