2011-08-19

Nakit, kıymetli evrak, kıymetli maden v.b. nakillerde sevk irsaliyesi ve taşıma irsaliyesi düzenlenip düzenlenmeyeceği hk.

---

T.C. GELİR İDARESİ BAŞKANLIĞI İSTANBUL VERGİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI (Mükellef Hizmetleri Usul Grup Müdürlüğü)

 

	TARİH	:	19.08.2011
	SAYI	:	B.07.1.GİB.4.34.19.02-019.01-1361
	KONU	:	Nakit, kıymetli evrak, kıymetli maden v.b. nakillerde sevk irsaliyesi ve taşıma irsaliyesi düzenlenip düzenlenmeyeceği hk.

…

İLGİ: …

İlgi dilekçenizde, her türlü nakit, kıymetli evrak, kıymetli maden ve benzeri kıymetli malların güvenlikli şekilde toplanması, sayılması, dağıtılması, ilgili kişilere tesliminin sağlanması, saklanması ve otomatik vezne makinesi yüklemelerinin yapılmasına ilişkin hizmetleri sağlama ve 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetlerine Dair Kanun, bu Kanun'un Tüzük ve Yönetmelikleri çerçevesinde belirtilen koruma, güvenlik ve eğitim hizmetleri faaliyetleri ile iştigal ettiğiniz belirtilerek, eşya niteliği olmayan para, altın ve kıymetli evrak naklinde şirketiniz tarafından taşıma irsaliyesi, taşıttıranlarca da sevk irsaliyesi düzenlenip düzenlenmeyeceği sorulmaktadır.

213 sayılı VUK.nun 240. maddesinin (A) bendinde "Taşıma irsaliyeleri: Ücret karşılığında eşya nakleden bütün gerçek ve tüzelkişiler naklettikleri eşya için, 209. maddede yazılı bilgilerle, sürücünün ad ve soyadı ve aracın plaka numarasını ihtiva eden ve seri ve sıra numarası dahilinde teselsül eden irsaliye kullanmak zorundadırlar. Bu irsaliyenin bir nüshası eşyayı taşıttırana, bir nüshası eşyayı taşıyan aracın sürücüsüne veya kaptanına verilir ve bir nüshası da taşımayı yapan nezdinde saklanır. Bu bent hükmü nakliye komisyoncuları ile acenteleri de kapsar." hükmü yer almaktadır.

Diğer taraftan, mezkur Kanunun 230. maddesinin (5) numaralı bendinde, malın alıcıya teslim edilmek üzere satıcı tarafından taşındığı veya taşıttırıldığı hallerde satıcının, teslim edilen malın alıcı tarafından taşınması veya taşıttırılması halinde alıcının, taşınan veya taşıttırılan mallar için sevk irsaliyesi düzenlenmesinin ve bu irsaliyenin taşıtta bulundurulmasının zorunlu olduğu, malın, bir mükellefin birden çok iş yeri ile bu işyerlerinin şubeleri arasında taşındığı veya satılmak üzere bir komisyoncu veya diğer bir aracıya gönderildiği hallerde de, malın gönderen tarafından sevk irsaliyesine bağlanmasının gerekli olduğu hüküm altına alınmıştır.

Madde hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, mal sevkiyatı yapan veya yaptıran alıcı veya satıcıların sevk irsaliyesi, ücret karşılığında eşya nakledenlerin ise taşıma irsaliyesi düzenlemeleri gerekmektedir.

Bununla beraber, sevk irsaliyesi ticari mal hareketinin izlenmesi için düzenlenen bir belgedir.

Öte yandan, 4721 sayılı Medeni Kanunun 762. maddesinde, "Taşınır mülkiyetinin konusu, nitelikleri itibariyle taşınabilen maddi şeyler ile edinmeye elverişli olan ve taşınmaz mülkiyetinin kapsamına girmeyen doğal güçlerdir." hükmü yer almaktadır.

Bu açıklamalara göre, şirketinizce taşınan para, kıymetli evrak ve kıymetli madenin medeni kanun anlamında eşya oldukları kesindir. Bu nedenle, ücret karşılığında taşınan para, kıymetli evrak ve kıymetli madenin taşınması sırasında taşıma irsaliyesi düzenlenmesi zorunludur.

Bununla beraber, para nakil işlemleri ve kıymetli evrakın taşınması sırasında taşımayı yapan veya yaptıran tarafından sevk irsaliyesi düzenlenmesine gerek bulunmamakta olup, kıymetli maden nakil işlemlerinde ise emtiayı taşıyan veya taşıttıran tarafından sevk irsaliyesi düzenlenmesi gerekmektedir.

Bilgi edinilmesini rica ederim.