2011-11-16

Derneğin vergisel durumu hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri KDV ve Diğer Vergiler Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	16.11.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.06.17.01-KDV-2:2010-14001.66.1004
	KONU	:	Derneğin vergisel durumu hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı özelge talep formunuzda, Derneğinizin vergi ve harçlardan muaf olup olmadığı hususunda bilgi istenilmektedir.

KURUMLAR VERGİSİ YÖNÜNDEN:

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 1. maddesine göre dernek ve vakıflar kurumlar vergisi mükellefleri arasında sayılmazken, aynı maddenin (ç) bendi ile dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmeler kurumlar vergisi mükellefiyeti kapsamına alınmıştır. Aynı Kanunun 2. maddesinin beşinci fıkrasında, dernek ve vakıflara ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve sermaye şirketleri ile kooperatifler dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu, aynı maddenin altıncı bendinde de dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemelerinin, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında bulunmasının, tüzel kişiliklerinin olmamasının, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal ve hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesi veya karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi işletme niteliğini değiştirmeyeceği hükme bağlanmıştır.

1 Seri Numaralı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerle ilgili (2.4.) bölümünde; iktisadi işletmenin belirlenmesinde iktisadi işletmenin en belirgin özelliğinin bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet arz etmesi olduğu diğer bir anlatımla iktisadi işletmenin unsurlarının ticari faaliyetin de temel özelliklerinden olan, bir organizasyona bağlı olarak piyasa ekonomisi içerisinde bedel karşılığı mal alım-satımı, imalatı veya hizmet ifaları gibi faaliyetler olduğu, Kanunun bu gibi halleri tek tek saymak yerine, dernek veya vakıf tarafından piyasa ekonomisi içerisinde icra edilen tüm iktisadi faaliyetleri kapsamına aldığı, satılan mal veya hizmete ait bedelin sadece maliyeti karşılayacak kadar olmasının, kar edilmemesinin, karın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin iktisadi işletme olma vasfını değiştirmeyeceği açıklanmıştır.

Buna göre, Derneğinizin tüzel kişiliği itibarıyla kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır. Ancak, iktisadi işletme oluşturacak şekilde, ticari, sınai ve zirai faaliyette bulunmanız halinde Derneğinize ait iktisadi işletme oluşacağından, söz konusu iktisadi işletmenin kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis edileceği tabiidir.

KATMA DEĞER VERGİSİ YÖNÜNDEN:

KDVK.nun 1/1. maddesinde, Türkiye'de yapılan ticari, sınai, zırai ve serbest meslek faaliyeti kapsamındaki teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu; bu faaliyetlerin kanunların veya resmi makamların gösterdiği gerek üzerine yapılmasının ve bunları yapanların hukuki statü ve kişiliklerinin işlemlerin mahiyetini değiştirmeyeceği ve vergilemeye engel teşkil etmeyeceği hüküm altına alınmış bulunmaktadır.

Diğer taraftan, katma değer vergisinden istisna edilen işlemleri düzenleyen, Kanunun 17/2-b maddesinde, genel ve katma bütçeli dairelere, il özel idarelerine, belediyelere, köylere, bunların teşkil ettikleri birliklere, …, kamu menfaatine yararlı derneklere, … Bakanlar Kurulunca vergi muafiyeti tanınan vakıflara bedelsiz olarak yapılan her türlü mal teslimi ve hizmet ifalarının katma değer vergisinden istisna olacağı belirtilmiştir.

Buna göre, Derneğinizin kamu menfaatine yararlı dernek olması kaydıyla, yaptıracağı camii inşaatına yönelik bedelsiz teslim ve hizmetler KDV ye tabi olmayacaktır. Ancak, Derneğinize bedeli karşılığında yapılacak mal teslimi ve hizmet ifaları ise bu istisna hükmü kapsamında değerlendirilmeyeceğinden genel hükümler çerçevesinde KDV ye tabi tutulacaktır.

DAMGA VERGİSİ YÖNÜNDEN:

488 Sayılı Damga Vergisi Kanununun 1. maddesinde; bu Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtların damga vergisine tabi olduğu, bu Kanundaki kağıtlar teriminin, yazılıp imzalanmak veya imza yerine geçen bir işaret konmak suretiyle düzenlenen ve herhangi bir hususu ispat veya belli etmek için ibraz edilebilecek olan belgeler ile elektronik imza kullanılmak suretiyle manyetik ortamda ve elektronik veri şeklinde oluşturulan belgeleri ifade ettiği, 3. maddesinde ise damga vergisinin mükellefinin kağıtları imza edenler olduğu, resmi dairelerle kişiler arasındaki işlemlere ait kağıtların damga vergisini kişilerin ödeyeceği hükme bağlanmıştır.

Anılan Kanunun "V-Kurumlarla İlgili Kağıtlar" başlıklı bölümünün 17. maddesinde, genel menfaatlere yararlı derneklerinher türlü işlemlerinde düzenlenen ve damga vergisi bu teşekküller tarafından ödenmesi gereken kağıtların damga vergisinden müstesna olacağı belirtilmiştir.

Buna göre, Derneğinizin, Bakanlar Kurulu Kararıyla onaylanan "Kamu Yararına Çalışan Dernekler" arasında yer almaması nedeniyle, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (1) sayılı tabloda yer alan kağıtlar bakımından damga vergisi mükellefi olacaktır.

BELEDİYE GELİRLERİ YÖNÜNDEN:

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Ek 1. maddesinin birinci fıkrasında, "Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yapılan her türlü bina inşaatı (ilave ve tadiller dahil), inşaat veya tadilat ruhsatının alınmasında Ek Madde 6'da yer alan tarifede gösterilennispet ve hadlerde bina inşaat harcına tabidir." hükmü yer almakta olup Ek 2. maddesinin (f) bendinde de, dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık bulunan ibadethaneler, bunların müştemilatı inşaatı, bina inşaat harcından istisna olduğu belirtilmiştir.

Aynı Kanunun 90. maddesinde de, ibadet yerleri hakkında harcamalara katılma payıtahakkuku yapılmayacağı hükme bağlanmıştır.

Buna göre, yazıya konu edilen derneğin dini hizmetlerin ifasına mahsus ve umuma açık olmak üzere yaptıracağı camii inşaatının, bina inşaat harcından istisna tutulması ve aynı şekilde harcamalara katılma paylarının da alınmaması gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.