2015-04-23

6645 SAYILI KANUN İLE YENİ PRİM TEŞVİKİ, İSG, İZİN SÜRELERİNDE DEĞİŞİKLİK, ÇALIŞAN EMEKLİLERLE İLGİLİ SGDP ORANINDA YAPILAN YENİ DÜZENLEMELER

---

İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair 6645 sayılı Kanun 23 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Söz konusu kanuna göre yapılması gereken bazı işlemler aşağıda maddeler halinde açıklanmıştır:

1-6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında çok tehlikeli sınıfta yer alıp ondan fazla çalışanı bulunan işyerlerinde üç yıl içinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmemesi halinde, bir sonraki takvim yılından (4 üncü yıldan) geçerli olmak üzere işsizlik sigortası priminin işveren hissesi oranı  üç yıl süreyle %1 olarak uygulanacaktır. Aksi halde, yani ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi hâlinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilecektir.

İşçi sayısında baz alınan 10 kişilik sayı, aynı işverenin Türkiye genelinde çalıştırdığı toplam çalışan sayısı olacaktır.

Ancak bu hükümden (teşvikten) yararlanan işverenler iş kazalarını bildirmedikleri takdirde, iş kazasının meydana geldiği tarihten itibaren yararlandıkları primleri yasal faizi ile birlikte geri ödeyecekler ve bu teşvikten beş yıl süre ile yasaklanacaklardır. (Haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin şahıs şirketi olması hâlinde, ortakların tamamı hakkında; sermaye şirketi olması hâlinde ise sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında yasaklama kararı verilecektir)

2- Daha önce 6111 sayılı (4447 Geçici 10.md) Yasa ile sağlanan sigorta primi desteğinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan işverenlerin, ortalama sigortalı sayısını yanlış hesaplamaları sebebiyle destekten yersiz yararlandıklarının anlaşılması durumunda, yersiz yararlanılan teşvik tutarları için gecikme cezası ve gecikme zammı alınmayacaktır.  Ancak daha önce tahsil edilen primlere ait gecikme cezası ve gecikme zamları da iade ve mahsup edilmeyecektir.

3- İşverenlere bu yasa ile yeni bir teşvik olanağı daha sağlanmaktadır. Buna göre, Türkiye İş Kurumu tarafından 31/12/2016 tarihine kadar başlatılan işbaşı eğitim programlarını tamamlayanların;

a) 18 yaşından büyük, 29 yaşından küçük olması,

b) İş başı programı bittikten sonra en geç üç ay içinde programı tamamladıkları meslek alanında özel sektör işverenleri tarafından sigortalı olarak işe alınması,

c) Bu kapsamda işe alınanların işe alındıkları yıldan bir önceki takvim yılında işyerinden bildirilen aylık prim ve hizmet belgelerindeki sigortalı sayısının ortalamasına ilave olması,

kaydıyla, işe alındıkları işyerinin imalat sanayi sektöründe faaliyet göstermesi hâlinde 42 ay, diğer sektörlerde ise 30 ay süre ile prim teşvikinden yararlanılması mümkün olabilecektir.

Bu teşvik, % 5 prim teşviki uygulandıktan sonra kalan sigorta primlerinin işveren hisselerine ait oranına göre ve asgari ücret üzerinden hesaplanacak tutarın tamamını kapsayacaktır.

Öte yandan,

30/06/2015 tarihine kadar başlayan işbaşı eğitim programlarının katılımcıları için bu fıkradaki süreler 6 ay artırımlı uygulanacaktır.

İşveren hissesine ait primlerin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanabilmesi için

işverenlerin aylık prim ve hizmet belgelerini zamanında vermesi, Fon tarafından karşılanmayan diğer primler ile sigortalı hissesine isabet eden primlerin yasal süresi içinde ödenmesi ve işyerinin prim, idari para cezası ve gecikme zammı borcu bulunmaması şarttır.

(Bu borçların yapılandırılması veya taksitlendirilmiş olması, teşviklerden yararlandırılmasına engel oluşturmayacaktır)

Yapılan denetimlerde, sigortasız işçi çalıştıran işverenler diğer prim teşviklerinde olduğu gibi bir yıl süreyle bu teşvikten yararlanamayacaktır.

İhale konusu işlerde çalıştırılanlar bu teşvik kapsamına girmeyecektir.

Aynı şekilde, sosyal güvenlik destek primine tabi çalışanlar ve yurt dışında çalışan sigortalılar bu teşvikten yararlanamayacaktır.

Fondan karşılanan prim tutarları, gelir ve kurumlar vergisi uygulamalarında gider veya maliyet unsuru olarak dikkate alınmayacaktır.

Teşvik uygulamasına ilişkin usul ve esaslar Bakanlık (İş Kur) tarafından belirlenmekte olduğundan, bu hususta ayrıca açıklama yapılacaktır.

4-  23 Nisan 2015 tarihinden itibaren;

a) İşçiye; evlenmesi veya evlat edinmesi ya da ana veya babasının, eşinin, kardeşinin, çocuğunun ölümü hâlinde üç gün,eşinin doğum yapması halinde ise beş gün,

ücretli izin verilecektir.

b)     İşçilerin en az % 70 oranında engelli veya süreğen hastalığı olan çocuğunun tedavisinde, hastalık raporuna dayalı olarak ve çalışan ebeveynden sadece biri tarafından kullanılması kaydıyla, bir yıl içinde toptan veya bölümler halinde 10 güne kadar ücretli izin verilecektir.

Bu süreler zorunlu olup, işverenin inisiyatifine bağlı olmayacaktır.

5- Turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilecektir.

6- – Emekli aylığı almakta olanlar, 5510 sayılı Yasanın 4/b kapsamına girecek şekilde (örneğin şirket ortağı vb) çalıştıkları takdirde emekli aylıklarından % 15 değil, %10’u oranında SGDP kesilecektir. Ancak bu uygulama 2015/Temmuz ayından itibaren başlayacaktır.

7- Kanunun 4/b kapsamına tabi sigortalıların (eski Bağ-Kur’luların) seçtikleri SPEK kazanç tutarı, yanlarında çalıştırdıkları 4/a kapsamındaki sigortalıların SPEK tutarı ile kıyaslanmayacak, dolayısıyla 4/a kapsamındakilerden az veya çok olabilecektir. Diğer taraftan bu hüküm, 01.10.2008 tarihinden geçerli olarak uygulanacaktır.

8- 5510 sayılı Kanunun 4/b kapsamına tabi çalışanlardan, Kuruma kayıt ve tescilleri yapıldığı halde, 2015/Nisan ayının sonu itibarıyla 12 ay ve daha fazla süreye ilişkin prim borcu bulunanların, bu sürelere ilişkin prim borçlarını 31.07.2015 tarihine kadar ödememeleri halinde sigortalılığı durdurulacaktır. Ancak durdurulan süreler sigortalılık süresi olarak değerlendirilmeyecek ve bu sürelere ilişkin prim borçları için icra takibi yapılmayacaktır.

Sigortalılıkları durdurulanlardan 4 (b) maddesi kapsamında çalışmaya devam edenlerin sigortalılıkları 01.05.2015 tarihi itibarıyla yeniden başlatılacaktır. (Sonraki bir tarihte, talep edilmesi halinde durdurulan sigortalılık sürelerinin tamamı, Kurumca tebliğ edilecek prim borcu üç ay içinde ödenmek kaydıyla hizmetten saydırılabilecektir) Ayrıca, sigortalılıkları durdurulanlar ile bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler hakkında 1/1/2012 ile 23.04.2015 tarihleri arasında durdurulan süreler için genel sağlık sigortası hükümleri uygulanmayacaktır.

9- İşverenlerin veya üçüncü şahısların, 31/12/2014 tarihine kadar iş kazası ve meslek hastalığı, hastalık, malullük, adi malullük ve ölüm hâlleri ile sigortalıya, genel sağlık sigortalısına veya bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere yönelik fiiller nedeniyle, kesinleşmiş mahkeme kararı sonucu ödemekle yükümlü bulundukları her türlü borçlarına, borçlar bu yasada belirtilen tarihlerde ödenmek kaydıyla kanuni faiz yerine Yİ-ÜFE (yurt içi üretici fiyat endeksi) uygulanabilecektir. (Bu husustaki usul ve esaslar Kurumca ayrıca açıklanacaktır.)

 

Hadi EYCE

SGK Uzmanı