2015-01-12

TAŞERON İŞİNİ BİTİRDİYSE MUTLAKA SGK’YA BİLDİRİN

---

 

 

5510 sayılı Kanunun 11. maddesine göre bir işin bölüm veya eklentilerinden iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiye alt işveren denilmektedir.

Sosyal güvenlik uygulamalarında alt işverenler için ayrıca işyeri dosyası tescil edilmeyip, asıl işverenle yapılan sözleşmenin ibraz edilmesi kaydıyla, asıl işverene ait işyeri dosyası üzerinden alt işveren numarası verilmekte ve alt işverenlerce çalıştırılan sigortalıların bildirimleri bu numara üzerinden yapılmaktadır.

Diğer taraftan, Kanunun 11. maddesinde yer alan “… asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumludur.” hükmüne istinaden,  Sosyal Güvenlik Kurumunca alt işverenlerin Kuruma olan borçlarından dolayı asıl işverenler de sorumlu tutulmaktadır.  Alt işverenlerin Kuruma olan idari para cezası borçlarından dolayı asıl işverenin sorumlu tutulup tutulamayacağı konusunda tereddütler yaşansa da Sosyal Güvenlik Kurumunca çıkartılan 2011/53 sayılı Genelgede,  Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 12/6/1991 tarihli ve 1991/10-277 Esas, 1991/359 Kararı gerekçe gösterilerek, asıl işverenlerin, alt işverenlerin prim borçlarının yanı sıra idari para cezası borçlarından dolayı da sorumlu tutulacağı hususuna yer verilmiştir.

Bu bağlamda, alt işverenlerce Kuruma olan borçlar ödenmediği takdirde Kurumca 6183 sayılı Kanun gereği yürütülen icra takip işlemleri sırasında, hem asıl işverene hem de alt işverene birlikte ödeme emri gönderilerek, birikmiş alacakların hem asıl işverenden hem de alt işverenden tahsili cihetine gidilmektedir.

Uygulamada,  her ne kadar işlerini bitiren alt işverenlerce Kurumdan borçlarının bulunmadığı yönünde bir yazı alınmadan asıl işverenler nezdindeki teminatlar iade edilmese de işlerini bitiren ve Kurumdan borçlarının bulunmadığı yönünde yazı aldıktan sonra teminatları iade edilen alt işverenlerce birkaç ay daha bildirim yapılmaya devam edildiği, haliyle bu bildirimler ve ödenmeyen prim borçlarından dolayı asıl işverenlerle alt işverenler arasında sürüncemelerin yaşandığı görülmektedir.

Dolayısıyla, işlerini bitirmiş ve asıl işverenler nezdindeki teminatları iade edilmiş alt işverenlerce bildirim yapılmaya devam edildiği takdirde ortaya çıkacak borçlardan dolayı sonradan zor durumda kalınmaması amacıyla, asıl işverenlerce alt işverenlerin işlerini bitirdikleri hususunun (işin bitirildiği tarihte belirtilerek) Sosyal Güvenlik Kurumuna bir dilekçe ile bildirilmesi yerinde olacaktır.

Asıl işverenlerce alt işverenlerin işlerinin sona erdiği hususunun yazılı olarak Kuruma bildirilmesi halinde, ilgili sosyal güvenlik merkezince  alt işverenlere ait tescil kayıtlarına işin bitirildiği tarih işlendiği takdirde, e-Bildirge programları vasıtasıyla işin bitirildiği aydan sonraki aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi gönderilmesine sistem tarafından izin verilmeyecektir.

Ancak asıl işverenlerin alt işverenlerin işlerini bitirdikleri tarihi Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirmeleri sırasında, bu bildirimlerini, işin bitirildiği ayı takip eden aya ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinin gönderilme süresi gelmeden yapmalarına özen göstermeleri gerekmektedir.

Şöyle ki, 20/12/2014 tarihinde işini bitirmiş olan bir alt işverenle ilgili bildirimin, 2015/ Ocak ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi gönderilmeden yapılması icap etmektedir. Aksi halde alt işveren tarafından 2015/Ocak ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi gönderildikten sonra, asıl işveren tarafından işin 20/12/2014 tarihinde bitirildiğinin beyan edilmesi halinde, işin bitirildiği tarih sisteme işlense de 2014/Ocak ayı bildirgesi gönderilmiş olduğundan, bu durumda 2015/Şubat ayına ilişkin aylık prim ve hizmet belgesinden başlanılarak bildirim yapılması engellenebilecektir. Dolayısıyla 2015/Ocak ayına ilişkin bildirimlerin sahte olup olmadığı yönünde alt işverenle birlikte, gerekirse asıl işverene ait işyeri kayıtlarının da incelenmesi yoluna gidilebilecektir.

Öte yandan, uygulamada kimi zaman alt işverenlerin işlerini bitirdikleri hususunun Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilmesi ile birlikte alt işverenlere ait e-Sigorta şifresinin de askıya alınmasının istenildiği görülmektedir. Alt işverenlerin işlerini bitirdikleri tarihin işyeri tescil kütüklerine kaydedilmesi halinde yalnızca alt işverenin aylık prim ve hizmet belgesi gönderilmesi engellenecek olmasına raiğmen, alt işverenin e-Sigorta kullanıcı kodu ve şifresinin askıya alınması halinde hem aylık prim ve hizmet belgesi, hem de işten ayrılış bildirgesi gönderilmesinin önüne geçilmiş olacağından, işten ayrılış bildirgelerinin gönderilememesi nedeniyle alt işverenin  idari para cezasına maruz kalmasına neden olunabilecektir.

 Bu nedenle, alt işverenlerin işlerini bitirdikleri tarihin işyeri tescil kütüklerine kaydedilmesi halinde, işin sona erdiği tarihten sonraki aylara ilişkin aylık prim ve hizmet belgesi gönderilmesine izin verilmeyecek olmasına rağmen, işten ayrılış bildirgelerini gönderilmesine izin verileceği hususunun göz önünde bulundurulması faydalı olacaktır.

 

 

Eyüp Sabri DEMİRCİ

Sosyal Güvenlik Kurumu

İşverenler Prim Daire Başkanlığı Şube Müdürü