2011-03-25

Sigorta acentelerinin düzenlediği poliçelere ilişkin cironun belirlenmesinde toplam tahsil tutarının mı yoksa komisyon tutarlarının mı dikkate alınacağı Hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İstanbul Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü

 

	TARİH	:	25.03.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.16.01-GVK-37-201
	KONU	:	Sigorta acentelerinin düzenlediği poliçelere ilişkin cironun belirlenmesinde toplam tahsil tutarının mı yoksa komisyon tutarlarının mı dikkate alınacağı Hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda; sigorta acenteliği yapmakta olduğunuz, düzenlediğiniz poliçelerde hangi rakamın cironuzu oluşturduğu konusunda tereddütte kaldığınız belirtilerek, poliçelerin toplam tahsil tutarının mı yoksa sigorta firmalarının tarafınıza düzenlediği sigorta komisyon gider belgelerinde yazılı olan komisyon tutarının mı cironuzu oluşturacağı konusunda Başkanlığımız görüşü sorulmaktadır.

Bilindiği üzere, 193 Sayılı GVK.nun "Ticari kazancın tarifi" başlıklı 37. maddesinin birinci fıkrasında, her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançların ticari kazanç olduğu belirtilmiş olup, ticari kazançta vergiyi doğuran olay tahakkuk esasına bağlanmıştır.

Aynı Kanunun bilanço esasında ticari kazancın tespiti ile ilgili 38. maddesinde de;

 

"Bilanço esasına göre ticari kazanç teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerleri arasındaki müspet farktır. Bu dönem zarfında sahip ve sahiplerce;

1. İşletmeye ilave olunan değerler bu farktan indirilir.

2. İşletmeden çekilen değerler ise farka ilave olunur.

Ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi sırasında VUK.nun değerlemeye ait hükümleri ile bu kanunun 40 ve 41. maddeleri hükümlerine uyulur."

Hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, ticari kazancın tespitinde "tahakkuk esası" ve "dönemsellik" ilkeleri geçerlidir. Tahakkuk esasında gelir ve giderlerin miktar ve mahiyet itibariyle kesinleşmiş olması, yani geliri ve giderleri doğuran işlemin tekemmül etmesinin yanı sıra, miktarının ve işlemden kaynaklanan alacağın veya borcun ödeme şartlarının da belirlenmiş olması gereklidir. Bu esas dikkate alındığında bir gelir unsurunun, dönemsellik ilkesinin uygulanmasına ilişkin özel bir düzenleme bulunmadığı sürece, mahiyet ve tutar itibariyle kesinleştiği dönem kazancının tespitinde dikkate alınması gerekmektedir.

Öte yandan, 01.08.2008 tarih ve 26954 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 385 Seri No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin 6. maddesinde;

 

"6. Sigorta Acentelerine Tali Acentelik Sözleşmesi İle Bağlı Olarak Çalışan Tali Acentelere Ödenen Komisyon Bedellerinde Belge Düzeni

243 ve 246 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğlerinde, sigorta acente ve prodüktörleri ile sigorta ve reasürans brokerleri tarafından sigorta şirketlerine sağlanan hizmetler nedeniyle ödenen komisyon bedelleri için sigorta şirketleri tarafından "Sigorta Komisyon Gider Belgesi" düzenleneceği ve acente, prodüktör ve brokerlerin bu bedeller için ayrıca fatura düzenlemeyecekleri ve bu bedelleri sigorta komisyon gider belgesine istinaden hasılat kaydedecekleri açıklanmıştır.

VUK.nun mükerrer 257. maddesinin Bakanlığımıza verdiği yetkiye istinaden, tali acentelerin bir tali acentelik sözleşmesiyle sigorta acentelerine bağlı olarak faaliyette bulunmaları ve bu faaliyetleri sonucu bir komisyon geliri elde etmeleri nedeniyle, sigorta acenteleri tarafından tali acentelere ödenen komisyon bedelleri için sigorta komisyon gider belgesi düzenleme zorunluluğu getirilmiştir.

Buna göre, tali acenteler aldığı bu bedeller için ayrıca fatura düzenlemeyecekler ve bu bedelleri sigorta acenteleri tarafından düzenlenen sigorta komisyon gider belgesine istinaden hasılat kaydedebileceklerdir.

01.09.2008 tarihi itibariyle sigorta acentelerinin düzenlemek zorunda oldukları sigorta komisyon gider belgesinde 243 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinde belirlenen usul ve esaslara uyulacağı da tabiidir."

Hükmü yer almıştır.

Bu hüküm ve açıklamalara göre, sigorta şirketlerine sağlanan hizmetler nedeniyle tarafınıza ödenen komisyon bedelleri için sigorta şirketleri tarafından "Sigorta Komisyon Gider Belgesi" düzenlenecek olup, hasılatın tespitinde ise, sigorta komisyon gider belgesinde gösterilen bedellerin dikkate alınması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim