2011-12-28

Doğalgaz Taahhüt İşlerinde S.Meslek Kazanç Defteri Kullanılması Gerekip Gerekmediği İle Ökc Alınıp Alınmayacağı Hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI Diyarbakır Vergi Dairesi Başkanlığı Mükellef Hizmetleri Grup Müdürlüğü

 

	TARİH	:	28.12.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.21.15.01-GVK-2010/64-36
	KONU	:	Doğalgaz Taahhüt İşlerinde S.Meslek Kazanç Defteri Kullanılması Gerekip Gerekmediği İle Ökc Alınıp Alınmayacağı Hk.

…

İLGİ: …

İlgi kayıt sayılı özelge talep dilekçeniz ile Makine Mühendisi olduğunuz, "…" adresinde proje çizimi dahilinde doğalgaz taahhüt işi yapacağınız, bu işle ilgili olarak "İşletme Defteri"ni tasdik ettirdiğiniz belirtilerek, ayrıca "Serbest Meslek Defteri"ni de tasdik ettirip ettiremeyeceğiniz ile taahhüt işinden dolayı Ödeme Kaydedici Cihaz kullanıp kullanamayacağınız hususlarında Başkanlığımız görüşünün bildirilmesi istenilmiştir.

193 sayılı GVK.nun 37. maddesinin birinci fıkrasında, "Her türlü ticari ve sınai faaliyetlerden doğan kazançlar ticari kazançtır" hükmü yer almaktadır.

Aynı Kanunun 65. maddesinin birinci ve ikinci fıkralarında, "Her türlü serbest meslek faaliyetinden doğan kazançlar serbest meslek kazancıdır.

Serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır." hükümlerine yer verilmiştir.

Kanunun müteakip 66. maddesinde ise, serbest meslek faaliyetinin yanında meslekten başka bir iş veya görev ile devamlı olarak uğraşılmasının serbest meslek erbabı vasfını değiştirmeyeceği belirtilmiştir.

Ticari kazançlar esas itibariyle sermaye-emek karışımı bir kaynağa bağlı olarak doğmakta ve bu kaynağa bağlı olarak devamlı bir organizasyona dayanan her türlü faaliyeti içermektedir. Serbest meslek faaliyetinin ticari bir organizasyon içinde yapılması da yukarıda belirtildiği gibi ticari kazanç sayılmakta ve kazancın tespitinde ticari kazanca ait esas ve hükümler geçerli bulunmaktadır.

Diğer taraftan, 213 sayılı VUK.nun 172. maddesinde; serbest meslek erbabına defter tutma mecburiyeti getirilmiş, 210. maddesinde de serbest meslek erbabının serbest meslek kazanç defteri tutacağı hüküm altına alınmış, 236. maddesinde ise " Serbest meslek erbabı, mesleki faaliyetlerine ilişkin her türlü tahsilatı için iki nüsha serbest meslek makbuzu tanzim etmek ve bir nüshasını müşteriye vermek, müşteride bu makbuzu istemek ve almak mecburiyetindedir." hükmü bulunmaktadır.

Öte yandan, anılan Kanunun 227. maddesi gereğince, bu Kanuna göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan münasebet ve muamelelere ait olan kayıtların tevsiki mecburi olduğundan, ticaret erbabınca 229. maddesine göre satılan emtia veya yapılan iş karşılığında, müşterinin borçlandığı meblağı göstermek üzere müşteriye ticari bir vesika olarak fatura düzenlenmesi, 177. maddede 6 bent halinde sayılan şartlardan birini taşıması halinde bilanço esasına göre, aksi takdirde işletme hesabı esasına göre defter tutulması gerekmektedir.

Yukarıda yer alan açıklamalardan da anlaşılacağı, proje aşamasından başlayarak taahhüt bölümünü de içine alan komple işler kapsamında çizdiğiniz projeler, doğalgaz taahhüt işinin bir parçası sayılacağından, elde ettiğiniz kazancın ticari kazanç olarak değerlendirilmesi ve 213 sayılı VUK.nun 177. maddede 6 bent halinde sayılan şartlardan birini taşımanız halinde bilanço esasına göre, aksi takdirde işletme hesabı esasına göre defter tasdik ettirilerek satılan emtia veya yapılan iş karşılığında fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

Ancak, proje çizimi ve taahhüt işinin birlikte yapılması yanında, diğer kişilere sadece doğalgaz projesi çizim hizmeti verilmesi durumunda, proje çiziminden elde ettiğiniz kazancın serbest meslek kazancı olarak vergilendirilmesi ve bu faaliyetinizden elde edilen gelir için serbest meslek kazanç defterinin tasdik ettirilerek serbest meslek makbuzu kullanılması gerekmektedir.

Diğer taraftan, Katma Değer Vergisi Mükelleflerinin Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında 3100 sayılı Kanunun 1. maddesinin 1. fıkrasında "Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlar, bu Kanuna göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetindedirler." denilmiştir.

Aynı Kanunun 1. maddesinin 3. fıkrasında ise; "Ödeme kaydedici cihazların kullanılması mecburiyeti Maliye Bakanlığınca tespit edilen faaliyetlerle uğraşanlar hakkında uygulanmaz." hükmü yer almaktadır.

Anılan hüküm ile Bakanlığımıza tanınan yetkiye dayanılarak 49 Seri No.lu Ödeme Kaydedici Cihaz Genel Tebliğinin A/3. bölümünde, her türlü inşaat işi ile uğraşanların (yol, su, kanalizasyon, kuyu açma, hafriyat, duvar örülmesi, sıva, boya, badana, elektrik, sıhhi ve kalorifer tesisatı, karo ve fayans işleri, cam takılması, her türlü doğrama işleri, parke döşemesi, çevre düzeni ve benzeri işler), bu faaliyetlerine münhasır olmak üzere, ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetinde olmadıkları açıklanmıştır.

Doğalgaz tesisatçılığı ve taahhüt işlerinin, yukarıda belirtilen inşaat işlerine benzer mahiyette olması sebebiyle söz konusu faaliyetinize münhasır olmak üzere Vergi Usul Kanununda geçen belgelerin düzenlenmesi şartıyla ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetiniz bulunmamaktadır.

Bilgi edinilmesini rica ederim.