2011-10-04

Ticari İşletme Rehin Sözleşmesinin feshi ve rehnin kaldırılmasına ilişkin düzenlenecek kağıtların ve yapılacak işlemlerin damga vergisi ve harca tabi olup olmadığı hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	04.10.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-1717
	KONU	:	Ticari İşletme Rehin Sözleşmesinin feshi ve rehnin kaldırılmasına ilişkin düzenlenecek kağıtların ve yapılacak işlemlerin damga vergisi ve harca tabi olup olmadığı hk.

…

İLGİ: … evrak kayıt tarihli başvurunuz.

İlgide kayıtlı özelge talep formu ve eklerinin incelenmesinden, şirketiniz tarafından yurt dışında yerleşik …'dan kullanılan kredinin teminatını teşkil etmek üzere düzenlenen Ticari İşletme Rehin Sözleşmesinin feshi ve rehnin kaldırılmasına ilişkin olarak düzenlenecek kağıtların ve yapılacak işlemlerin damga vergisi ve harca tabi olup olmadığı, tabi olması halinde damga vergisi ve harcın matrahının nasıl belirleneceği konusunda görüş talep edildiği anlaşılmaktadır.

Bilindiği üzere, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde, bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu; 3. maddesinde damga vergisinin mükellefinin kağıtları imzalayanlar olduğu; 10. maddesinde, damga vergisinin nispi veya maktu olarak alınacağı, nispi vergide kağıtların nevi ve mahiyetlerine göre bu kağıtlarda yazılı belli paranın, maktu vergide kağıtların mahiyetlerinin esas olacağı, belli para teriminin, kağıtların ihtiva ettiği veya bunlarda yazılı rakamların hasıl edeceği parayı ifade ettiği hüküm altına alınmıştır.

Anılan Kanuna ekli (1) sayılı tablonun "I. Akitlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün A/5 fıkrasında, belli parayı ihtiva eden bir kağıda taalluk edenler dahil fesihnamelerin binde 1,5 nispetinde damga vergisine tabi olduğu hükme bağlanmıştır. 2009/15725 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile 01.01.2010 tarihinden geçerli olmak üzere Kanuna ekli (1) sayılı tablonun I/A-5 fıkrasındaki kağıtlara ilişkin damga vergisi oranı binde 1,65 olarak belirlenmiştir.

Aynı Kanuna ekli (2) sayılı tablonun "IV.Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün 23 numaralı fıkrasında ise, bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve geri ödenmesi amacıyla düzenlenecek kağıtlar ile bu kağıtlar üzerine konulacak şerhlerin (kredilerin kullanımları hariç) damga vergisinden istisna olduğu hükme bağlanmıştır.

Diğer taraftan, 492 sayılı Harçlar Kanununun 123. maddesinin üçüncü fıkrasında, "Anonim, eshamlı komandit ve limited şirketlerin kuruluş, sermaye artırımı, birleşme, devir, bölünme ve nev'i değişiklikleri nedeniyle yapılacak işlemler ile Esnaf ve Sanatkarlar Kredi ve Kefalet Kooperatifleri (Bu kooperatifler ile Kredi Garanti Fonu İşletme ve Araştırma Anonim Şirketi tarafından bankalardan kullandırılacak krediler için verilecek kefaletler dahil) bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılacak kredilerin temini ve bunların teminatları ile geri ödenmelerine ilişkin işlemler bu Kanunda yazılı harçlardan müstesnadır." hükmü yer almaktadır.

Mezkur Kanun hükümlerinin incelenmesinden de anlaşılacağı üzere, bankalar, yurt dışı kredi kuruluşları ve uluslararası kurumlarca kullandırılan kredinin kredi kuruluşuna geri dönüşüne kadar geçecek süreçte bu kanun hükümlerine göre doğacak damga vergisi ve harçların aranılmaması öngörülmektedir.

Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, yurt dışı kredi kuruluşundan kullanılan kredinin yurt dışı kredi kuruluşuna geri ödenmesinden sonra Ticari İşletme Rehin Sözleşmesinin feshi ve rehnin kaldırılmasına ilişkin olarak düzenlenecek kağıtların ve noterde yapılacak işlemlerin,488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun "IV.Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar" başlıklı bölümünün 23 numaralı fıkrası ve 492 sayılı Harçlar Kanununun 123. maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmadığından, ihtiva ettikleri veya ilgili olduğu kağıdın içerdiği tutar üzerinden damga vergisi ve harca tabi tutulması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.