2011-10-28

Yapı Kooperatifine ait arsanın satışı halinde kurumlar vergisi ve katma değer vergisi mükellefiyeti Hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Konya Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir ve Kurumlar Vergileri Müdürlüğü

 

	TARİH	:	28.10.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.42.16.01-KVK-2/1530-89
	KONU	:	Yapı Kooperatifine ait arsanın satışı halinde kurumlar vergisi ve katma değer vergisi mükellefiyeti Hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı dilekçenizde; mülkiyeti … 'a ait iken 11.06.2010 tarihinde Kooperatifiniz tüzel kişiliği adına tapuda tescil edilen arsanın, taraflar arasında doğan anlaşmazlıktan dolayı … 'a tekrar tapudan satış yoluyla iade edileceği, Kooperatifinizin sadece stopaj yönünden mükellefiyeti bulunduğu belirtilerek, söz konusu arsanın eski sahibine geri satışı yapıldığı takdirde Kooperatifinizin kurumlar vergisi ve katma değer vergisi mükellefiyetinin gerekip gerekmeyeceği hususunda bilgi istenilmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

5520 Sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde kooperatifler kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmış olup, aynı Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (k) bendinde; tüketim ve taşımacılık kooperatifleri hariç olmak üzere, ana sözleşmelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması, yönetim kurulu başkan ve üyelerine kazanç üzerinden pay verilmemesi, yedek akçelerin ortaklara dağıtılmaması ve sadece ortaklarla iş görülmesine (Yapı kooperatiflerinin kendilerine ait arsalarını kat karşılığı vererek her bir hisse için bir iş yeri veya konut elde etmeleri ortakdışı işlem sayılmaz.) ilişkin hükümler bulunup, bu hükümlere fiilen uyan kooperatifler ile bu kayıt ve şartlara ek olarak kuruluşundan inşaatın bitim tarihine kadar yönetim ve denetim kurullarında, söz konusu inşaat işlerini kısmen veya tamamen üstlenen gerçek kişilerle tüzel kişi temsilcilerine veya Kanunun 13. maddesine göre bunlarla ilişkili olduğu kabul edilen kişilere veya yukarıda sayılanlarla işçi ve işveren ilişkisi içinde bulunanlara yer vermeyen ve yapı ruhsatı ile arsa tapusu kooperatif tüzel kişiliği adına tescil edilmiş olan yapı kooperatiflerinin kurumlar vergisinden muaf olduğu hükme bağlanmıştır.

Konu ile ilgili açıklamaların yer aldığı 1 seri no.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin, '4.13.1.4 Sadece ortaklarla iş görülmesi' başlıklı bölümünde; "Kooperatifler ortaklarının belirli ekonomik çıkarlarının ve özellikle meslek ve geçimlerine ait ihtiyaçlarının sağlanıp korunmasını amaçladıkları için faaliyetin normal olarak sadece ortaklarla sınırlı olması gerekmektedir. Bu nedenle, bir kooperatifin kurumlar vergisi muafiyetinden yararlanabilmesi için ana sözleşmesinde sadece ortaklarla iş görülmesine ilişkin hüküm bulunması ve fiilen de bu hükme uyulması gerekmektedir.

Ortak dışı işlemler, sadece ortak olmayanlarla yapılan işlemleri değil, ortaklarla kooperatif ana sözleşmesinde yer almayan konularda yapılan işlemleri de kapsamaktadır." açıklaması yer almakta olup, aynı tebliğin, '4.17. Şarta bağlı muafiyetlerin kaybedilmesi veya kazanılması' başlıklı bölümünde ise; "Şarta bağlı muafiyet tanınan kurum ve kuruluşların yıl içinde muafiyet şartlarını kazanmaları veya kaybetmeleri halinde kurumlar vergisinden muaf olacakları veya kurumlar vergisine tabi olacakları tarih önem arz etmektedir.

Kurumlar vergisinden belirli şartlara bağlı olarak muaf tutulan bir kurum veya kuruluşun muafiyet şartlarını ihlal etmesi halinde, bu şartların ihlal edildiği tarihten itibaren kurumlar vergisine tabi tutulması, muafiyet şartlarının tekrar kazanılması halinde ise izleyen hesap dönemi başından itibaren muafiyetten yararlandırılması gerekmektedir." açıklamalarına yer verilmiştir.

Bu itibarla; kooperatifiniz adına kayıtlı arsanın satışı nedeniyle, sadece ortaklarla iş görülmesi şartı ihlal edilmiş olacağından satışın yapıldığı tarih itibariyle kurumlar vergisi mükellefiyetinizin tesis edilmesi gerekir.

KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNU YÖNÜNDEN:

3065 sayılı KDVK.nun 1. maddesinde verginin konusunu teşkil eden işlemler belirlenmiş olup, Türkiye'de yapılan ve bu maddede sayılan işlemlerin KDV ye tabi olacağı hüküm altına alınmıştır.

Aynı maddede, "Ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyetinin devamlılığı, kapsamı ve niteliği Gelir Vergisi Kanunu hükümlerine göre GVK.nunda açıklık bulunmadığı hallerde, Türk Ticaret Kanunu ve diğer ilgili mevzuat hükümlerine göre tayin ve tespit edilir." denilmektedir.

Kanunun 2/1 maddesinde ise; teslim, "Bir mal üzerindeki tasarruf hakkının malik veya onun adına hareket edenlerce, alıcıya veya adına hareket edenlere devredilmesidir." şeklinde tanımlanmıştır.

Bu çerçevede, gayrimenküllerin bir iktisadi işletmeye dahil olması veya gayrimenkül sahibinin gayrimenkül alım ve satımını mutad ve sürekli bir iş olarak sürdürmesi halinde gayrimenkül tesliminin katma değer vergisine tabi olması, gayrimenkül sahibinin gerçek usulde gelir vergisi mükellefiyeti gerektirmeyecek şekilde özel mülke konu gayrimenkulunü satması halinde ise, katma değer vergisi uygulanmaması gerekir.

Buna göre, iktisadi işletme niteliği taşıyan kooperatifinizin aktifinde kayıtlı arsanın satışı, katma değer vergisine tabi olacağından, bu arsa satışından dolayı KDV mükellefi olmanız gerekmektedir.

Bilgilerinize rica ederim.