2014-09-15

TORBA YASANIN SOSYAL G�VENL�K UYGULAMALARINDA ��VERENLER A�ISINDAN GET�RD��� YEN�L�KLER

---

 

Torba yasa olarak da adland�r�lan 6552 say�l� yasayla, birikmi� prim ve idari para cezas� borçlar�n�n yeniden yap�land�r�lmas�ndan, 100 TL ve alt�ndaki borçlar�n terkinine; Ar-Ge te�vikinde her bir sigortal� için en fazla be� y�l yararlan�labilir �art�n�n kald�r�lmas�ndan, ev hizmetlerinde on günden az çal��t�r�lan sigortal�lara uygulanan a��r cezalar�n kald�r�lmas�na kadar i�verenler lehine bir çok de�i�iklik yap�lm��t�r.

Bu günkü yaz�m�zda 6552 say�l� yasayla sosyal güvenlik uygulamalar�nda i�verenler aç�s�ndan getirilen yeniliklere yer verilmi�tir.

1- Sosyal Güvenlik sözle�mesi imzalanmam�� ülkelerde çal��t�r�lan sigortal�lar için prime esas kazanç üst s�n�r�, asgari ücretin 6,5 kat�ndan, asgari ücretin 3 kat�na dü�ürüldü.

                Sosyal güvenlik sözle�mesi imzalanmam�� ülkelerde i� üstlenen i�verenlerce yurt d���ndaki i�yerlerinde çal��t�r�lmak üzere götürülen Türk i�çileri hakk�nda k�sa vadeli sigorta kollar� ile genel sa�l�k sigortas� hükümleri uygulanmakta ve bu sigortal�lar 21 nolu belge türü seçilerek düzenlenen ayl�k prim ve hizmet belgeleri ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmektedir.

De�i�iklik öncesinde bu kapsamda çal��t�r�lan sigortal�lar için prime esas kazanç üst s�n�r� asgari ücretin 6,5 kat� iken de�i�iklik sonras�nda asgari ücretin 3 kat�na dü�ürülmü�tür.

6552 say�l� yasayla yap�lan bu de�iklikle sosyal güvenlik sözle�mesi imzalanmam�� ülkelerde çal��t�r�lan sigortal�lar�n prime esas kazanç tutarlar�n�n ayl�k asgari ücretin 3 kat�ndan fazla olmas� halinde, asgari ücretin 3 kat�n� a�an kazançlar Kuruma bildirilmeyecek haliyle asgari ücretin 3 kat�n� a�an kazançlardan sigorta primi kesilmeyecektir.

Sözkonusu de�i�iklik 6552 say�l� Kanunun yay�mland��� tarihi izleyen ay ba��ndan itibaren geçerli olmak üzere yürürlü�e girdi�inden, sosyal güvenlik sözle�mesi imzalanmam�� ülkelerde çal��t�r�lan sigortal�lar için prime esas kazanç üst s�n�r�n�n üç kat� olmas�na ili�kin uygulamaya 2014/Ekim ay�na ili�kin düzenlenen ayl�k prim ve hizmet belgesinden itibaren ba�lan�lacakt�r.

2- 31/12/2013 ve öncesinde sigortal� çal��t�rmaya son verilmi� i�yerlerinin 100,00 TL ve alt�ndaki borçlar� terkin edilecek

31/12/2013 ve öncesinde sigortal� çal��t�rmaya son vermi� i�verenlerin her bir borç türü baz�nda ayr� ayr� olmak üzere 100,00 TL ve alt�ndaki sigorta primi, i�sizlik sigortas� primi, idari para cezas�, e�itime katk� pay�, özel i�lem vergisi ve damga vergisi borçlar� terkin edilecektir.

Terkin i�lemi 100,00 TL ve alt�ndaki borçlar�n zamana��m�na u�ram�� olup olmad���na bak�lmaks�z�n ve borçlularca herhangi bir ba�vuruda bulunulmas�na gerek olmaks�z�n Sosyal Güvenlik Kurumunca re’sen yap�lacakt�r.

100,00 TL’nin tespitinde ise her bir borç türü baz�nda borç asl�n�n 100,00 TL’yi a��p a�mad���na bak�lacakt�r. Dolay�s�yla borç asl�n�n100 TL’nin alt�nda olmas� halinde, gecikme zamm� ile birlikte toplam borç miktar� 100,00 TL’yi a�sa bile bu borçlar Sosyal Güvenlik Kurumunca terkin edilecektir.

3- Ev hizmetlerinde 10 günden az çal��t�r�lan sigortal�lar için yaln�zca k�sa vadeli sigorta kolu primi ödenecek

Ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çal��t�r�lan sigortal�lar için torba yasayla de�i�iklik yap�lmadan önce ay içinde kaç gün çal��t�r�ld���na bak�lmaks�z�n prime esas kazançlar� üzerinden % 2 oran�nda i� kazas� ve meslek hastal��� primi, % 20 oran�nda malullük ya�l�l�k ve ölüm sigortas� primi, % 12,5 oran�nda genel sa�l�k sigortas� primi ve % 2 oran�nda i�sizlik sigortas� primi olmak üzere toplamda %37,5 oran�nda prim al�nmakta idi.

6552 say�l� yasayla 5510 say�l� say�l� Kanuna ilave edilen geçici 9 uncu madde ile 1/4/2015 tarihinden itibaren  ev hizmetlerinde ay içindeki çal��ma gün say�s� 10 günden az olan sigortal�lar için yaln�zca % 2 oran�nda i� kazas� ve meslek hastal��� primi al�nmaya ba�lan�lacakt�r.

4-Ev hizmetlerinde 10 günden fazla çal��t�r�lan sigortal�lar için uygulanan a��r cezalar kald�r�ld�

Ev hizmetlerinde ay içindeki çal��ma gün say�s� 10 günden fazla olan sigortal�lar�n Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmemi� oldu�unun tespiti halinde, 1/4/2015 tarihinden geçerli olmak üzere i�yeri bildirgesinden, i�e giri� bildirgesinden ve her bir ay için ayr� ayr� olmak üzere ayl�k prim ve hizmet belgelerinden dolay� uygulanmakta olan a��r cezalar kald�r�larak, sadece bir asgari ücret tutar�nda idari para cezas� uygulamas�na geçilecektir.

5- Sosyal Güvenlik Kurumuna yap�lmas� gereken baz� bildirimlerin süresi uzat�lm�� bu süre içinde verilen belgelerden dolay� uygulanan cezalar�n terkinine imkan sa�lanm��t�r

6552 say�l� yasayla yap�lan de�i�iklikle

-5510 say�l� Kanunun 4 üncü maddesinin birinci f�kras�n�n (b) bendi kapsam�ndaki sigortal�lara ili�kin sigortal� i�e giri� ve i�ten ayr�l�� bildirgeleri,

- Ticaret sicil memurluklar�nca verilmesi gereken i�yeri bildirgeleri,

- Kamu ve özel hukuk tüzel ki�ilerince verilen yap� ruhsat� ve di�er tüm ruhsat veya ruhsat niteli�i ta��yan i�lemlerine ili�kin bilgi ve belgeler

Kanunun yay�mland��� tarihi izleyen üç ay içinde (31/12/2014 tarihine kadar) verildi�i takdirde yasal süresi içinde verilmi� say�lacak, ayr�ca bu nitelikteki fiiller dolay�s�yla Kanunun yay�mland��� tarih ve öncesinde uygulanan cezalar kesinle�ip kesinle�medi�ine bak�lmaks�z�n terkin edilecektir.

6- Birikmi� prim ve idari para cezas� borçlar�n�n dü�ük faiz oranlar� esas al�narak uzun süreli taksitler halinde ödenmesine imkan sa�land�

2014/Nisan ve önceki dönemlerden kaynaklanan prim borçlar�, 30/4/2014 ve öncesinde i�lenmi� fiiller nedeniyle uygulanan idari para cezas� borçlar� ile fark i�çilikten kaynaklanan borçlar, TEFE/ÜFE/Y�-ÜFE oranlar� üzerinden hesaplanacak gecikme zamm� ile birlikte iki�er ayl�k taksitler halinde 18 e�it taksitte ödenebilecektir.

Ba�vuru süresini kaç�rmay�n

Torba yasayla getirilen yap�land�rma hükümlerinden yararlan�labilmesi için 1/10/2014 ila 31/12/2014 tarihleri aras�nda i�yerinin ba�l� bulundu�u sosyal güvenlik merkezine ba�vuruda bulunulmas� gerekmektedir. Ba�vurular e-Bildirge kullan�c� kodu ve �ifresi aktif olan i�verenlerce e-Sigorta kanal�yla yap�labilece�i gibi i�yerinin gayri faal olmas� veya iki y�ldan beri sigortal� çal��t�rmamalar� nedeniyle e-Bildirge �ifreleri pasif hale gelmi� i�verenlerce i�yerinin ba�l� bulundu�u sosyal güvenlik merkezine elden veya posta kanal�yla müracaat edilmek suretiyle de yap�labilecektir.

Kapsama giren borçlar pe�in veya taksitler halinde ödenebilecek

Borçlar 31/1/2015 tarihine kadar pe�in olarak ödenebilece�i gibi iki�er ayl�k taksitler halinde 6, 9, 12 ve 18 e�it taksitte de ödenebilecektir. Bu nedenle ba�vuru s�ras�nda borcun ne �ekilde ödenmek (pe�in veya taksitler halinde) istenildi�inin beyan edilmesi icap etmektedir.

Kapsama giren borçlar�n taksitler halinde ödenmek istenilmesi halinde hesaplanan borca

1) Alt� e�it taksit için (1,05),

2) Dokuz e�it taksit için (1,07),

3) Oniki e�it taksit için (1,10),

4) Onsekiz e�it taksit için (1,15), katsay� ile çarp�larak bulunan tutar taksitlendirme fark� ilave edilecektir..

�dari para cezas� borçlar�n�n % 50’si terkin edilecek

6552 say�l� Kanunda öngörülen yap�land�rma hükümlerinden yararlanmak isteyen i�verenler  için sigorta primi, i�sizlik sigortas� primi, damga vergisi, e�itime katk� pay� ve özel i�lem vergisi borçlar�n�n alacak asl�ndan herhangi bir terkin yap�lmamas�na kar��n, idari para cezas� borçlar�n�n % 50’si terkin edilecektir.

Ödeme süresine dikkat

Kapsama giren borçlar�n� yeniden yap�land�ran i�verenler için ilk taksit ödeme süresi 31/1/2015 tarihinden sona erecektir. Bu nedenle yap�land�rma ba�vurusu s�ras�nda pe�in ödemde yolunu seçen borçlarca 6552 say�l� Kanunda öngörüldü�ü �ekilde hesaplanan borcun tamam�n�n en geç 31/1/2015 tarihinde ödenmesi gerekiyor.

Ba�vuru s�ras�nda taksitle ödeme seçene�ini tercih eden borçlular�n ise ilk taksit ödeme yükümlülü�ü 31/1/2015 tarihinde sona ermektedir.

Bir takvim y�l� içinde ikiden fazla taksit ihlali yapmay�n

Ba�vuru s�ras�nda taksitle ödeme yolunu tercih eden borçlular�n bir takvim y�l� içinde iki taksit ihlal etme haklar� bulunmaktad�r. �hlal edilen bu taksitlerin de en son taksitisin ödeme vadesinin sona erdi�i tarihi izleyen ay�n sonuna kadar ödenmesi gerekmektedir.

 Di�er taraftan, taksitle ödeme ba�vurusunda bulunan borçlular, bir takvim y�l� içinde üç taksiti ödememeleri veya yasal süresi d���nda ödemeleri halinde yap�land�rma hükümlerinden yararlanma hakk�n� kaybedeceklerdir.

7- Ar-Ge te�vikinden her bir sigortal� için en fazla be� y�l yararlan�labilir �art� kald�r�ld�

6552 say�l� yasan�n 144. maddesiyle 5746 say�l� Ara�t�rma ve Geli�tirme Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakk�nda Kanunun 3 üncü maddesinin üçüncü f�kras�nda yer alan “her bir çal��an için be� y�l süreyle” ibaresi yürürlükten kald�r�lm��t�r.

Yap�lan bu de�i�iklikle Ar-Ge te�vikinden be� y�ll�k yararlanma süresi sona ermi� olan sigortal�la dan dolay� yeniden yararlanma imkan� sa�lanm��, ayr�ca kapsama giren her bir sigortal� için Ar-Ge te�vikinden yersiz yere yararlanmamak ad�na be� y�ll�k sürenin takip edilmesine de gerek kalmam��t�r.

 

Eyüp Sabri DEM�RC�

Sosyal Güvenlik Kurumu

��verenler Prim Daire Ba�kanl��� �ube Müdürü