2011-10-10

Çalınan çeklere ilişkin dava aşamasında bulunan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılması hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI ANKARA VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	10.10.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.06.18.02.32323-7876-863
	KONU	:	Çalınan çeklere ilişkin dava aşamasında bulunan alacaklar için şüpheli alacak karşılığı ayrılması hk.

…

İLGİ: …

İlgide kayıtlı dilekçenizde; … Vergi Dairesi Müdürlüğünün … vergi numaralı mükellefi olduğunuz, … 'de faaliyet gösteren firmanıza ait müşteri çeklerinin … /2009 tarihinde çalındığı, … 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin … /2009 tarihli ve … esas numaralı kararıyla … bank'a ait … /2009 vadeli … 000,00.-TL tutarındaki müşteri çekinizin bedelinin bankada üç ay süre ile bloke edildiği, bu süre içinde mükerrer ödeme olmaması için müşterilerinizin ödeme yapmadıkları, üç ay sonunda mahkemenin çek bedelinin ödenip ödenmeyeceğine karar vereceği belirtilerek, Katma Değer Vergisi Kanunu ve VUK.nun 323. maddesine göre alacağınızın şüpheli ticari alacak olarak değerlendirilip değerlendirilemeyeceği ve karşılık ayırıp ayıramayacağınız hususlarında Başkanlığımızdan görüş talebinde bulunduğunuz anlaşılmıştır.

213 sayılı VUK.nun 323. maddesinde; "Ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla;

 

1. Dava veya icra safhasında bulunan alacaklar;

    

2. Yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan dava ve icra takibine değmeyecek derecede küçük alacaklar;

Şüpheli alacak sayılır.

Yukarıda yazılı şüpheli alacaklar için değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilir.

Bu karşılığın hangi alacaklara ait olduğu karşılık hesabında gösterilir. Teminatlı alacaklarda bu karşılık teminattan geri kalan miktara inhisar eder.

Şüpheli alacakların sonradan tahsil edilen miktarları tahsil edildikleri dönemde kar-zarar hesabına intikal ettirilir." hükmü yer almaktadır.

Diğer yandan, 334 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğinin"V. Katma Değer Vergisi İçin Şüpheli Alacak Karşılığı Ayrılması" başlıklı bölümünde; "… katma değer vergisinden kaynaklanan alacak için şüpheli alacak karşılığı ayrılabilmesi; yukarıdaki madde hükmünde yer alan şartların mevcut olması, alacağın ilgili dönemin kayıtlarına girmesi ve katma değer vergisi beyannamelerinde beyan edilmesi halinde mümkün olacaktır." açıklamasına yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan düzenlemelere göre; bir alacağın şüpheli alacak niteliği kazanabilmesi için alacakla ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi arasında illiyet bağı bulunmalıdır.

Bu itibarla söz konusu olayda, tarafınızca açılan dava, alacağınızın takibine yönelik değil çeklerin iptaline ilişkin olduğundan bu aşamada söz konusu çek bedelleri için şüpheli alacak karşılığı ayrılması mümkün bulunmamaktadır. Ancak, çalınan çeklerin bedellerinin borçludan tahsil edilememesi halinde, maddede yer alan şartların mevcut olması kaydıyla söz konusu alacakların teminatsız kısmı için yukarıda yer alan şartlar dahilinde değerleme gününün tasarruf değerine göre pasifte karşılık ayrılabilecektir.

Öte yandan, VUK.nun 323. madde hükmünde yer alan şartların mevcut olması, alacağın ilgili dönemin kayıtlarına girmesi ve katma değer vergisi beyannamelerinde beyan edilmesi halinde katma değer vergisinden kaynaklanan alacak için de şüpheli alacak karşılığı ayrılabileceği tabiidir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.