2015-02-02

DİKKAT! İŞTEN AYRILAN İŞÇİ BAĞ-KUR PRİMİNİZİ ATIRABİLİR

---

Genel anlamda, 5510/4-1.b kapsamındaki başka bir ifade ile Bağ-Kur kapsamındaki sigortalıların ödeyecekleri prim tutarları, prime esas kazanç alt ve üst sınırı arasında kendileri tarafından beyan edilen aylık kazanç tutarının % 34,5’i esas alınarak belirlenmektedir. Bağ-Kur’lu sigortalının kazanç beyanında bulunmaması halinde ise aylık kazanç tutarları günlük asgari ücretin 30 katının % 34,5’i üzerinden hesaplanmaktadır.

Bunun tek istisnası ise gerçek kişi işveren olup aynı zamanda yanında  5510/4-1.a kapsamında başka bir ifade ile SSK’lı sigortalı çalıştıran Bağ-Kur’lular için yapılmıştır.

5510 sayılı Kanunun 81. maddesi uyarınca gerçek kişi işveren olup aynı zamanda 5510/4-1.a kapsamında sigortalı çalıştıran kişilerin ödeyecekleri prim tutarları,  çalıştırdığı sigortalılar için ödenen primlerden az olamayacaktır.

Örneğin,  kırtasiye dükkanı işleten ve Bağ-Kur kapsamında sigortalı olan bir kişinin yanında çalıştırdığı sigortalılara ilişkin düzenlediği 2015/Ocak ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde

(A) Sigortalısı için 30 gün - 1.500,00 TL,

(B)Sigortalısı için 10 gün -  600,00 TL olarak bildirimde bulunduğu varsayıldığında,

(A) sigortalısının günlük kazancı 1.500,00 / 30 = 50,00 TL

(B) sigortalısının günlük kazancı 600,00 /10 = 60,00 TL olacak, haliyle günlük kazancı en yüksek olan sigortalı, (B) sigortalısı olacaktır. Bu durumda, kırtasiye dükkanı işleten Bağ-Kur kapsamındaki sigortalının 2015/Ocak ayına ilişkin ödeyebileceği asgari prim tutarı (B) sigortalısının günlük kazancı esas alınarak;

60,00 * 30 = 1.800,00

1.800,00 * 34,5  / 100 = 621,00 TL olacaktır.

İş akdi fesh edilen sigortalılara dikkat

İşveren Uygulama Tebliğine göre iş akdi feshedilen sigortalıların hak kazanıp da kullanmadıkları yıllık izin sürelerine ait ücretlerinin, akdin fesh edildiği ayın kazancına dahil edilerek bildirilmesi gerekmektedir.

Örneğin, 2014 yılına ilişkin hak kazandığı 14 günlük yıllık iznini kullanmadan, iş akdi  4/1/2015 tarihi itibariyle fesh edilen ve akdin feshedildiği tarihte günlük asgari ücret karşılığında yani günlük brüt 40,05 TL üzerinden ücret alan bir sigortalı için düzenlenecek olan 2015/Ocak ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinde

Prim ödeme gün sayısı: 4 gün

Prime esas kazanç tutarı:  Fiilen çalışılan 4 günlük ve kullanılmayan izin süresine ilişkin 14 günlük süreye ilişkin ücreti esas alınarak belirleneceğinden, 18 * 40,05 TL = 720,90 TL 

Olacaktır.

Bu bağlamda, yıllık iznini kullanmadan iş akdi feshedilen sigortalıların, günlük kazanç tutarları yüksek tutarlara ulaşabilmekte, hatta bu ücretler kimi zaman prime esas kazanç üst sınırını dahi aşabilmektedir. Dolayısıyla bu durumda iş akdi feshedilen işçi gerçek kişi olan bir işverenin işçisi ise gerçek kişi işverenin ödeyeceği Bağ-Kur primi sigortalının günlük kazancından az olamayacaktır.

İş akdi 4/1/2015 tarihinde feshedilen sigortalının gerçek kişi bir işverenin yanında çalışmış olduğu varsayıldığında, gerçek kişi işverenin ödeyeceği asgari Bağ-Kur primi

720,90 / 4 = 180,23 günlük kazanç tutarı

180,23 * 30 = 5.406,90 TL aylık kazanç tutarı

5.406,90 * 34,5 / 100 = 1.865,38 TL olacaktır.

Dolayısıyla daha önce aylık asgari kazanç üzerinden 1.201,50 * 34,5 / 100 = 414,52 TL prim ödeyen Bağ-Kur’lu işverenin ödeyeceği prim tutarı yıllık ücretli iznini kullanmadan işten ayrılan bir sigortalısından dolayı birden bire 1.865,38 TL’ye çıkacaktır.

Kazanç değişikliği beyanında bulunmayı unutmayın

Aynı zamanda gerçek kişi işveren olan Bağ-Kur’lu bir kişinin, iş akdini feshettiği sigortalısı nedeniyle iş akdinin feshedildiği aydaki kazancı bu şekilde belirlense de, takip eden ayda kazanç beyanında bulunduğu takdirde, ödeyeceği prim tutarı yine beyan edeceği günlük kazanç tutarına düşürülecektir.

Bu nedenle örneğimizdeki Bağ-Kur’lu işverenin 2015/Şubat ayı içinde yeniden kazanç beyanında bulunması halinde ödeyeceği Bağ-Kur primi önceden olduğu gibi asgari kazanç düzeyine çekilebilecektir. Ancak bu şekilde beyanda bulunulsa dahi 2015/Ocak ayı primi her halükarda 1.865,38 TL üzerinden ödenecektir.

Buna karşın kazanç beyanında bulunulmadığı takdirde takip eden aylardaki Bağ-Kur primleri de iş akdi feshedilen sigortalının günlük kazanç tutarı üzerinden hesaplanmaya devam edecektir.

Dolayısıyla primlerini düzenli ödeyen Bağ-Kur’lu işverenler prim borçlarını ödemek istediklerinde karşılarına çıkan borç tutarını gördüklerinde  bu durumun farkına vararak takip eden ayda prim tutarlarını aşağı düzeye çekseler de, primlerini ödemeyen veya ileride bir yapılandırma çıkarsa öderim düşüncesinde olan Bağ-Kur’lu işverenler çoğu zaman bu duruma farkına varamadıklarından takip eden on iki aydaki Bağ-Kur primleri de bu rakamlar üzerinden tahakkuk ettirilmektedir.

Bu nedenle, aynı zamanda işveren olan Bağ-Kur kapsamındaki sigortalıların, kazanç değişikliğinin sadece kendi beyanları üzerinden gerçekleşmediğini göz önüne alarak, aylık primlerini ödemeseler dahi düzenli olarak kontrol etmeleri ve gerekirse kazanç beyanında bulunmayı ihmal etmemeleri menfaatlerine olacaktır.

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu

İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü