KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU AÇISINDAN
3065 sayılı Katma Değer Vergisi (KDV) Kanununun 1/1 inci maddesine göre, Türkiye'de ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetler KDV ye tabidir.
Aynı Kanunun 20 nci maddesinde, teslim ve hizmet işlemlerinde matrahın bu işlemlerin karşılığını teşkil eden bedel olduğu, bedel deyiminin ise, malı teslim alan veya kendisine hizmet yapılan veyahut bunlar adına hareket edenlerden bu işlem karşılığında her ne suretle olursa olsun alınan veya bunlarca borçlanılan para, mal ve diğer suretlerde sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaat, hizmet ve değerler toplamını ifade ettiği hükme bağlanmıştır.
KDV Genel Uygulama Tebliğinin "III/C-5.3. Verginin Fatura ve Benzeri Belgelerde Gösterilme Usulü" başlıklı bölümünde,
- Perakende satış yapanlar ile hizmet ifa eden KDV mükelleflerinin işlemlerine ilişkin düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda KDV yi ayrıca göstermeyebileceği, bu durumda bedelin vergi dahil tek tutar olarak ifade edilmiş olacağı, ancak belgede "KDV DAHİLDİR" ibareli bir şerh bulunacağı,
- Farklı vergi oranına tabi işlemleri bulunan mükellefler tarafından düzenlenen belgelerde mal ve hizmetlerin vergi oranları itibariyle ayrı toplamlar olarak ifade edileceği, her toplamın yanına vergi oranı belirtilmek suretiyle "% ... KDV DAHİLDİR." şerhi konulacağı,
- Toptan satış yapan veya imalat işi ile uğraşan mükelleflerin, bu satışlarına ilişkin olarak düzenleyecekleri fatura ve benzeri belgelerde KDV yi ayrıca göstermeye mecbur oldukları, toptan satışları yanında perakende satışları da bulunan mükelleflerin, toptan satışlarında vergiyi ayrıca gösterecekleri perakende satışlarında ise yukarıda belirtilen esaslara göre işlem yapacakları
düzenlenmiştir.
Öte yandan, KDV Kanununun 29/1-a ve 34 üncü maddeleri uyarınca katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesi zorunlu olup bu hüküm Tebliğde bahsedilen perakende satış yapanlar ile hizmet ifa eden mükelleflerden yapılan mal ve hizmet alımları için de geçerlidir. Bu nedenle, perakende satış yapanlar ile hizmet ifa eden mükellefler müşterilerinin istemesi halinde düzenleyecekleri fatura ve benzeri belgelerde KDV yi ayrıca göstermek zorundadırlar.
VERGİ USUL KANUNU VE ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ KULLANMA MECBURİYETİ AÇISINDAN
213 sayılı Vergi Usul Kanununun ispat edici kağıtlar başlıklı 227 nci maddesinde; "Bu Kanunda aksine hüküm olmadıkça bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburidir." hükmüne yer verilmiş,229 uncu maddede fatura, satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tarafından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlanmış, 230, 231 ve 232 nci maddelerinde, faturanın şekli ve nizamı ile fatura kullanma mecburiyetinde (fatura vermek ve almak zorunda) olanlara dair hükümlere yer verilmiş, 233 üncü ve müteakip maddelerinde de fatura yerine geçen belgeler düzenlenmiştir.
206 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin "G - Gider Belgesi Olarak Kabul Edilen Perakende Satış Fişlerinde Ayrıca Gösterilen Katma Değer Vergisi İndirim Konusu Yapılacaktır" bölümünde; gider belgesi olarak kabul edilen perakende satış veya yazar kasa fişlerinde ayrıca gösterilen katma değer vergisinin, bu belgelerin kanuni defterlere de kaydedilmesi şartıyla, genel hükümler çerçevesinde indirim konusu yapılacağı belirtilmektedir.
Diğer taraftan Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanunun 1 inci maddesinin 1 inci fıkrasında "Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, bu Kanuna göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetindedirler" denilmektedir.
426 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 2 numaralı bölümünün son paragrafında Vergi Usul Kanununun mükerrer 257 nci maddesiyle Bakanlığımıza tanınan yetkiye dayanılarak "... satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlara (perakende teslimde bulunan veya hizmet ifa eden) Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde (06.12.1984 tarihli ve 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanuna göre kullanmak zorunda oldukları ödeme kaydedici cihazların yerine) "Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları" kullanma mecburiyeti getirilmiştir."
4 numaralı bölümünde;
"... a. 3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanun ve ilgili mevzuatına göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan mükelleflerden, faaliyetlerinde seyyar EFT-POS cihazı kullananlar 01.10.2013 tarihinden itibaren yeni nesil ödeme kaydedici cihazlardan EFT-POS özellikli cihazları kullanmak zorundadırlar. Kapsama dahil olan mükelleflerin, mezkûr tarihten sonra kullandıkları tüm seyyar EFT-POS cihazlarının yeni nesil ödeme kaydedici cihaz özelliği bulunmalıdır...
...
c. Basit/Bilgisayar bağlantılı yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanmak zorunda olan mükelleflerin bu mecburiyetleri (3100 sayılı Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanuna dayanılarak çıkarılan ilgili mevzuata göre muaf tutulanlar hariç) 01.01.2016 tarihinde başlayacaktır. Mükellefler, bu tarihten önce de Bakanlığımızca onaylanmış yeni nesil ödeme kaydedici cihazları alarak kullanabilirler. Ayrıca bu mükellefler, istemeleri hâlinde EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihazları da kullanabilirler..."
açıklamaları yer almaktadır.
Öte yandan, 6802 sayılı Gider Vergileri Kanununun 39 uncu maddesinde de, "406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu uyarınca Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumuyla görev veya imtiyaz sözleşmesi imzalamak suretiyle veya 5809 sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu uyarınca bu Kuruma bildirim yapılması veya bu Kurumca kullanım hakkı verilmesi yoluyla yetkilendirilen veya yetkilendirilmiş sayılan işletmecilerin (kablo tv altyapısı üzerinden teknik olarak verilebilecek her türlü hizmetleri dışında, görev sözleşmesi ile ulusal egemenlik kapsamındaki uydu yörünge pozisyonlarının hakları, yönetimi ve işletme yetkisine sahip olanlar hariç); ... hizmetleri özel iletişim vergisine tâbidir.
Bu maddede hüküm bulunmayan hallerde, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu hükümleri uygulanır. İlgili mevzuatına göre yetkilendirilen elektronik haberleşme işletmecilerinin, Hazineye ödeyecekleri payın hesaplanmasında özel iletişim vergisi dikkate alınmaz. Özel iletişim vergisi, düzenlenecek faturalarda ayrıca gösterilir..." hükmü mevcuttur.
Bu açıklamalara göre mal satışı ve hizmet ifalarınızla ilgili olarak;
- 3100 sayılı Kanuna tabi cihazların özel iletişim vergisini fiş üzerinde gösterecek teknik özelliklerinin olmaması sebebiyle, bu cihazları özel iletişim vergisine tabi mal ve hizmet satışlarında kullanmanız mümkün bulunmamakta olup, söz konusu satışlarda özel iletişim vergisini belge üzerinde gösterecek şekilde Vergi Usul Kanununa göre fatura veya fatura yerine geçen diğer belgeleri düzenlemeniz,
- Kanunen mecburiyetinizin başlayacağı (seyyar banka POS'u kullanmamanız halinde) 01.01.2016 tarihinden itibaren veya ihtiyari olarak bu tarihten önce yeni nesil ödeme kaydedici cihaz almanız halinde, yetkili ödeme kaydedici cihaz firmasına müracaat ederek, mevzuat gereği belge üzerinde göstermek zorunda olduğunuz özel iletişim vergisinin otomatik olarak hesaplanarak fiş üzerine yazılmasını mümkün kılacak yazılımı yükletmeniz ve faaliyetinizde bu cihazları kullanmanız
gerekmektedir.